Skuteczne zawarcie umowy
Pytanie:
"Pani X zgłosiła się do agenta ubezpieczeniowego celem zawarcia umowy z brokerem Y ubezpieczenia OC z tytułu wykonywanego zawodu. Agentka wypisała oryginalny druk brokera (polisę) w miejscu właściwym dla pieczęci i podpisu agenta brokera, wstemplowała pieczątkę kolegi mającego uprawnienia agenta ubezpieczeniowego i jego nazwiskiem za niego podpisała. Pani X zwróciła jej uwagę, ale agentka powiedziała, że jest do podpisania takiego upoważniona. Czy umowę Pani X wobec takiego faktu zawarła, czy gdyby agent podpisany nazwiskiem przez "upoważnioną agentkę" wyparł się, że to nie jego podpis umowa byłaby skuteczna np. w sytuacji szkody wyrządzonej przez Panią X jej klientowi? Czy należy podjąć jakieś kroki w tej sprawie? Polisa została zarejestrowana u brokera."
Odpowiedź prawnika: Skuteczne zawarcie umowy
Zgodnie z artykułem 809 kodeksu cywilnego umowa ubezpieczenia powinna być stwierdzona przez zakład ubezpieczeń polisą, legitymacją ubezpieczeniową, tymczasowym zaświadczeniem albo innym dokumentem ubezpieczenia. Z zastrzeżeniem wyjątków, przewidzianych w dwóch artykułach następnych, umowę uważa się za zawartą z chwilą doręczenia przez zakład ubezpieczeń ubezpieczającemu dokumentu ubezpieczenia. Przyjmuje się jednak, iż pomimo, iż zacytowany powyżej przepis nie wymaga dla ważności umowy ubezpieczenia żadnej kwalifikowanej formy, to jednak wskazana jest forma pisemna dla celów dowodowych. To dotyczy samej umowy ubezpieczenia. Polisa natomiast to dokument, który zostaje sporządzony przez ubezpieczyciela na odpowiednim formularzu, zawierający istotne postanowienia zawartej umowy ubezpieczenia. Przepisy kodeksu cywilnego nie ustalają jednak jaką treść powinien zawierać ten dokument. Co do zasady polisa zawiera określenie ubezpieczyciela i ubezpieczającego, przedmiotu ubezpieczenia lub sumy gwarancyjnej przy ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej, składki oraz okresu ubezpieczenia. Ubezpieczyciel obowiązany jest zamieścić w niej tekst ogólnych warunków ubezpieczeń, na których podstawie umowa została zawarta albo wyciąg z tych warunków zawierający istotne ich postanowienia. Jednak z opisanego stanu faktycznego wynika, iż problemem jest co innego. Mianowicie podpis został w świetle prawa sfałszowany. Możliwa i poprawna z punktu widzenia prawa jest sytuacją, w której agent udzieliłby pełnomocnictwa wspomnianej Pani. Wtedy mogłaby się podpisywać na dokumentach, jednak WŁASNYM nazwiskiem (ewentualnie z dopiskiem „z upoważnienia”). Nigdy natomiast nie wolno podpisywać się czyimś nazwiskiem. Podpis musi być własnoręczny. Z funkcji jaką pełni polisa należy wnioskować, iż mamy tu do czynienia z konieczność dokonania czynności w zwykłej formie pisemnej. Do jej zachowania konieczne jest bowiem sporządzenie dokumentu, który obejmie treść oświadczenia woli oraz podpisy. Podpis natomiast służy do identyfikacji osoby, która go składa oraz do ustalenia, jakie oświadczenie woli złożyła. W opisanym przypadku nie sposób stwierdzić, iż podpisała się pod nim osoba, której nazwisko widnieje na polisie. Należy więc stwierdzić, iż de facto umowa nie została zawarta, gdyż podpis złożony na dokumencie nie należy do osoby upoważnionej do jego złożenia. Wydaje się, iż najlepszym rozwiązaniem byłoby ponowne zawarcie umowy, teraz jednak z podpisem osoby do tego upoważnionej. Na marginesie należy dodać, iż sfałszowanie podpisu jest przestępstwem. Zgodnie z artykułem 270 kodeksu karnego kto, w celu użycia za autentyczny, podrabia lub przerabia dokument lub takiego dokumentu jako autentycznego używa, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Tej samej karze podlega, kto wypełnia blankiet, opatrzony cudzym podpisem, niezgodnie z wolą podpisanego i na jego szkodę albo takiego dokumentu używa.
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?