Odpowiedzialność prezesa zarządu

13.1.2017

Pytanie:

"Pan X i pan Y są udziałowcami spółki z o. o. Pan X jednocześnie jest jedynym członkiem zarządu spółki. Funkcję tę pełni od 12 dni. Spółka spełnia wszelkie przesłanki do ogłoszenia upadłości. Pan X będzie odpowiadał osobiście za zobowiązania spółki jeśli nie rozpocznie procedury upadłościowej 14 dni po objęciu funkcji członka zarządu. Czy, jeżeli Pan X złoży rezygnację w 12 dniu pełnienia funkcji członka zarządu, to czy tym sposobem uniknie osobistej odpowiedzialności za zobowiązania spółki? Czy jakieś znaczenie ma to, iż po rezygnacji z funkcji członka zarządu przez jakiś czas będzie vacat na tym stanowisku i jak długo taki vacat może być? Jak skutecznie w ww. sytuacji należy powiadomić spółkę o rezygnacji z funkcji członka zarządu?"

Odpowiedź prawnika: Odpowiedzialność prezesa zarządu

1. Niestety nie. Jak bowiem wynika z orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 8 czerwca 2005 r. (V CK 734/2004), gdy skład zarządu spółki zmienia się, odpowiedzialność na zasadach określonych w art. 298 kh (a także obecnie na podstawie art. 299 ksh) ponoszą osoby będące członkami zarządu w czasie istnienia zobowiązania spółki, którego egzekucja przeciwko tej spółce okazała się później bezskuteczna. Dla powstania odpowiedzialności wystarcza samo istnienie zobowiązania spółki z o.o. w czasie pełnienia funkcji członków jej zarządu, natomiast wymagalność tego zobowiązania nie jest konieczna.

Samo więc pozostawanie członkiem zarządu w czasie istnienia zadłużenia spółki, rodzi po jego stronie odpowiedzialność za zobowiązania spółki. Nie będzie można się uwolnić od tej odpowiedzialności poprzez rezygnację z pełnienia wskazanej funkcji. Jedynymi sposobami uwolnienia się od odpowiedzialności za zobowiązania spółki będzie wykazanie, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z winy członka zarządu, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody.

Warto też w tym miejscu wspomnieć o orzeczeniu Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 2 kwietnia 2008 r. (I ACa 1296/2007) w którym wskazał, iż funkcja członka zarządu spółki z reguły ma charakter odpłatny, jego rezygnacja bez ważnego powodu będzie skutkowała jego odpowiedzialnością odszkodowawczą wobec spółki, o ile nie zostanie przez spółkę przyjęta. Oznacza to, że rezygnacja z funkcji członka zarządu to jednostronne oświadczenie woli, skuteczne z chwilą dojścia do spółki, nie wymagające przyjęcia przez spółkę.

2. Kwestię nie posiadania przez osobę prawną (spółkę z o. o.) osób upoważnionych do jej reprezentacji reguluje Kodeks cywilny.

Zgodnie z przepisem art. 42 kc, jeżeli osoba prawna nie może prowadzić swoich spraw z braku powołanych do tego organów, sąd ustanawia dla niej kuratora. Kurator powinien postarać się niezwłocznie o powołanie organów osoby prawnej, a w razie potrzeby o jej likwidację. Zarząd spółki z o. o. jest organem poprzez który spółka działa i podejmuje wszelkie czynności, brak zarządu spowoduje się niemożność podjęcia (dokonania) jakiejkolwiek czynności prawnej przez spółkę. Dlatego też w tym przypadku dojdzie do wyznaczenia kuratora, ten zaś podejmie odpowiednie czynności zgodnie z powyższym. Wniosek o ustanowienie kuratora może zgłosić wierzyciel spółki.

3. W takim przypadku oświadczenie musi być złożone spółce. Jeśli, tak jak w niniejszym przypadku nie będzie osoby uprawnionej do odbioru oświadczenia (nie będzie już zarządu) oświadczenie winno być złożone wszystkim pozostałym wspólnikom. Oczywiście złożenie oświadczenia o rezygnacji z mandatu nie zwalnia z obowiązku właściwego rozwiązania stosunku prawnego jaki łączy wspólnika ze spółka (przykładowo umowy zlecenia).

Grzegorz Pawelec

Adwokat

Wpisany na listę adwokatów Krakowskiej Izby Adwokackiej.

Przez wiele lat szef redakcji serwisu e-prawnik.pl, aktualnie prowadzi własną Kancelarię Adwokacką w Krakowie, w ramach której świadczy pomoc prawną na rzecz przedsiębiorców.

Specjalizuje się w szeroko pojętej cywilistyce oraz prawie nowych technologii (e-commerce, prawo internetu). Reprezentuje także klientów indywidualnych w sprawach ubezpieczeniowych i karnych.

Autor licznych artykułów o tematyce prawniczej, publikowanych nie tylko na stronach serwisu e-prawnik.pl

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?

Masz inne pytanie do prawnika?

Komentarze

Kazimiera 2019-01-16 19:53:37
A jezeli prezes spółki został wykreślony z KRS z uwagi na jego karalność-wyroki sądowe /twórca Amber Gold/ czy jest odpowiedzialny za długi spólki a jego partnerka biznesowa na miesiąc prze ogłoszeniem likwidacji spólki 10.07.2012 szybko zrezygnowała z członka zarządu ,bo wiedziała co się święci tez nie poniesie odpowiedz. ze oszukali 19 tys.klientow . Prosze o komentaz,prosze tego nie traktować jako poradę płatną-kazimiera

Czytaj także

Czy członek zarządu odpowiada za długi spółki z o.o.?

Odpowiedzialność karna i karnoskarbowa członka zarządu spółki

Odwołanie i rezygnacja z funkcji członka zarządu

Niektóre prawa i obowiązki właścicieli nieruchomości niebędących członkami spółdzielni

Przedawnienie należności z tytułu zaliczki na poczet kosztów zarządu nieruchomością wspólną

Na czym polega i kto sprawuje zarząd nad nieruchomością w czasie egzekucji?

Zarząd spółki akcyjnej

Odpowiedzialność majątkowa członków zarządu spółek prawa handlowego

Zmiana prawa dotycząca Małych Wspólnot Mieszkaniowych

Pytania i odpowiedzi

Szczególne uprawnienia prezesa zarządu

Pytanie: "Na czym, w świetle art. 208 par. 8 ksh mogą polegać szczególne uprawnienia prezesa zarządu spółki w zakresie kierowania pracami zarządu?"

Odpowiedzialność prezesa zarządu stowarzyszenia

Pytanie: "Czy prezes zarządu stowarzyszenia w skład którego wchodzi zakład produkcyjny, odpowiada własnym majątkiem za swoje decyzje które naraziły firmę na stratę?"

Pełnomocnik prezesa zarządu

Pytanie: "Czy dopuszczalne jest ustanowienie przez Prezesa Zarządu pełnomocnika, który będzie reprezentował go na posiedzeniach zarządu. Członkowie zarządu w tym przypadku nie będą mogli podważyć legitymacji Prezesa Zarządu. Odmowa współpracy z pełnomocnikiem będzie więc równoznaczna z odmową współpracy z samym Prezesem Zarządu. Jakie przepisy prawa potwierdzają to twierdzenie?"

Czynności Prezesa zarządu stowarzyszenia

Pytanie: "Czy Prezes zarządu stowarzyszenia jest odpowiedzialny za podejmowane przez siebie czynności?"

Wypowiedzenie kontraktu menedżerskiego

Pytanie: "Czy jeżeli istnieje ważny powód dla rezygnacji prezesa zarządu (przewlekłą choroba), to ów prezes może wypowiedzieć kontrakt menedżerski i uwolnić się od odpowiedzialności za szkodę wynikłą z sytuacji braku zarządu spółki? Prezes naprawdę nie jest w stanie prowadzić interesów spółki. Kontrakt prezesa przewiduje okres wypowiedzenia 6 miesięcy. W umowie jest jednak zapisane także prawo do szczególnego wypowiedzenia umowy (bez określenia szczegółów)."

Odpowiedzialność prezesa spółki akcyjnej

Pytanie: "Jeżeli WZA powołało uchwałą prezesa zarządu spółki akcyjnej nie podając daty objęcia stanowiska, od kiedy powstaje odpowiedzialność osobista za działania i zaniechania prezesa (szczególnie w świetle obowiązku zgłoszenia wniosku o upadłość i obowiązku składania deklaracji podatkowych i informacji do US)? Od chwili podjęcia uchwały, od chwili złożenia wniosku o wpis w KRS, od chwili podpisania umowy o zarządzanie (ew. umowy o pracę), od chwili podpisania protokołu przejęcia (...)"

Odpowiedzialność prezesa spółki z o.o.

Pytanie: "Czy jeśli obejmuję stanowisko prezesa spółki z o.o. z dniem 1 maja 2006 r. odpowiadam swoim majątkiem za zobowiązania spółki zaciągnięte przed tym terminem pod zarządem starego prezesa?"

Członek zarządu a koszty jego wykreślenia z KRS

Pytanie: "Czy prezes zarządu spółki z o.o. ma obowiązek poniesienia kosztów jego wykreślenia z KRS, w przypadku gdy została przyjęta przez wspólników jego rezygnacja z pełnienia funkcji, a główny udziałowiec (85% udziałów) jest zarządzany przez syndyka masy upadłościowej. "

Określenie stanowiska pracy

Pytanie: "Czy osoba pełniąca funkcję prezesa zarządu, zatrudniona w firmie na umowę o pracę, może mieć w tejże umowie stanowisko określone jako prezes zarządu? Czy jest w ogóle możliwe podanie takiego stanowiska w umowie o pracę, czy też należy określić je w inny sposób?"

Zatrudnienie prezesa zarządu spółki z o.o.

Pytanie: "Czy zatrudnienie prezesa zarządu spółki z o. o. wymaga określenia stanowiska (np. dyrektor) w umowie o pracę? Czy umowa o pracę wygasa w momencie odwołania z funkcji prezesa, czy też rozwiązanie umowy o pracę następuje w tym przypadku tylko na podstawie przepisów prawa pracy?"

Pozew spółki przeciwko prezesowi zarządu

Pytanie: "Spółka pozwała byłego prezesa o naprawienie wyrządzonych szkód poprzez wyprowadzenie z kasy firmy 150.000 zł. Sąd obecnie wezwał spółkę do sprecyzowania pozwu a w szczególności czy żądanie dotyczy odpowiedzialności pozwanego jako członka zarządu (prezesa spółki handlowej) czy osoby fizycznej. Na czym polega różnica?"

kontrakt menedżerski w sp.z o.o.

Pytanie: "Mam pytanie dotyczące prezesa zarządu w spółce z o.o. Czy prezes zarządu może świadczyć usługi dla spółki na zasadach kontraktu menedżerskiego czy musi być zatrudniony na umowę o pracę i czy musi być w ogóle wynagradzany, w dwóch odmiennych przypadkach: - jeśli jest udziałowcem spółki - jeśli nie jest udziałowcem spółki."

Zmiana organów fundacji

Pytanie: "Chcemy zmienić Prezesa zarządu fundacji . W statucie mamy zapisane, że rada fundacji, jako organ nadzorujący, może odwołać Prezesa zarządu. Kiedy zacznie skutecznie działać nowy Prezes zarządu - z dniem podjęcia uchwały, czy też z dniem wpisania zmian do KRS? W statucie jest też zapisane, że zarząd reprezentuje fundację na zewnątrz, czyli podpisuje m.in. wnioski do sądu o zmianach w organach fundacji. Wiadomo, że istnieje prawdopodobieństwo, że odwołany prezes może wniosku (...)"

Brak zarządu w spółce z o.o.

Pytanie: "Jestem jednym a dwóch udziałowców spółki z o.o. (po 50%) powstałej z przekształcenia w sierpniu 2005 roku. Po dwóch tygodniach, we wrześniu 2005 r. od powołania jednoosobowego zarządu - prezesa złożono wniosek o upadłość, oddaloną z uwagi na brak środków finansowych. Do dnia dzisiejszego spółka boryka się z wieloma sprawami sądowymi i komorniczymi nie mając płynności finansowej. Przychody wynoszą ok. 200 do 300 zł miesięcznie. W piątek 11 maja 2007 odbędzie się Zgromadzenie (...)"

Decydujący głos prezesa zarządu

Pytanie: "W umowie spółki powołanych jest dwóch członków zarządu bez wyróżniania prezesa , czy w regulaminie nie ujmując funkcji prezesa można ująć ,że jeden z członków zarządu ma decydujący głos w przypadku równości głosu. Chodzi tutaj o restrukturyzacje firmy gdzie jeden z członków zarządu chciałby mieć wpływ na jej realizacje, nie ujmując w nazewnictwie nic drugiemu członkowi zarządu."