Naprawienie szkody wyrządzonej przez nieletniego

Odpowiedź prawnika: Naprawienie szkody wyrządzonej przez nieletniego

Na wstępie należy podkreślić, że zgodnie z uregulowaniami kodeksu karnego na zasadach określonych w tym kodeksie odpowiada ten, kto popełnia czyn zabroniony po ukończeniu 17 lat. Wyjątkowo nieletni, który po ukończeniu 15 lat dopuszcza się czynu zabronionego określonego w art. 134, art. 148 § 1, 2 lub 3, art. 156 § 1 lub 3, art. 163 § 1 lub 3, art. 166, art. 173 § 1 lub 3, art. 197 § 3, art. 252 § 1 lub 2 oraz w art. 280, może odpowiadać na zasadach określonych w tym kodeksie, jeżeli okoliczności sprawy oraz stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste za tym przemawiają, a w szczególności, jeżeli poprzednio stosowane środki wychowawcze lub poprawcze okazały się bezskuteczne. Pośród wymienionych artykułów nie ma przestępstwa kradzieży. Zresztą i tak sprawcy nie mają wymaganych 15 lat. Zatem sprawcy 12 i 13 letni nie popełniają przestępstwa. Ich odpowiedzialność reguluje ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich.

Wobec nieletniego mogą być stosowane środki wychowawcze oraz środek poprawczy w postaci umieszczenia w zakładzie poprawczym; kara może być orzeczona tylko w wypadkach prawem przewidzianych, jeżeli inne środki nie są w stanie zapewnić resocjalizacji nieletniego. Wobec nieletnich sąd rodzinny może między innymi zobowiązać do określonego postępowania, a zwłaszcza do naprawienia wyrządzonej szkody. Sąd rodzinny może również zobowiązać rodziców lub opiekuna do naprawienia w całości lub w części szkody wyrządzonej przez nieletniego. Zatem naprawienie szkody może nastąpić w tym postępowaniu. W sprawach nieletnich jeśli skierowano by sprawę do postępowania poprawczego nie może być złożone powództwo cywilne. Ewentualne roszczenia nie zaspokojone poprzez orzeczenie obowiązku naprawienia szkody mogą być dochodzone w odrębnym procesie cywilnym. W zakresie odpowiedzialności cywilnej obowiązują następujące zasady. Małoletni, który nie ukończył lat trzynastu, nie ponosi odpowiedzialności za wyrządzoną szkodę. Odpowiedzialność ponoszą jego rodzice opiekunowie, albowiem kto z mocy ustawy lub umowy jest zobowiązany do nadzoru nad osobą, której z powodu wieku albo stanu psychicznego lub cielesnego winy poczytać nie można, ten obowiązany jest do naprawienia szkody wyrządzonej przez tę osobę, chyba że uczynił zadość obowiązkowi nadzoru (właściwie wywiązał sie z obowiązku opieki) albo że szkoda byłaby powstała także przy starannym wykonywaniu nadzoru. Z treści pytania wynika, że nie było właściwego nadzoru. Zatem jeśli sąd rodzinny nie orzeknie w postępowaniu przeciw nieletniemu naprawienia szkody w odpowiedniej wysokości, to można w postępowaniu cywilnym dochodzić naprawienia szkody. Można również dodać, że  gdy sprawca z powodu wieku albo stanu psychicznego lub cielesnego nie jest odpowiedzialny za szkodę, a brak jest osób zobowiązanych do nadzoru albo gdy nie można od nich uzyskać naprawienia szkody, poszkodowany może żądać całkowitego lub częściowego naprawienia szkody od samego sprawcy, jeżeli z okoliczności, a zwłaszcza z porównania stanu majątkowego poszkodowanego i sprawcy, wynika, że wymagają tego zasady współżycia społecznego.