Powiadomienie dłużnika o dokonanej cesji

Odpowiedź prawnika: Powiadomienie dłużnika o dokonanej cesji

Zgodnie z brzmieniem art. 512 k.c., obowiązek zawiadomienia dłużnika o cesji wierzytelności spoczywa na cedencie (zbywcy wierzytelności). Jednakże ciężar udowodnienia przewidzianego w art. 512 k.c. zawiadomienia dłużnika przez zbywcę o przelewie spoczywa na nabywcy wierzytelności. Przy czym przedłożenie potwierdzenia nadania przesyłki poleconej nie zawsze wystarcza do udowodnienia doręczenia tej przesyłki adresatowi (2002.10.10 wyrok Sądu Najwyższego z 10 października 2002 roku, sygn. akr V CKN 1796/00, publ. OSNC 2004/2/23).

Niemniej przewidziana we wskazanym przepisie ochrona dłużnika przed konsekwencjami spłaty swojej wierzytelności byłemu wierzycielowi kończy się bądź z momentem zawiadomienia go przez cedenta o przelewie, bądź też z chwilą dowiedzenia się przez dłużnika o przelewie z jakiegokolwiek innego źródła. Gdy cedent nie zawiadomi dłużnika o przelewie, cesjonariusz musi wykazać, że mimo braku takiego zawiadomienia dłużnik jednak wiedział o przelewie w momencie spełnienia świadczenia. W tym wypadku jednak trzeba udowodnić, że dłużnik uzyskał pewną wiadomość o fakcie przelewu. Wiadomość taką dłużnik może uzyskać od cesjonariusza, a więc od osoby najbardziej w tym zainteresowanej. Moc dowodowa tego zawiadomienia będzie większa, jeżeli zostanie ono dokonane w formie pisemnej. Dłużnik powinien wówczas zwrócić się do swojego pierwotnego wierzyciela (tj. cedenta) z zapytaniem, czy nastąpił przelew. Niepodjęcie takiej próby weryfikacji twierdzeń cesjonariusza i spełnienie świadczenia przez dłużnika cedentowi może być uznane za działanie w złej wierze i w takiej sytuacji dłużnik nie zwolni się z zobowiązania. Dłużnik może uzyskać wiadomość o przelewie również z innych źródeł (np. od wierzycieli cedenta, od jego osób bliskich). W takich okolicznościach jednak będzie bardzo trudno cesjonariuszowi udowodnić, że w chwili spełnienia świadczenia dłużnik wiedział o przelewie (J. Mojak [w:] K.Pietrzykowski, Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2003).

Stanowisko powyższe potwierdził także Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z 14 kwietnia 1994 roku, sygn. akt I ACr 178/94, w którym stwierdził że dłużnik nie ma obowiązku już tylko na podstawie doniesienia cesjonariusza uiścić jemu zapłatę. Powinien zbadać, kto występuje w charakterze cesjonariusza, zaś w wypadku wątpliwości, np. w razie niedostatecznego wykazania cesji albo kolizji między kilku pretendentami, złożyć, dla uniknięcia niebezpieczeństwa zarzutu spełnienia świadczenia do rąk osoby nieuprawnionej do jego przyjęcia (art. 452 k.c.), dłużną sumę do depozytu sądowego (art. 467 pkt 1, 3 k.c.).

Reasumując, cesjonariusz może także zawiadomić dłużnika o przelewie wierzytelności, musi on jednakże wykazać skuteczność doręczenia tego zawiadomienia. Dłużnik, który otrzyma zawiadomienie od cesjonariusza powinien zwrócić się do cedenta z pytaniem, czy cesja faktycznie miała miejsce. Zaniedbanie tego obowiązku wywołuje ww. negatywne konsekwencje dla dłużnika.

Polecam również aby do zawiadomienia dłużnika o cesji wierzytelności dołączyć kopię umowy cesji, co czyni zawiadomienie bardziej wiarygodnym i odbiera dłużnikowi argument, iż cesjonariusz niedostatecznie wykazał istnienie cesji.