Wydanie nieruchomości obdarowanemu

Odpowiedź prawnika: Wydanie nieruchomości obdarowanemu

Dla skuteczności prawnej wydania obdarowanemu nieruchomości na mocy umowy darowizny nie ma znaczenia, czy w treści umowy darowizny zawarto klauzulę odnoszącą się do wydania przedmiotu darowizny, czy też pominięto zapis w przedmiocie terminu i wydania przedmiotu umowy. Przyjmuje się bowiem w doktrynie prawa cywilnego, iż umowa darowizny ma charakter czynności konsensualnej, wywołującej w zasadzie podwójny skutek obligacyjno-rozporządzający. Ma to swe odzwierciedlenie w treści art. 155 § 1 kodeksu cywilnego, wedle którego umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy oznaczonej co do tożsamości (np. oznaczonej nieruchomości) przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły. Skoro zatem umowa darowizny nie mówi nic o chwili wydania przedmiotu umowy, przeniesienie własności nieruchomości na obdarowanego następuje z chwilą zawarcia umowy darowizny. Jeśli jednak strony przewidziały inny moment przeniesienia własności nieruchomości na obdarowanego, owo przeniesienie nastąpi w przewidzianym przez strony czasie.

Skutki prawne umowy darowizny zawartej w przepisanej prawem formie aktu notarialnego, której przedmiotem jest wydanie obdarowanemu nieruchomości związane są również z zagadnieniem odwołania darowizny. Innymi słowy, kwestia, czy nieruchomość została obdarowanemu wydana (czy nastąpiło de facto wykonanie umowy darowizny) będzie miała zasadniczy wpływ na ocenę, czy do odwołania darowizny znajdą zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego odnoszące się do odwołania darowizny wykonanej, czy należy zastosować art. 896 kc obejmujący sytuację odwołania darowizny nie wykonanej.

W przypadku, gdy przedmiotem darowizny jest przeniesienie na obdarowanego własności nieruchomości, wchodzić może w grę stan wykonania umowy darowizny (zgodnie z podwójnym skutkiem umowy darowizny). W zakresie odwołania umowy darowizny, która została wykonana, odwołanie umowy może nastąpić, jeżeli obdarowany dopuścił się względem darczyńcy rażącej niewdzięczności. Zwrot przedmiotu darowizny winien nastąpić wedle przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu, przy czym uznaje się, iż odwołanie darowizny nie odnosi do obdarowanego podwójnego skutku obligacyjno-rozporządzającego, jak w przypadku samej umowy darowizny. W takim wypadku winno jednak nastąpić zawarcie umowy przenoszącej własność z powrotem na darczyńcę.