Rozporządzanie udziałem przed wpisem w KRS

Odpowiedź prawnika: Rozporządzanie udziałem przed wpisem w KRS

Zgodnie z art. 16 ksh wyłączony jest obrót prawami udziałowymi przed zarejestrowaniem podwyższenia kapitału zakładowego - rozporządzenie udziałem albo akcją dokonane przed wpisem spółki kapitałowej do rejestru albo przed zarejestrowaniem podwyższenia kapitału zakładowego jest nieważne. 

W prawie polskim przyjęta bowiem została  teoria tzw. umów o podwójnym skutku (zobowiązująco – rozporządzającym). Według niej umowa zobowiązująca, w braku odmiennego zastrzeżenia czy przepisu prawa, powoduje także skutek rozporządzający. W doktrynie prawa spółek przyjmuje się najczęściej, iż przepis ten (art. 16 ksh) odnosi się do rozporządzenia, przeniesienia tego prawa, nie rozciąga się natomiast na zobowiązanie do jego przeniesienia. Część przedstawicieli doktryny uznaje samo zobowiązanie do rozporządzenia udziałem za dopuszczalne, na ogół jednak z tym zastrzeżeniem, iż ważna pozostanie umowa zobowiązująca zawierająca klauzulę, zgodnie z którą skutek rozporządzający tej umowy nastąpi z chwilą rejestracji podwyższenia kapitału zakładowego.

Dużo większe wątpliwości budzi sytuacja, w której zawarto umowę typową umowę bez żadnego dodatkowego zastrzeżenia. Zależnie od jej treści może to być umowa zobowiązującą do zbycia udziałów (która, jak wyżej wskazano co do zasady ma też skutek rozporządzający) lub umowa rozporządzająca, w której nie zobowiązuje się Pan do przeniesienia prawa, lecz te prawa od razu przenosi.  

W opisanej przez Pana sytuacji brak, jak wynika z opisu,  jakiegokolwiek umownego zastrzeżenia, które pozwoliłoby na utrzymanie rozporządzającego skutku umowy.  Należy zatem przyjąć, że powinien Pan po rejestracji podwyższenia kapitału, spisać umowę rozporządzającą udziałami.