Pomoc sądowa a przesłuchanie strony

Odpowiedź prawnika: Pomoc sądowa a przesłuchanie strony

W przedstawionym stanie faktycznym, strona (siostra) została wezwana do udziału w sprawie, w celu wyjaśnienia pewnych okoliczności faktycznych.

Co do zasady, zawiadomienie o wyznaczeniu rozprawy i wezwanie na rozprawę stron postępowania nie pociąga za sobą obowiązkowego stawiennictwa na rozprawie. Obecność stron ma więc charakter fakultatywny.

Jednakże zgodnie z art. 216 kpc, sąd może w celu dokładniejszego wyjaśnienia stanu sprawy zarządzić stawienie się stron lub jednej z nich osobiście albo przez pełnomocnika. Wówczas stawiennictwo takie na rozprawie staje się obligatoryjne.

Jak wynika z powyższego siostra ma obowiązek stawiennictwa na wyznaczonej rozprawie w wyznaczonym terminie. Niestawiennictwo może skutkować pozbawieniem możliwości obrony. Należy więc usprawiedliwić swoje niestawiennictwo podając jego przyczyny (w przedstawionym stanie faktycznym będzie to choroba oraz duża odległość sądu orzekającego do miejsca zamieszkania). W przedmiocie usprawiedliwienia niestawiennictwa proponujemy zapoznać się z treścią odpowiedzi, zamieszczonej na stronie serwisu zatytułowanej, Usprawiedliwienie niestawiennictwa a choroba

Choroba i miejsce zamieszkania strony nie stanowią przyczyny "przeniesienia sprawy do sądu miejsca zamieszkania strony". Rozpoznania sprawy w sądzie oddalonym o 300 km od miejsca zamieszkania strony (siostry) uzasadnia art. 781 § 1 kpc, zgodnie z którym, tytułowi egzekucyjnemu pochodzącemu od sądu nadaje klauzulę wykonalności sąd pierwszej instancji, w którym sprawa się toczy. Sąd drugiej instancji nadaje klauzulę, dopóki akta sprawy w sądzie tym się znajdują; nie dotyczy to jednak Sądu Najwyższego.

Ustawodawca w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 lutego 2007 r., Regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz.U. 2007 r. Nr 38, poz. 249 ze zm.), w § 100, dopuszcza możliwość pomocy sądowej w przypadku przesłuchania stron. Zgodnie z w/w przepisem, jeżeli odległość od miejsca zamieszkania świadka jest mniejsza do siedziby sądu orzekającego niż do siedziby sądu, w którego okręgu świadek mieszka, zlecenie przeprowadzenia dowodu temu sądowi nie jest dopuszczalne, chyba że uzasadniają to szczególne warunki komunikacyjne.

Nie należy także zwracać się o przesłuchanie świadków do innego sądu, jeżeli odległość między miejscem ich zamieszkania a siedzibą sądu orzekającego nie przekracza 50 km, chyba że równocześnie świadkowie mają być obecni w czasie oględzin lub też nie mogą się stawić w siedzibie sądu orzekającego z powodu przeszkód trudnych do usunięcia. Powyższe przepisy stosuje się analogicznie do stron postępowania.

Jak wynika z powyższego, w przedstawionym stanie faktycznym należy usprawiedliwić (najlepiej pisemnie) swoją nieobecność na rozprawie (należy tego dokonać przed rozpoczęciem rozprawy), wówczas może to być przesłanką do odroczenia terminy rozprawy, chyba że strona jest obłożnie chora i stawienie się na rozprawie może w znacznym stopniu zagrozić jej zdrowiu, wówczas istnieje możliwość przesłuchania jej w miejscu zamieszkania. Podkreślamy jednak, że musi to być poważna choroba uniemożliwiająca stawiennictwo w sądzie. Strona (w tym przypadku siostra) może równocześnie z usprawiedliwieniem złożyć wniosek o przesłuchanie jej w ramach pomocy sądowej w sądzie miejsca jej zamieszkania, ze względu na dużą odległość od sądu orzekającego - 300 km (a więc więcej niż 50 km).