Pytanie klienta:
""Do regulaminu pracy wprowadzono poniższy zapis: zapewnienie ubioru służbowego, bądź wypłata ekwiwalentu pieniężnego za używanie odzieży prywatnej jako tego ubioru. Opis ubioru służbowego określa § (X). Wysokość ekwiwalentu za używanie odzieży prywatnej jako ubioru służbowego na dany rok określa Zarząd zarządzeniem. W związku z powyższym dokonano obniżki podstawy wynagrodzenia o 100 zł, a kwotę ekwiwalentu za ubiór wypłaca się w wysokości 100 zł ale już bez składek na ubezpieczenia społeczne. Czy powyższe jest zgodne z przepisami prawa?
""
Odpowiedź prawnika:
Czym innym jest wynagrodzenie, a czym innym ekwiwalent za używanie odzieży roboczej. Zgodnie z kodeksem pracy, pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie odzież i obuwie robocze, spełniające wymagania określone w Polskich Normach:
- jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu,
- ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy.
Pracodawca może ustalić stanowiska, na których dopuszcza się używanie przez pracowników, za ich zgodą, własnej odzieży i obuwia roboczego, spełniających wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy. W takiej sytuacji pracownikowi używającemu własnej odzieży i obuwia roboczego pracodawca wypłaca ekwiwalent pieniężny w wysokości uwzględniającej ich aktualne ceny.
Tak więc ekwiwalent stanowi rekompensatę za używanie przez pracownika własnej odzieży roboczej i jego wypłata jest związana z obowiązkami z zakresu BHP ciążącymi na pracodawcy, natomiast wynagrodzenie jest otrzymywane za pracę wykonywaną przez pracownika. Nie jest prawidłowe wprowadzenie zamiast części wynagrodzenia ekwiwalentu za odzież roboczą. Oczywiście, pracodawca może obniżyć wynagrodzenie pracownikom, jednakże obniżenie podstawy wynagrodzenia wymaga dochowania procedury związanej z taką obniżką. Powyższe rozważania można również odnieść do ubioru i ekwiwalentu za ten ubiór w przypadku nie wskazanym w kodeksie pracy, np. gdy pracodawca nie ma obowiązku dostarczania odzieży roboczej lub ekwiwalentu za taką odzież, lecz sam wprowadza takie wymogi.
Od ekwiwalentu za używanie odzieży i obuwia własnego zamiast roboczego nie odprowadza się składek ZUS.