Odmowa podpisania umowy o zakazie konkurencji

Odpowiedź prawnika: Odmowa podpisania umowy o zakazie konkurencji

Jak wskazał Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 24 września 2003 r., sygn. akt I PK 411/2002 (OSNP 2004/18 poz. 316) pracownik ma ogólny obowiązek dbałości o dobro zakładu pracy (art. 100 § 2 pkt 4 kp) i zachowania naruszające ten obowiązek, w tym zwłaszcza powodujące szkodę, narażające na jej powstanie lub powodujące dla pracodawcy inne niekorzystne skutki, uzasadniają wypowiedzenie umowy o pracę, bez względu na to czy strony zawarły umowę o zakazie konkurencji. W tezie tego orzeczenia stwierdzono, że odmowa podpisania przez lekarza zatrudnionego w samodzielnym publicznym zakładzie opieki zdrowotnej umowy o zakazie konkurencji w czasie trwania stosunku pracy (art. 101[1] kp) może stanowić uzasadnioną przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę (art. 45 § 1 kp). Warto tu zwrócić uwagę, iż SN użył słowa "może stanowić", a nie "stanowi"; chodzi właśnie o to, że jeśli taka odmowa narusza interesy pracodawcy i godzi w dobro zakładu pracy (z reguły zresztą tak jest), to będzie to podstawa do wypowiedzenia umowy.

We wcześniejszym orzeczeniu (wyrok z dnia 3 listopada 1997 r., sygn. akt I PKN 333/97, OSNAPiUS 1998/17 poz. 499) SN orzekł, iż odmowa podpisania przez pracownika umowy o zakazie prowadzenia działalności konkurencyjnej nie jest uzasadnioną przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę, jeżeli przedstawiony przez pracodawcę projekt tej umowy zawiera postanowienia niezgodne z przepisami Kodeksu pracy.

W powołanych wyżej orzeczeniach chodzi o wypowiedzenie umowy o pracę (tj. rozwiązanie z zachowaniem okresu wypowiedzenia), a nie o jej natychmiastowe rozwiązanie. Jakkolwiek rozwiązanie ze skutkiem natychmiastowym nie jest zupełnie wykluczone, to jednak byłoby dopuszczalne tylko w bardzo wyjątkowych przypadkach (gdyby w konkretnej sytuacji odmowa stanowiła rażąco naganne zachowanie pracownika).