Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Świadczenia z ZUS w razie śmierci - aktualne przepisy na 2025 rok
W przypadku śmierci bliskiej osoby ZUS oferuje kilka rodzajów świadczeń pomocowych:
Zasiłek pogrzebowy
Aktualnie wynosi 4 000 zł, od 2026 roku wzrośnie do 7 000 zł. Wypłacany jednorazowo osobie, która poniosła koszty pogrzebu.
Renta rodzinna
Dla jednej osoby uprawnionej wynosi 85% świadczenia zmarłego, minimalna kwota to 1 780,96 zł brutto. Świadczenie długoterminowe.
Renta wdowia
Nowe świadczenie od 2025 roku - możliwość łączenia renty rodzinnej z własnym świadczeniem. Dla wdów i wdowców.
Zasiłek pogrzebowy - co należy wiedzieć
Aktualne informacje o zasiłku pogrzebowym
Zasiłek pogrzebowy obecnie wynosi 4 000 zł, a od 1 stycznia 2026 roku wzrośnie do 7 000 zł. Świadczenie to wypłacane jest osobie, która pokryła koszty pogrzebu, bez względu na wysokość poniesionych kosztów, jeśli jest to członek rodziny.
Jak wynika z pytania, zasiłek pogrzebowy został już wypłacony rodzicom, którzy pokryli koszty pochówku babci. To świadczenie jest jednorazowe i może być wypłacone tylko raz, niezależnie od liczby osób uprawnionych do innych świadczeń.
Renta rodzinna - kto ma prawo i na jakich warunkach
Renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała prawo do emerytury albo spełniała warunki wymagane do jej uzyskania. W przypadku wnuków sytuacja jest szczególna.
Warunki dla wnuków
Wnuki mają prawo do renty rodzinnej, jeżeli spełniają takie warunki jak dzieci własne i zostały przyjęte na wychowanie co najmniej na rok przed śmiercią ubezpieczonego, chyba że śmierć była następstwem wypadku. Dodatkowo wymagane jest, aby:
- Nie miały prawa do renty po rodzicach
- Gdy rodzice żyją - nie mogą zapewnić im utrzymania
- Ubezpieczony był ich opiekunem ustanowionym przez sąd
Wiek i warunki dla dzieci i wnuków
Zgodnie z aktualnymi przepisami, prawo do renty rodzinnej przysługuje:
- Do 16. roku życia - bez dodatkowych warunków
- Do 25. roku życia - jeśli kontynuują naukę w szkole
- Bez względu na wiek - jeśli stały się całkowicie niezdolne do pracy przed 16. rokiem życia lub w czasie nauki w szkole do ukończenia 25. roku życia
- Przedłużenie po 25. roku życia - jeśli osoba osiągnęła 25 lat będąc na ostatnim roku studiów, prawo przedłuża się do zakończenia tego roku studiów
Odpowiedź na pytanie klientki
W Pani przypadku, biorąc pod uwagę fakt, że prowadzi Pani własną działalność gospodarczą, renta rodzinna najprawdopodobniej Pani nie przysługuje. Osoby prowadzące działalność gospodarczą mogą pobierać rentę rodzinną, ale ich dochody są sprawdzane pod kątem limitów.
Jeśli Pani dochody przekroczą 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (6 273,60 zł brutto), renta zostanie zmniejszona. Przy przekroczeniu 130% tego wynagrodzenia (11 650,97 zł brutto), świadczenie zostanie zawieszone.
Jako wnuczka musiałaby Pani dodatkowo wykazać, że została przyjęta na wychowanie przez babcię co najmniej na rok przed jej śmiercią, oraz że nie ma prawa do renty po rodzicach lub rodzice nie mogą zapewnić utrzymania.
Nowe możliwości - renta wdowia od 2025 roku
Renta wdowia - nowe świadczenie
Od 1 stycznia 2025 roku wprowadzono możliwość łączenia renty rodzinnej z innymi świadczeniami emerytalno-rentowymi. To tak zwana "renta wdowia". Wypłata rozpoczyna się od 1 lipca 2025 roku, a wnioski można składać od stycznia do czerwca 2025 roku.
Renta wdowia dotyczy jednak wyłącznie wdów i wdowców, więc w Pani przypadku jako wnuczki nie ma zastosowania.
Inne świadczenia z ZUS po śmierci
Oprócz zasiłku pogrzebowego i renty rodzinnej, ZUS wypłaca również ostatnie, niezrealizowane świadczenie zmarłego - jeśli mu przysługiwało za miesiąc, w którym zmarł. Wniosek o takie świadczenie należy złożyć w ciągu 12 miesięcy od dnia śmierci.
Podsumowanie dla Pani sytuacji
Wnioski końcowe
W Pani przypadku, poza zasiłkiem pogrzebowym który już został wypłacony rodzicom, prawdopodobnie nie przysługują żadne dodatkowe świadczenia z ZUS. Wynika to z kilku czynników:
- Prowadzenie działalności gospodarczej może wykluczać lub ograniczać prawo do renty rodzinnej
- Jako wnuczka musiałaby Pani spełnić dodatkowe, restrykcyjne warunki
- Zasiłek pogrzebowy został już wypłacony osobom, które poniosły koszty
Zalecam skonsultowanie się z ZUS w celu dokładnej analizy Pani sytuacji osobistej i finansowej, ponieważ każdy przypadek może mieć indywidualne okoliczności wpływające na uprawnienia do świadczeń.