Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Wskazany w pytaniu art. 22 (4) ust. 2 Ustawy o radcach prawnych przewiduje, iż radca prawny jest uprawniony do dodatkowego wynagrodzenia w wysokości nie niższej niż 65% kosztów zastępstwa sądowego zasądzonych za rzecz strony przez niego zastępowanej lub jej przyznanych w ugodzie, postępowaniu polubownym, arbitrażu zagranicznym lub w postępowaniu egzekucyjnym, jeżeli koszty te zostały ściągnięte od strony przeciwnej. W państwowych jednostkach sfery budżetowej wysokość i termin wypłaty wynagrodzenia określa umowa cywilnoprawna. Redakcja wskazanego przepisu oznacza, iż radcy prawnemu wykonującemu zawód na podstawie stosunku pracy przysługuje bezwzględne uprawnienie do żądania kosztów ściągniętych od strony przeciwnej w wysokości nie niższej niż 65 % przyznanych kosztów. Uprawnienie to nie jest zatem uzależnione od woli pracodawcy; pracodawca należący do jednostek sfery budżetowej określi jednak konkretną wysokość (rzecz jasna w granicach ustawowych) i termin wypłaty radcy prawnemu należności z tytułu kosztów w drodze umowy cywilnoprawnej. Umowa cywilnoprawna nie może wprowadzać obowiązku zwrotu kosztów (bowiem uprawnienie to - jak wyżej wskazano - zostało przyznane radcy prawnemu na mocy ustawy), winna jednakowoż określać nade wszystko konkretną wysokość i termin wypłaty wynagrodzenia z tytułu przyznanych kosztów. Nadto, nawet jeśli pracodawca nie jest związany z radcą prawnym stosowną umową, nadal ciąży na nim obowiązek zwrotu kosztów w ustawowo określonej wysokości.
W wypadku pełnomocników nie będących adwokatami ani radcami prawnymi, art. 98 par. 2 kodeksu postępowania cywilnego przyznaje im prawo żądania zwrotu poniesionych kosztów sądowych, kosztów przejazdu do sądu oraz równowartość zarobku utraconego na skutek stawiennictwa w sądzie. Suma kosztów przejazdu i równowartości utraconego zarobku nie może przekroczyć jednak wynagrodzenia jednego adwokata wykonującego zawód w siedzibie sądu procesowego. Przepisy prawa milczą jednak w kwestii obowiązku zawarcia przez takiego pełnomocnika umowy cywilnoprawnej z pracodawcą na zasadach analogicznych do pełnomocnika-radcy prawnego. Wydaje się, iż strony stosunku pracy winny uregulować tę kwestię w wiążącej je umowie o pracę (ewentualnie w aneksie do tej umowy) lub np. regulaminie wynagradzania. Nie jest przy tym wykluczone zawarcie odrębnej umowy cywilnoprawnej.