Poszerzenie drogi koniecznej

9.10.2006

Pytanie klienta:

""Droga konieczna ma 240 cm, a wg mapy katastralnej z 1931 r. powinna mieć 3 m. Służebność drogi koniecznej została wpisana w hipotekę w 1931 roku prawdopodobnie na mocy umowy sprzedaży a nie na mocy decyzji sądu. Dzisiaj warunki zewnętrzne zmieniły się i istnieje możliwość innego dojazdu do działki władnącej. Niestety dojazd ten nie jest bezpośredni, gdyż od drogi gminnej działkę oddziela 4-5 m pas zieleni będący własnością Skarbu Państwa. Czy ustne żądanie właściciela działki władnącej obliguje mnie do poszerzenia drogi koniecznej, czy też mogę domagać się nakazu sądowego w formie pisemnej? Czy sposób powstania służebności (wyrok sądu, umowa sprzedaży) ma znaczenie w procesie o zniesienie służebności?""

Odpowiedź prawnika:

Skoro szlak drożny ustanowiony mocą umowy ma szerokość 3 metrów, to zasadniczo właściciel nieruchomości obciążonej ma obowiązek udostępnić pas drogi w pełnym zakresie. Jeśli tego nie zrobi, właściciel nieruchomości władnącej może wystąpić przeciwko niemu na drogę postępowania sądowego. Do posiadania służebności stosuje się odpowiednio przepisy o posiadaniu rzeczy. Skoro tak, to właściciel nieruchomości władnącej może wystąpić przeciwko właścicielowi nieruchomości obciążonej z powództwem posesoryjnym, żądając w nim zaniechania naruszania służebności. W opisywanym przypadku naruszanie polega na nieudostępnieniu całości pasa drogi koniecznej przez właściciela nieruchomości obciążonej.

Jeżeli wykonywanie służebności drogi koniecznej stało się dla właściciela nieruchomości obciążonej szczególnie uciążliwe, to ma on dwie możliwości. Po pierwsze, może on domagać się zmiany treści lub sposobu wykonywania służebności. Jeżeli po ustanowieniu służebności gruntowej powstanie ważna potrzeba gospodarcza, właściciel nieruchomości obciążonej może żądać za wynagrodzeniem zmiany treści lub sposobu wykonywania służebności, chyba ze żądana zmiana przyniosłaby niewspółmierny uszczerbek nieruchomości władnącej. Po drugie, właściciel nieruchomości obciążonej może wystąpić o zniesienie służebności drogi koniecznej za wynagrodzeniem bądź bez wynagrodzenia. Właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zniesienia służebności gruntowej za wynagrodzeniem, jeżeli wskutek zmiany stosunków służebność stała się dla niego szczególnie uciążliwa, a nie jest konieczna do prawidłowego korzystania z nieruchomości władnącej. Właściciel nieruchomości obciążonej może również żądać zniesienia służebności bez wynagrodzenia, jeżeli służebność gruntowa utraciła dla nieruchomości władnącej wszelkie znaczenie.

W celu realizacji powyższych żądań właściciel nieruchomości obciążonej powinien wystąpić do sądu rejonowego – wydziału cywilnego z pozwem o zmianę bądź zniesienie służebności drogi koniecznej. W postępowaniu o zniesienie służebności nie ma znaczenia sposób jej powstania, a więc to, czy źródłem jej istnienia jest umowa czy postanowienie sądu.

Wskazane w pytaniu okoliczności nie uzasadniają ani zmiany treści służebności drogi koniecznej ani tym bardziej jej zniesienia. Warto podkreślić, że zniesienie służebności drogi koniecznej nie jest uzasadnione w sytuacji, gdy istnieje wprawdzie inny dojazd do nieruchomości władnącej, lecz nie jest on bezpośredni (od drogi gminnej oddziela ją działka będąca własnością Skarbu Państwa) i w konsekwencji istniałaby potrzeba ponownego ustanowienia służebności drogi koniecznej innym szlakiem drożnym.

Zespół prawników
e-prawnik.pl -

Powiązane artykuły

Służebność od A do Z, czyli jak rozwiązać spór z sąsiadem

Wszystko o służebności gruntowej, osobistej i drogowej. Poznaj przepisy, sposoby ustanowienia, wygaśnięcia i rozwiązywania sporów sąsiedzkich w 2025 roku.

Droga konieczna jako zarzewie konfliktu właścicieli nieruchomości

Służebność gruntowa drogi koniecznej została uregulowana w art. 145 K.c. Zgodnie z § 1, jeżeli nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości (...)

Jak odwołać się od mandatu drogowego?

Sprawdź jak skutecznie odwołać się od mandatu drogowego w 2025 roku. Praktyczny przewodnik krok po kroku, wzór wniosku oraz terminy odwołania.

Czym się różnią czynności zwykłego zarządu od czynności przekraczających zwykły zarząd?

Praktyczny przewodnik o różnicach między czynnościami zwykłego zarządu a przekraczającymi zwykły zarząd rzeczą wspólną. Aktualne przepisy, orzecznictwo i przykłady z 2025 roku.

Jakie rodzaje dróg wyróżnia się w Polsce?

Drogi w Polsce, pod względem prawnym, dzielimy na drogi publiczne oraz drogi wewnętrzne. Dowiedz się, jakie drogi są publiczne, kto zajmuje się zarządzaniem drogami i jakie ma zadania oraz jakie są (...)

Nabycie przez zasiedzenie użytkowania wieczystego i służebności gruntowej

Przedmiotem zasiedzenia jako sposobu nabycia może być prawo własności lub użytkowania wieczystego. Ponadto służebność gruntowa może być nabyta przez zasiedzenie - ale tylko w wypadku, gdy (...)

W jaki sposób prawo chroni posiadanie rzeczy?

Posiadanie jest stanem faktycznym, który można określić jako rodzaj władztwa nad rzeczą. Dla posiadania nie jest ważne to, czy wykonuje je rzeczywiście uprawniony (tj. czy posiadacz ma rzeczywiście (...)

Jak współwłaściciele mogą korzystać ze wspólnej nieruchomości? Praktyczny przewodnik prawny

Kompletny poradnik o prawach współwłaścicieli nieruchomości. Dowiedz się jak korzystać ze wspólnej nieruchomości, jakie przysługują roszczenia i jak dokonać podziału quoad usum. Aktualne przepisy (...)

Licytacja komornicza mieszkania z obciążeniami

Nierzadko zdarza się, że mieszkanie zakupione na licytacji komorniczej obciążone jest ograniczonymi prawami rzeczowymi. Tak się dzieje w przypadku gdy na nabywanym mieszkaniu została ustanowiona (...)

Jak umówić się, który sąd ma rozstrzygać spory między stronami?

W pewnych granicach dopuszczalne jest porozumienie stron w kwestii właściwości sądu, a więc poddanie sprawy do rozstrzygnięcia innemu sądowi niż sąd właściwy z ustawy. Strony mogą więc poddać (...)