Wynagrodzenie za służebność przesyłu dla użytkownika wieczystego gruntu

Odpowiedź prawnika: Wynagrodzenie za służebność przesyłu dla użytkownika wieczystego gruntu

Jak wynika z art. 305¹ k.c. nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu).

Literalnie rzecz ujmując, powyższy przepis dotyczy możliwości obciążenia jedynie nieruchomości, nie zaś użytkowania wieczystego.

Do służebności przesyłu należy stosować odpowiednio przepisy o służebnościach gruntowych. Art. 285 k.c. odnoszący się do służebności gruntowych również odnosi się jedynie do możliwości obciążenia nieruchomości, jednak w orzecznictwie przyjmowany jest pogląd, że służebnością gruntową można obciążyć również prawo użytkowania wieczystego jako instytucji pośredniej pomiędzy własnością a ograniczonym prawem rzeczowym (zob. postanowienie SN z dnia 17 stycznia 1974r, III CRN 316/73, uchwała SN z 22 października 1968 r., III CZP 98/68). Analogicznie należy uznać, że można ustanowić służebność przesyłu na prawie użytkowania wieczystego, przy czym trzeba pamiętać, że w razie wygaśnięcia użytkowania wieczystego wygasają wszystkie ustanowione na nim obciążenia, a więc także służebności.

Wynagrodzenie również powinno być wypłacone użytkownikowi wieczystemu jako podmiotowi, którego prawo zostaje obciążone. Stanowisko takie jest podzielane przez przedstawicieli doktryny prawa cywilnego. Np. W. Paszcza wyraża następujący pogląd: „W mojej opinii służebność przesyłu może być bez żadnych przeszkód prawnych ustanowiona dobrowolnie (w drodze umowy) lub przymusowo (orzeczenie sądowe) na prawie użytkowania wieczystego. Wynika to przede wszystkim z treści art. 233 KC, zgodnie z którym użytkownik wieczysty może ustanowić służebność przesyłu wyłącznie na przysługującym mu prawie, a nie na nieruchomości, jako przedmiocie bytu fizycznego oraz żądać za to stosownego wynagrodzenia, przy czym nie jest w takiej sytuacji wymagana zgoda właściciela.” (W. Paszcza, Służebność przesyłu na prawie użytkowania wieczystego, cz. III [w:] Nieruchomości C.H. Beck, nr 11 [147] listopad 2010)