Sprzeciw lokatora przeciwko podniesieniu czynszu poniżej 3% dotychczasowej opłaty

Odpowiedź prawnika:

Ustawa o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy oraz zmianie Kodeksu cywilnego statuuje szereg warunków, które musi spełniać podwyżka czynszu przekraczająca 3% wartości odtworzeniowej w skali roku. Tyczą się one przede wszystkim procedury jej wprowadzenia oraz możliwego uzasadnienia. Jeżeli podwyżka nie przekracza bądź nie następuje z poziomu 3% wartości odtworzeniowej lokalu uprawnienia lokatora (oraz skorelowane z nim obowiązku właściciela) są znacznie mniej rygorystyczne, jednakże nie oznacza to, że lokator nie ma prawa zakwestionować takiej podwyżki. Wówczas pozostaje mu mniej wygodna droga zwykłego postępowania sądowego, a więc wniesienie pozwu na podstawie art. 189 Kodeksu postępowania cywilnego z żądaniem ustalenia, że łączy strony stosunek najmu o określonej treści, tu: czynsz wynosi tylko co przed podwyżką, bądź mniej niż żąda wynajmujący. Lokator jednak musi się liczyć z poważnymi trudnościami dowodowymi. Przede wszystkim to na nim, a nie na wynajmującym spoczywa ciężar dowodu, że podwyżka nie uwzględnia usprawiedliwionych potrzeb wynajmującego, a jest ich przekroczeniem (nadużycie). Warto dodać, że podwyżki nie przekraczające 3% wartości odtworzeniowej lokalu, będzie niezwykle trudno zakwestionować, a w większości przypadków działania najemcy w tego typu sytuacji nie przyniosą skutku i żądanie zostanie oddalone (generalnie lokator powinien to wziąć pod uwagę przy obliczaniu kosztów sądowych, które w związku z przegranym procesem może ponieść). Jak wynika bowiem z orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego (przede wszystkim z dnia 17 maja 2006 r., sygn. K. 33/2005) jest to granica, która w pewien sposób realizuje postulat ochrony praw najemcy jak i interesów wynajmującego, który ma prawo przecież czerpać zyski z umowy najmu a także zwrotu kosztów dokonanych inwestycji na lokal (tak Magdalena Olczyk, Piśmiennictwo: Praktyczne wyjaśnienia oraz wzory umów i pism, 2001-2006 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis - LexPolonica).