Niewłaściwe traktowanie osoby ubezwłasnowolnionej
Pytanie:
"Opiekunem osoby chorej na schizofrenię i całkowicie ubezwłasnowolnionej była jej matka. Kilka dni po śmierci matki jeden z jej synów złożył wniosek do sądu o przyznanie mu opieki prawnej nad chorym, nie informując o tym pozostałej części rodziny. Okazało się, że osoba chora była wielokrotnie bita przez opiekuna. Sam chory chciałby złożyć wniosek o zmianę opiekuna na inną osobę (nawet obcą), jednak z racji tego, że jest ubezwłasnowolniony, mam obawy, że nikt takiego wniosku nie przyjmie. Czy składanie wniosku przez chorego do sądu ma jakikolwiek sens? Czy bardziej właściwe byłoby udanie się chorego na policję i złożenie tam takiego powiadomienia? Czy podpisanie się pod wnioskiem innych członków rodziny może taki wniosek uczynić bardziej wiarygodnym? Chory żyje "w dwóch światach" i często mówi od rzeczy, ale nie jest głupi i skargi na bicie należałoby traktować poważnie. "
Odpowiedź prawnika: Niewłaściwe traktowanie osoby ubezwłasnowolnionej
Orzecznictwo sądowe od dawna stoi na stanowisku, że ubezwłasnowolnionemu nie przysługuje uprawnienie do zgłoszenia wniosku o wszczęcie postępowania o uchylenie lub zmianę ubezwłasnowolnienia (tak m.in. uchwała Sądu Najwyższego z 10.11.1969 r. sygn. akt III CZP 56/69, uchwała SN z 14.10.2004 r. sygn. akt III CZP 37/04). W wypadku, gdy skierowane przez ubezwłasnowolnionego do sądu pismo w tym przedmiocie nie daje podstawy do wszczęcia postępowania z urzędu, przewodniczący zawiadamia o tym przedstawiciela ustawowego osoby ubezwłasnowolnionej. Określone w art. 560 kpc uprawnienie przyznane samemu ubezwłasnowolnionemu do zaskarżania postanowień nie obejmuje żądania zmiany lub uchylenia ubezwłasnowolnienia. W konsekwencji, wydaje się, że osobie ubezwłasnowolnionej całkowicie nie służy również uprawnienie do wszczęcia postępowania o zmianę osoby opiekuna prawnego. Wszelkie oświadczenia osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie winny pochodzić od jego opiekuna prawnego.
Zainteresowanymi w postępowaniu o ubezwłasnowolnienie są osoby, które z mocy art. 545 k.p.c. uprawnione są do zgłoszenia wniosku o wszczęcie postępowania o ubezwłasnowolnienie, a zatem:
-
małżonek osoby, która ma być ubezwłasnowolniona,
-
jej krewni w linii prostej oraz rodzeństwo,
-
jej przedstawiciel ustawowy.
Na skutek zaistnienia okoliczności, o których mowa w pytaniu, zasadne jest uznanie, że powołane wyżej podmioty mają uprawnienie do złożenia wniosku o zmianę osoby opiekuna prawnego dla osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie. Istotą działań sądu będzie tu dobro tej osoby, zatem powołane okoliczności uzasadniają merytoryczne rozpoznanie sprawy przez właściwy sąd. Jeżeli jest także podejrzenie znęcania się czy pobicie osoby ubezwłasnowolnionej, powinni Państwo złożyć doniesienie w Policji lub Prokuraturze.
Zespół prawników
e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?