Lokata w banku a śmierć właściciela
Pytanie:
"Moja Ciocia bezdzietna panna nazwijmy ją - "A" umarła w wieku 75 lat nie spisując testamentu. Miała jeszcze sześcioro rodzeństwa, ale z jedną z sióstr "B" prowadziła razem gospodarstwo domowe od ok. 50 lat (jedna gotowała sprzątała, zajmowała się domem a druga zajmowała się zakupami opłatami itp. "A" umierając zostawiła nieruchomości po sobie i sporo lokatę w banku na która niestety nie ma nikt upoważnienia (nadmienię że "A" przed śmiercią dała ogólne upoważnienie notarialne swojej siostrzenicy na działanie w imieniu A przed sądami, urzędami i bankami). Czy "B" może starać się by pieniądze na lokacie zostały przepisane na nią skoro razem prowadziły gospodarstwo domowe i są to oszczędności życia zarówno A i B? "
Odpowiedź prawnika: Lokata w banku a śmierć właściciela
Ogólna zasada prawa spadkowego spisana w Kodeksie cywilnym stanowi, iż z chwilą śmierci wszelkie prawa i obowiązki zmarłego przechodzą na jego spadkobierców (art. 922 § 1 kc).
Zasada ta dotyczy także środków zgromadzonych na rachunkach bankowych czy też lokatach terminowych. Jak Państwo wskazujecie w pytaniu jedyną osobą uprawnioną z rachunku bankowego była zmarła ciotka (A). W skład majątku spadkowego weszły jednakże wyłącznie te środki, które stanowiły własność zmarłej - część bowiem środków stanowi własność zmarłej część stanowi własność jej siostry (inną kwestią jest, czy będzie w stanie to wykazać).
Aktualnie siostra zmarłej (B) nie może jednak domagać się wypłacenia środków, mimo tego, iż jak Państwo wskazujecie, część środków zgromadzonych na rachunku należy do niej. Nie posiada bowiem uprawnienia do dysponowania pieniędzmi zgromadzonymi na rachunku.
W świetle powyższego okoliczność tą, iż środki zgromadzone na rachunku bankowym stanowią własność jednej i drugiej siostry będzie musiała być wykazana w postępowaniu spadkowym - na etapie działu spadku.
Skoro ciotka (A) nie pozostawiła po sobie testamentu, porządek dziedziczenia będzie ogólny, ustawowy.
W postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku sąd nie będzie badał tego co wchodzi w skład majątku i jak należy dokonać podziału. Stwierdzi wyłącznie kto i w jakiej części nabył majątek po zmarłej.
Okoliczność własności części środków na rachunku bankowym winna zostać podniesiona w postępowaniu o dział spadku. Dział majątku spadkowego, może być dokonany na podstawie umowy między spadkobiercami bądź też na drodze sądowej - jeśli spadkobiercy nie dojdą do porozumienia.
Jeśli dojdzie do działu umownego, spadkobiercy mogą zgodnie postanowić, iż część środków zgromadzonych na rachunku bankowym zostanie przyznana wyłącznie siostrze zmarłej - (B).
Jeśli natomiast spadkobiercy nie będą zgodni co do podziału majątku wspólnego, możliwe będzie uwzględnienie tej okoliczności w toku postępowania działowego przed sądem. Pomocne dla wykazania okoliczności, iż majątek zgromadzony na rachunku bankowym uzyskany został zarówno ze środków ciotki (A) jak i (B) będą wszelkie dowody, potwierdzające tę okoliczność.
Mogą to być potwierdzenia wpłat, przelewy na rachunek bankowy, potwierdzające, iż wpłaty dokonywane były ze środków majątkowych tak jednej jak i drugiej siostry. Niezbędna może okazać się pomoc profesjonalnego pełnomocnika (adwokata, radcy prawnego) którzy ułatwią Państwu postępowanie w tym zakresie, przeprowadzając odpowiednie dowody przed sądem i odpowiednio argumentując wskazany powyżej pogląd. Pozostali spadkobiercy mogą bowiem argumentować, iż środki siostry B były darowizną na rzecz zmarłej, a to utrudni bądź też uniemożliwi odzyskanie środków z rachunku bankowego.Ostatecznie okoliczność taka może (choć nie musi) zostać uwzględniona przez sąd w toku postępowania o podział majątku wspólnego. Ważnym jest aby wykazać, iż środki wpłacane do banku stanowią częściowo także własność siostry zmarłej.
Upoważnienie notarialne dane siostrzenicy nie daje praw do środków zgromadzonych na rachunku bankowym.
Uprzejmie prosimy o zapoznanie się także z następującymi materiałami:
Grzegorz Pawelec
Adwokat
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?