Pozew o stwierdzenie nieważności umowy pozornej

Odpowiedź prawnika: Pozew o stwierdzenie nieważności umowy pozornej

Powództwo o stwierdzenie nieważności umowy cywilnoprawnej należy do typu powództw o ustalenie, do których zastosowanie ma art. 189 k.p.c. Przewiduje on, że powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes
prawny. Powyższy przepis dopuszcza ustalanie w postępowaniu procesowym istnienia lub nieistnienia prawa lub stosunku prawnego. Celem tego postępowania może być zarówno ustalenie pozytywne, jak i negatywne. O skuteczności wytoczenia powództwa o stwierdzenie nieważności
umowy, przesądza istnienie po stronie powoda interesu prawnego w domaganiu się ustalenia w procesie istnienia lub nieistnienia prawa lub stosunku prawnego. Interes prawny - jest to interes dotyczący szeroko rozumianych praw i stosunków prawnych. Formułowane w piśmiennictwie dyrektywy interpretacyjne, mające udzielić odpowiedzi na pytanie, kiedy powód ma interes prawny w ustaleniu, akcentują, że pojęcie interesu prawnego powinno być wykładane z uwzględnieniem szeroko pojmowanego dostępu do sądu w celu zapewnienia ochrony prawnej w takiej postaci, opartej jednak na istnieniu rzeczywistej potrzeby jej udzielenia (tak m.in. wyrok Sądu Najwyższego z 20.02.2003 r. sygn. akt I CKN 58/01). Interes prawny, o którym mowa w przytoczonym przepisie, nie może być rozumiany subiektywnie, tj. według odczucia powoda, ale obiektywnie, tj. na podstawie rozumnej oceny sytuacji, w której powód występuje z tego rodzaju powództwem. Interes prawny powoda musi być ponadto zgodny z prawem i zasadami współżycia społecznego, jak również z celem, któremu służy art. 189 kpc. Również nie ma tutaj wątpliwości co do Pana interesu w wytoczeniu wspomnianego powództwa. Nieważność skutkuje tym, że wszystko co strony świadczyły jest nienależne. Wskazać należy, że skutek następuje już od momentu dokonania tej czynności. Strony obowiązane będą do wydania wszelkich otrzymanych korzyści.
Powodem wytaczającym powództwo o ustalenie nie musi być podmiot ustalanego stosunku prawnego lub prawa, np. strona umowy. Legitymacja bowiem do szukania tej drogi ochrony prawnej przysługuje każdemu, kto ma interes prawny - a więc w tym przypadku również Pana.
Stroną pozwaną w procesach o ustalenie mogą być zarówno podmioty ustalanych praw lub stosunków prawnych, jak i osoby nieobjęte tymi prawami, ale takie, w stosunku do których istnieje właśnie interes prawny powoda w ustaleniu prawa lub stosunku prawnego. W niniejszej sprawie będzie to małżonka i/lub nabywca samochodu.
Pozew w sprawie o ustalenie prawa lub stosunku prawnego musi odpowiadać wymaganiom określonym w art. 187 Kodeksu postępowania cywilnego ( dalej: k.p.c. ) i 126 k.p.c., a więc zawierać dokładnie określone żądanie (w sensie pozytywnym lub negatywnym) i dokładne określenie ustalanego prawa lub stosunku prawnego zarówno pod względem przedmiotowym, jak i podmiotowym. W sprawach o prawa majątkowe pobiera się opłatę stosunkową. Wynosi ona 5 % wartości przedmiotu sporu (wartość samochodu) lub przedmiotu zaskarżenia, jednak nie mniej niż 30 złotych i nie więcej niż 100 000 złotych.