Rozdzielność majątkowa - zarząd majątkiem wspólnym

Odpowiedź prawnika: Rozdzielność majątkowa - zarząd majątkiem wspólnym

W myśl przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa. Obejmuje ona przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania małżeństwa przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Z pytania wynika, że wspomniany lokal należy do majątku wspólnego, do którego zalicza się także zarówno dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków. Zatem czynsz za wynajem lokalu jest elementem majątku wspólnego, zaś udział w dochodach jakie przedmiot współwłasności przynosi należy dzielić z uwzględnieniem wielkości udziału posiadanego przez każdego ze współwłaścicieli czyli w tym przypadku po połowie. Oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Małżonkowie mają obowiązek współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, tzn. wszelkie czynności zarządu powinny być podejmowane za zgodą obojga małżonków. Małżonek może sprzeciwić się czynności zarządu majątkiem wspólnym zamierzonej przez drugiego małżonka, z wyjątkiem czynności w bieżących sprawach życia codziennego lub zmierzającej do zaspokojenia zwykłych potrzeb rodziny albo podejmowanej w ramach działalności zarobkowej. Obowiązkiem współmałżonka jest wyrażenie zgody na czynność, która jest celowa i podjęta w interesie rodziny.

Zarówno zawarcie umowy najmu, jak i remont lokalu, są czynnościami przekraczająca zwykły zarząd majątkiem wspólnym dlatego potrzebna do ich przeprowadzenia jest zgoda obojga małżonków. W sytuacji kiedy jeden z małżonków odmawia zgody wymaganej do dokonania czynności (tu remontu), albo jeżeli porozumienie z nim napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody, drugi małżonek może zwrócić się do sądu o zezwolenie na dokonanie czynności. Sąd udziela zezwolenia, jeżeli dokonania czynności wymaga dobro rodziny. Pamiętać należy, że zawarcie umowy jest skuteczne jeżeli osoba trzecia, będąca stroną umowy działała w dobrej wierze, tzn. nie wiedziała oraz przy zachowaniu należytej staranności nie mogła się dowiedzieć o braku zgody współmałżonka. Sam fakt, iż osoba taka wiedziała o istnieniu związku małżeńskiego, nie oznacza działania w złej wierze.

Jeżeli małżonek zaciągnął zobowiązanie bez zgody drugiego małżonka (w tym wypadku zobowiązanie do zapłaty za remont), wierzyciel może żądać zaspokojenia z majątku osobistego dłużnika (osoby zlecającej wykonane remontu) i z niektórych elementów wchodzących w skład majątku wspólnego małżonków, między innymi z pobranego przez dłużnika wynagrodzenia za pracę lub dochodów uzyskanych przez niego z innej działalności zarobkowej.

Warto pamiętać, że małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Można również domagać się ustanowienia rozdzielności przez sąd,w przypadku nie wyrażenia przez jednego z małżonków zgody na umowne ustanowienie rozdzielności majątkowej. Dopuszczalność żądania przez każdego z małżonków ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej wynika z założenia, że trudności w ułożeniu przez małżonków stosunków majątkowych nie zawsze powodują rozkład pożycia małżeńskiego, mogący uzasadniać orzeczenie rozwodu lub separacji, i że przy innym ukształtowaniu tych stosunków małżeństwo może nadal funkcjonować. Ustanowienia rozdzielności majątkowej można domagać się z ważnych powodów. Z orzecznictwa sądów wynika, że za takie uważać można sytuację, w której dalsze trwanie wspólności majątkowej narusza lub poważnie zagraża interesowi majątkowemu jednemu z małżonków i z reguły także dobru rodziny, a także zatrzymywanie wyłącznie dla siebie majątku wspólnego, utrudnianie lub uniemożliwianie współmałżonkowi korzystania z tego majątku.