Egzekucja z udziałów w sp. z o. o.

Odpowiedź prawnika: Egzekucja z udziałów w sp. z o. o.

Zgodnie z art. 185 kodeksu spółek handlowych, jeżeli umowa spółki uzależnia zbycie udziału od zezwolenia spółki lub w inny sposób to ogranicza, obowiązują wówczas szczególne uregulowania, a mianowicie spółka ma prawo przedstawić osobę, która nabędzie udział za cenę, jaką określi sąd rejestrowy, po zasięgnięciu w razie potrzeby opinii biegłych. Spółka powinna wówczas, w ciągu dwóch tygodni po zawiadomieniu jej przez sąd o zarządzeniu sprzedaży, zgłosić wniosek o przeprowadzenie oszacowania w tym trybie. Jeżeli spółka w tym terminie nie wystąpi z takim wnioskiem albo jeżeli w ciągu dwóch tygodni od zawiadomienia spółki o ustaleniu ceny nabycia osoba wskazana przez spółkę nie złoży komornikowi ustalonej ceny, udziały będą sprzedane zgodnie z trybem przewidzianym w przepisach egzekucyjnych.

Jeżeli jednak w umowie spółki nie zawarto w/w ograniczeń do egzekucji udziałów stosuje się przepisy kodeksu postępowania cywilnego dotyczące egzekucji z innych praw majątkowych (art. 909 i n. kpc).

Na podstawie art. 910 kpc, do egzekucji z praw majątkowych komornik przystąpi przez zajęcie prawa. W tym celu komornik:

• zawiadomi dłużnika, że nie wolno mu rozporządzać, obciążać ani realizować zajętego prawa, jak również nie wolno mu pobierać żadnego świadczenia przysługującego z zajętego prawa;

• zawiadomi osobę, która z zajętego prawa jest obciążona obowiązkiem względem dłużnika, by obowiązku tego wobec dłużnika nie realizowała, a wynikające z prawa świadczenia pieniężne uiszczała komornikowi lub na rachunek depozytowy sądu, oraz wzywa tę osobę, by w terminie tygodnia złożyła oświadczenie, czy inne osoby roszczą sobie pretensje do zajęcia prawa, czy i w jakim sądzie lub przed jakim organem toczy się lub toczyła się sprawa o zajęte prawo, jak również czy oraz o jakie roszczenie skierowana jest egzekucja do zajętego prawa.

Prawo jest zajęte z chwilą doręczenia zawiadomienia osobie, która z mocy zajętego prawa jest obciążona obowiązkiem wobec dłużnika. Jednakże jeżeli zawiadomienie o zajęciu zostało doręczone dłużnikowi wcześniej, skutki zajęcia powstają wobec dłużnika z chwilą doręczenia mu zawiadomienia o zajęciu. Jeżeli prawo majątkowe, które ma być zajęte, jest tego rodzaju, że nie ma oznaczonej osoby obciążonej obowiązkiem względem dłużnika, zajęcie jest dokonane z chwilą doręczenia zawiadomienia dłużnikowi.

Do oszacowania zajętego prawa komornik powołuje biegłego. Wycena biegłego nie jest potrzebna, jeżeli strony zgodnie ustaliły wartość zajętego prawa albo jeżeli w okresie trzech miesięcy przed dokonaniem zajęcia zajęte prawo było oszacowane dla celów obrotu rynkowego lub w drodze umowy ustalono jego wartość dla potrzeb takiego obrotu.

Jak wynika z powyższego, w przedstawionym stanie faktycznym mamy do czynienia ze stosowaniem przepisów dotyczących egzekucji z innych praw majątkowych, a więc w pierwszej kolejności komornik jest zobowiązanym zająć majątek dłużnika (w tym przypadku udziały), a następnie, jeżeli strony nie ustaliły wartości udziałów, zlecić sporządzenie opinii biegłego. Dotyczy to także przypadku, gdy umowa spółki ogranicza zbycie udzialu (art. 185 ksh).

Na podstawie art. 39 i 40 ustawy o komornika sądowych, komornikowi należy się zwrot wydatków poniesionych w toku egzekucji, do których zalicza się m.in. należności biegłych. Komornik, na pokrycie w/w wydatków, może żądać zaliczki od strony, która wniosła o dokonanie czynności, uzależniając czynność od jej uiszczenia. A więc dopiero po zajęciu przez komornika udziałów ma on prawo żądać od wierzyciela zaliczki na rzecz sporządzenia opinii biegłego.

Jak Państwo wskazali, zajęcie udziałów, a ich sprzedaż są dwiema odrębnymi czynnościami. Komornik zajmuje udziały na podstawie w/w przepisów, a następnie (po ustaleniu ich wartości) zarządza ich sprzedaż w drodze licytacji (art. 911[6] § 3 kpc). Sprzedaż udziałów jest więc dokonywana przez komornika - nie przez sąd rejestrowy (chyba że umowa spółki przewiduje ograniczenia sprzedaży udziałów, wówczas właściwy jest sąd rejestrowy).

Jeśli zostały naruszone przez komornika przepisu dotyczące egzekucji, wierzycielowi przysługuje skarga na czynności komornika. Proponujemy w tej kwestii zapoznać się z artykułem zatytułowanym Skarga na czynności komornika oraz wzorem dokumentu przedmiotowej skargi.

W w/w przedmiocie proponujemy również zapoznać się z odpowiedziami, znajdującymi się na stronie serwisu, zatytułowanymi:

• Sprzedaż udziałów przez komornika, a zgoda spółki

• Zbycie udziałów zajętych przez komornika