Umowa zawarta przez zarząd z rodziną

Odpowiedź prawnika: Umowa zawarta przez zarząd z rodziną

Z punktu widzenia prawa handlowego, zgodnie z art. 209 ksh, w przypadku sprzeczności interesów spółki z interesami członka zarządu, jego współmałżonka, krewnych i powinowatych do drugiego stopnia oraz osób, z którymi jest powiązany osobiście, członek zarządu powinien wstrzymać się od udziału w rozstrzyganiu takich spraw i może żądać zaznaczenia tego w protokole.
Powyższy zapis dotyczy zarówno sfery wewnętrznej spółki jak i reprezentowania spółki na zewnątrz. Naruszenie art. 209 naraża członka zarządu na odpowiedzialność korporacyjną oraz odszkodowawczą. „Sytuacja konfliktu interesów spółki z interesami członka zarządu bądź innych osób wymienionych w art. 209 zachodzi wtedy, gdy ten członek zarządu, jego małżonek, krewny lub powinowaty do drugiego stopnia albo osoba powiązana osobiście z członkiem zarządu odnieść ma korzyść w wyniku rozstrzygnięcia danej sprawy (np. zawarcia umowy). Jednakże może to być wyłącznie korzyść, której nie odpowiada ekwiwalenta korzyść (według oceny zobiektywizowanej) po stronie spółki, albo korzyść przyznawana uznaniowo. Nie ma zatem konfliktu interesów, np. gdy członek zarządu decyduje o sprzedaży na zasadach rynkowych sprzętu komputerowego do szkoły, w której uczą się jego dzieci, albo gdy decyduje o regulaminowej podwyżce wynagrodzenia dla swego małżonka zatrudnionego w spółce [przykłady cyt. za J.P. Naworskim (w: Naworski J.P., Strzelczyk K., Siemiątkowski T., Potrzeszcz R., Komentarz do kodeksu spółek handlowych. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, pod red. R. Potrzeszcza i T. Siemiątkowskiego, Warszawa 2001, s. 405)]" (tak: M. Rodzynkiewicz w: Najnowsze wydanie: Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2007 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, wydanie I).
Jak wskazuje się w literaturze przedmiotu, umowa zawarta z naruszeniem omawianego przepisu nie jest automatycznie nieważna (por. orzeczenie SN z 11 stycznia 2002 r., IV CKN 1903/2000). Jeżeli jednak w konkretnym przypadku reprezentowanie spółki w sytuacji konfliktu interesów uznane by było za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, umowa taka mogła by być uznana za nieważną  (zob. M. Rodzynkiewicz w: Najnowsze wydanie: Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2007 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, wydanie I).
Z powyższego wynika, że członek zarządu nie naraża się na naruszenie art. 209 ksh, jeżeli np. zawiera umowę ze swoją córką na zasadach nie odbiegających od zasad rynkowych.