Odszkodowanie za nieterminowe załatwianie spraw

Odpowiedź prawnika: Odszkodowanie za nieterminowe załatwianie spraw

Odpowiadając na powyższe pytanie należy przede wszystkim poczynić założenie, iż na terenie o którym Pan wspomina nie obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego.

Postępowanie w sprawie wydania decyzji w sprawie warunków zabudowy jest postępowaniem administracyjnym i do tego postępowania mają zastosowanie przepisy kodeksu postępowania administracyjnego, w tym również przepisy dotyczące załatwiania spraw. Zgodnie z art. 35 § 1 kpa organ administracji jest zobowiązany do załatwienia sprawy bez zbędnej zwłoki. Załatwienie sprawy wymagającej postępowania wyjaśniającego powinno nastąpić nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy skomplikowanej – nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania (art. 35 § 2 kpa). Zgodnie z § 5 tegoż samego artykułu, do wymienionych powyżej terminów nie wlicza się terminów przewidzianych w przepisach prawa dla dokonania określonych czynności, okresów zawieszenia postępowania oraz okresów opóźnień spowodowanych z winy strony albo z przyczyn niezależnych od organu.

Zgodnie z art. 60 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym organ (wójt, burmistrz lub prezydent miasta) wydaje decyzję o warunkach zabudowy po dokonaniu uzgodnienia z organami, o których mowa w art. 53 ust. 4 tej ustawy (np. minister właściwy do spraw zdrowia - w odniesieniu do inwestycji lokalizowanych w miejscowościach uzdrowiskowych, zgodnie z odrębnymi przepisami czy wojewódzki konserwator zabytków - w odniesieniu do obszarów i obiektów objętych ochroną konserwatorską etc.), i uzyskaniu uzgodnień lub decyzji wymaganych przepisami odrębnymi. Zgodnie z art. 106 § 1 kpa jeśli przepis prawa (taki jak zacytowany powyżej) uzależnia wydanie decyzji od zajęcia stanowiska przez inny organ, decyzję wydaje się po zajęciu stanowiska przez ten organ. Organ załatwiający sprawę, zwracając się do innego organu o zajęcie stanowiska, zawiadamia o tym stronę (art. 106 § 2 kpa). Organ do którego zwrócono się o zajęcie stanowiska, obowiązany jest przedstawić je niezwłocznie, jednak nie później niż w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia mu żądania, chyba że przepis prawa przewiduje inny termin. Wydanie decyzji bez wymaganego praw stanowiska innego organu jest przesłanką do wznowienia postępowania (art. 145 ptk. 6) kpa)

Mając na uwadze powyższe uwagi dotyczące terminów załatwiania sprawy należy przede wszystkim sprawdzić z jakich względów postępowanie przed organem trwało 10 miesięcy.

Z opisanego stanu faktycznego nie wynika czy taki okres postępowania był wynikiem winy strony (np. zawieszenia postępowania, opóźnień w dostarczaniu dokumentów), czy też wynikiem oczekiwania na stanowiska innych organów (które w myśl art. 35 § 5 kpa nie są wliczane do „normalnego” czasu postępowania). Jest również możliwe, że organ, w myśl art. 36 kpa, wyznaczał nowe terminy załatwienia sprawy podyktowane niemożnością załatwienia sprawy w terminie. Takie ustalenia mogą być podstawą do oceny czy działanie organu mieściło się w granicach prawa, i tym samym czy zachodzi podstawa do domagania się odszkodowania.

Odszkodowania od jednostki samorządu terytorialnego za działania jej organu można dochodzić w drodze powództwa cywilnego, na podstawie art. 417 kodeksu cywilnego. § 1 art. 417 stanowi, że za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego (np. gminy) lub inna osoba prawna wykonująca władzę z mocy prawa. Jako ewentualny powód w postępowaniu o odszkodowanie musiałby Pan wykazać przede wszystkim zaistnienie szkody (tj. uszczerbku w majątku), wynikłej z działania organu. Np. musiałby Pan wykazać, że w wyniku działania organu zmarnowały się materiały budowlane, które miały być przeznaczone na budowę pensjonatu, wystąpiła konieczność renegocjacji umów z kontrahentami, skutkujące koniecznością zapłaty kar umownych a późniejsze, w stosunku do pierwotnie zakładanej daty, otwarcie pensjonatu pozbawiło Pana oczekiwanych zarobków. Ważne jest też wykazanie, że działanie organu było niezgodne z prawem, tzn, że czas trwania postępowania nie znajdował uzasadnienia w obowiązującym prawie. Ponadto, szkoda musi być normalnym następstwem działania lub zaniechania organu. Na końcu należy zwrócić uwagę, że skuteczność dochodzenia odszkodowania będzie zależała od dowiedzenia przez powoda wymienionych powyżej okoliczności, gdyż w myśl art. 6 kc ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu wywodzi skutki prawne.