Rodzaje umów agencyjnych

Odpowiedź prawnika: Rodzaje umów agencyjnych

Przez umowę agencyjną przyjmujący zlecenie (agent) zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, do stałego pośredniczenia, za wynagrodzeniem, przy zawieraniu z klientami umów na rzecz dającego zlecenie przedsiębiorcy albo do zawierania ich w jego imieniu.  Do zawierania umów w imieniu dającego zlecenie oraz do odbierania dla niego oświadczeń agent jest uprawniony tylko wtedy, gdy ma do tego umocowanie.

Jeżeli umowa agencyjna zostaje zawarta „na rzecz”, mamy do czynienia z agentem-pośrednikiem, a jeżeli „w imieniu” - mamy do czynienia z agentem–przedstawicielem. W pierwszym przypadku (agent–pośrednik) pośredniczy tylko przy zawieraniu umowy na rzecz zleceniodawcy, a jego celem jest stworzenie możliwości zawarcia umowy. Zatem, agent taki może np. wyszukiwać klientów, nakłaniać ich do zawarcia ze zleceniodawcą umowy, może pomagać redagować umowy, komplementować dokumenty niezbędne do zawarcia umowy, itp. Natomiast samą umowę będzie zawierać już dający zlecenie.

Natomiast agent działający „w imieniu” powinien posiadać pełnomocnictwo udzielone przez zleceniodawcę. Pełnomocnictwo to może być udzielone, bądź w umowie agencyjnej, bądź osobno. Agent ten zawiera umowę z klientem w imieniu zleceniodawcy, jako jego pełnomocnik, a więc to dający zlecenie jest stroną zawieranej umowy,. Z momentem zawarcia umowy z klientem przez agenta to dający zlecenie staje się uprawnionym i zobowiązanym z umowy. W razie gdy agent zawierający umowę w imieniu dającego zlecenie nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres, umowę uważa się za potwierdzoną, jeżeli dający zlecenie niezwłocznie po otrzymaniu wiadomości o zawarciu umowy nie oświadczy klientowi, że umowy nie potwierdza.

Zatem, różnica pomiędzy obiema umowami agencyjnymi polega na tym, że w pierwszym przypadku dający zlecenie sam zawiera umowę, a w drugim – przez pełnomocnika. W obydwu przypadkach dający zlecenie (zakładając, że pełnomocnik działał prawidłowo) jest stroną umowy z klientem i to dający zlecenie odpowiada za prawidłowe wykonanie umowy (także ponosi odpowiedzialność z tytułu rękojmi).

W umowie agencyjnej zawartej w formie pisemnej można zastrzec, że agent za odrębnym wynagrodzeniem (prowizja del credere), w uzgodnionym zakresie, odpowiada za wykonanie zobowiązania przez klienta. Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, agent odpowiada za to, że klient spełni świadczenie.

Umowa agencyjna została szerzej opisana w artykule: Umowa agencyjna