Hipoteka przymusowa a wspólność ustawowa
Pytanie:
"Złożyłem wniosek o ustanowienie hipoteki przymusowej na nieruchomości, której mój dłużnik jest właścicielem na prawach wspólności ustawowej z jego małżonką. Ja mam tytuł wykonawczy tylko przeciwko niemu i taki dołączyłem do wniosku. W odpowiedzi sąd wezwał mnie do dołączenia tytułu z klauzulą nadaną także przeciwko małżonce dłużnika, pod rygorem zwrotu wniosku. Nie mam i nie uzyskam klauzuli przeciwko jego żonie. Czy nie mogę uzyskać wpisu na tej hipotece tylko w ramach współwłasności mojego dłużnika? Skoro mogę (mogę?) wnieść o egzekucje do udziału jego w tej nieruchomości, to czy nie mogę uzyskać wpisu na hipotece w ramach jego współwłasności?"
Odpowiedź prawnika: Hipoteka przymusowa a wspólność ustawowa
Wspólność ustawowa między małżonkami jest wspólnością bezudziałową. Nie jest to "zwykła" współwłasność, na co wskazuje już sama nazwa (wspólność, a nie współwłasność). Nie ma tu ułamków, udziałów. Podobna wspólność występuje w przypadku majątku wspólników spółki cywilnej.
Jeżeli nieruchomość należy do majątku wspólnego małżonków, to rzeczywiście musiałby Pan mieć klauzulę na oboje z nich. Ponieważ nie ma tu udziałów, nie można prowadzić egzekucji z udziału w takiej nieruchomości, a co za tym idzie, nie można także uzyskać wpisu hipoteki przymusowej na takiej nieruchomości. Z pytania wynika, że ma Pan tytuł wykonawczy tylko przeciwko mężowi - co sugeruje, że ponosi on odpowiedzialność tylko z majątku osobistego. W takiej sytuacji wierzyciel nie może sięgnąć do majątku wspólnego małżonków, za wyjątkiem dochodów z działalności, wynagrodzenia oraz tantiem z praw własności intelektualnej.
Inaczej byłoby, gdyby między małżonkami istniała rozdzielność majątkowa - wtedy do majątku każdego z małżonków wchodziłby udział w nieruchomości, który można by obciążyć hipoteką (a potem zlicytować w ramach egzekucji). Warto wspomnieć, że obecnie (art. 52 ust. 1a kodeksu rodzinnego i opiekuńczego) ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej może żądać także wierzyciel jednego z małżonków, jeżeli uprawdopodobni, że zaspokojenie wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonawczym wymaga dokonania podziału majątku wspólnego małżonków.
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?