Wypowiedzenie opłaty za użytkowanie wieczyste

Odpowiedź prawnika: Wypowiedzenie opłaty za użytkowanie wieczyste

Zgodnie z brzmieniem art. 61 § 1 Kodeksu cywilnego (dalej: k.c.) oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. 

W myśl natomiast art. 36 § 1 i 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej: k.r.o.) oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, w szczególności udzielać sobie wzajemnie informacji o stanie majątku wspólnego, o wykonywaniu zarządu majątkiem wspólnym i o zobowiązaniach obciążających majątek wspólny. Każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym, chyba że przepisy poniższe stanowią inaczej. Wykonywanie zarządu obejmuje czynności, które dotyczą przedmiotów majątkowych należących do majątku wspólnego, w tym czynności zmierzające do zachowania tego majątku. Zgoda małżonka nie jest wymagana dla innych czynności niż wymienione w art. 37 § 1 k.r.o. – przepis ten natomiast nie obejmuje kwestii związanych z przyjmowaniem oświadczeń woli przez jednego z małżonków (bowiem dotyczy on dokonywania określonych czynności przez małżonka), wobec czego należy uznać, że dla uznania skuteczności takiego przyjęcia nie jest konieczna zgoda drugiego małżonka. Wprawdzie zatem według wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, sygn. II SA/Po 3773/01 „stronami postępowania administracyjnego w rozumieniu art. 28 Kodeksu postępowania administracyjnego, w sytuacji kiedy decyzja dotyczy praw czy obowiązków małżonków pozostających we wspólności majątkowej małżeńskiej (współwłasność łączna) winni być oboje małżonkowie, gdyż jeden z małżonków jest w rozumieniu art. 169 § 1 ustawy z dnia 23.04.1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) w związku z art. 36 § 2 ustawy z 25.02.1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 1964 r. Nr 9, poz. 59 ze zm.) - osobą nieuprawnioną do rozporządzania przekraczającego zakres zwykłego zarządu majątkiem, dokonanego bez wymaganej zgody drugiego z małżonków (art. 37 § 3 Kro)”, jednakże w przedstawionym stanie faktycznym nie mamy do czynienia z żadnym rozporządzeniem, a jedynie z przyjęciem oświadczenia.

Za stanowiskiem, że w tej sytuacji należy uznać, że oświadczenie o podwyższeniu opłaty zostało złożone skutecznie, przemawia ponadto fakt, że – w myśl art. 61 k.c. – oświadczenie zostało złożone tak, że oboje małżonkowie w zwykłym toku czynności są w stanie zapoznać się z jego treścią. Wprawdzie nie mieszkają razem, jednakże pozostają małżeństwem i, skoro są współużytkownikami wieczystymi, muszą utrzymywać kontakt w związku z wykonywaniem wspólnego prawa. W tym kontekście istotnym pozostaje wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 kwietnia 2012 r., sygn. V CSK 215/11, według którego: „Z treści art. 61 k.c. wynika jednoznacznie, że ustawodawca, wyznaczając chwilę, w której następuje skuteczne złożenie oświadczenia woli innej osobie, opowiedział się za teorią doręczenia i przyjął, że oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. W rozumieniu przytoczonego przepisu możliwość zapoznania się z treścią oświadczenia przez adresata nie może, z jednej strony, być utożsamiana z rzeczywistym zapoznaniem się przez niego z tym oświadczeniem (faktem zapoznania się), co oznacza, że skuteczne złożeniu oświadczenia woli następuje także, w sytuacji, w której co prawda adresat oświadczenia woli nie zna jego treści, ale miał realną możliwość zapoznania się z nią, gdyż doszła ona do niego w taki sposób, że mógł się z nią zapoznać. Z drugiej jednak strony, realna możliwość zapoznania się z treścią oświadczenia woli nie może być pojmowana abstrakcyjnie, powinna być oceniana z uwzględnieniem okoliczności danego wypadku. Otrzymanie awiza (zapoznanie się z nim) nie jest równoznaczne z dojściem do adresata oświadczenia woli w taki sposób, że mógł on zapoznać się z jego treścią. Możliwość taka powstaje dopiero wówczas, gdy adresat oświadczenia w zwykłym biegu zdarzeń uzyskał realną możliwość zapoznania się z treścią awizowanej przesyłki pocztowej, co wymaga udania się na pocztę.”

W związku z tym drugi z małżonków mógłby się powoływać na to, że oświadczenie woli nie było względem niego skuteczne w sytuacji, w której wykazałby, że nie miał w danych okolicznościach faktycznych realnej możliwości zapoznania się z jego treścią w zwykłym toku czynności.