Skutki nieprawidłowego pełnomocnictwa

Odpowiedź prawnika: Skutki nieprawidłowego pełnomocnictwa

Zgodnie z art. 89 par. 1 k.c., pełnomocnik obowiązany jest przy pierwszej czynności procesowej dołączyć do akt sprawy pełnomocnictwo z podpisem mocodawcy lub wierzytelny odpis pełnomocnictwa.

Na mocy art. 97 k.p.c. sąd może jednakże dopuścić tymczasowo do podjęcia naglącej czynności procesowej osobę nie mogącą na razie przedstawić pełnomocnictwa. Zarządzenie to sąd może uzależnić od zabezpieczenia kosztów. Sąd jednocześnie wyznacza termin, w ciągu którego osoba działająca bez pełnomocnictwa powinna je złożyć albo przedstawić zatwierdzenie swej czynności przez stronę. Jeżeli termin upłynął bezskutecznie, sąd pominie czynności procesowe tej osoby. W tym wypadku przeciwnik może żądać od działającego bez umocowania zwrotu kosztów spowodowanych jego tymczasowym dopuszczeniem.

Dopuszczenie do podjęcia naglącej czynności procesowej przez osobę niemogącą na razie przedstawić pełnomocnictwa nie jest obowiązkiem sądu, toteż od okoliczności danego wypadku zależy ocena, czy skorzystanie z tej możności jest wskazane, czy nie (por. orz. SN z dnia 4 października 1935 r., C III 13/35, Zb. Orz. 1936, poz. 163). Tymczasowe dopuszczenie osoby nie legitymującej się pełnomocnictwem zależy od oceny "nagłości" czynności procesowej, która ma być podjęta. Uznanie sądu w tym zakresie nie jest dowolne, co oznacza, że sąd powinien dopuścić taką osobę, ilekroć stwierdzi, że czynność wymaga bezzwłocznego podjęcia i ma dla strony - z punktu jej procesowych interesów - istotne znaczenie (por. też orz. SN z dnia 4 października 1935 r., C III 13/35, Zb. Orz. 1936, poz. 163 oraz orz. SN z 9.12.1935 r., C II 1823/35, Zb. Orz. 1936, poz. 285). Złożenie odpowiedzi na pozew ma z pewnością istotne znaczenie dla strony, jej brak może bowiem doprowadzić do wydania wyroku zaocznego.

Dopuszczenie tymczasowe zgodnie z art. 97 KPC ma ten skutek, że czynności podjęte przez osobę bez pełnomocnictwa, są tylko tymczasowo ważne, tj. pod warunkiem rozwiązującym, że w zakreślonym terminie zostanie przedłożone pełnomocnictwo lub nastąpi zatwierdzenie przez stronę. Termin do przedłożenia pełnomocnictwa może być przedłużony. Jeżeli nie chodzi o czynności naglące, to sąd wezwie do uzupełnienia w trybie art. 130 w zw. z art. 126 § 3, tj. w trybie usuwania braków formalnych pisma procesowego (H.Ciepła [w:] K.Piasecki [red.], Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz t.1, Warszawa 2006, publ. Legalis).

Brak należytego wykazania umocowania przez osobę występującą w imieniu strony, stanowi bowiem brak formalny uniemożliwiający nadanie sprawie dalszego biegu. W takiej sytuacji przewodniczący - jeżeli nie uznano czynności za nagłą - wzywa stronę, pod rygorem zwrócenia pisma, do poprawienia, uzupełnienia lub opłacenia go w terminie tygodniowym (art. 130 par. 1 k.p.c.). Po bezskutecznym upływie terminu przewodniczący zwraca pismo stronie. Pismo zwrócone nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z wniesieniem pisma procesowego do sądu (art. 130 § 2 k.p.c.).

Konsekwencją dołączenia przez pełnomocnika wadliwego pełnomocnictwa będzie, zatem wezwanie go przez sąd, bądź przewodniczącego - w jednym ze wskazanych trybów - do przedłożenia właściwego pełnomocnictwa. Jeżeli to nie nastąpi, odpowiedź na pozew nie wywoła skutków prawnych, co z kolei może doprowadzić, o ile pozwany nie złoży odpowiedzi na pozew w terminie, do wydania wyroku zaocznego (art. 479[18] § 2 k.p.c.).