Pytanie klienta:
""Sprawa dotyczy dojazdu do mojego garażu. By do niego dojechać muszę przejechać przez bramę, będącą własnością wspólnoty mieszkaniowej. Czy w wypadku, gdyby była ustanowiona służebność gruntowa (droga konieczna) dojazdu do mojego garażu, wspólnota mieszkaniowa może oczekiwać ode mnie opłaty za korzystanie z tejże drogi koniecznej? Czy też przysługuje mi nieodpłatne korzystanie z niej? Czy są tu ustanowione jakieś cenniki?""
Odpowiedź prawnika:
Zgodnie z art. 145 kodeksu cywilnego, ustanowienie służebności drogi koniecznej następuje za wynagrodzeniem. O ile zatem uprawniony do wynagrodzenia (czyli właściciel nieruchomości obciążonej) nie zrzeknie się go - czy to w postępowaniu o ustanowienie drogi koniecznej, czy to w umowie, jeżeli strony w ten sposób ustanowią służebność - przysługuje ono w pełnej wysokości. Zrzeczenie się powinno jednak, wobec wyraźnego postanowienia ustawy, być jednoznacznie zaznaczone czy to w orzeczeniu sądowym, czy to w umowie.
Nie istnieje żaden cennik opłat za ustanowienie drogi koniecznej. W literaturze wskazuje się przy tym pewne kryteria, takie jak wzrost wartości nieruchomości władnącej, utrata wartości przez nieruchomość obciążoną, wysokość wydatków poniesionych w celu adaptacji nieruchomości, czy też ceny rynkowe (S. Rudnicki, Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga druga. Własność i inne prawa rzeczowe, wyd. VIII, Warszawa 2007).
Możliwe jest ustanowienie wynagrodzenia tak w formie świadczenia jednorazowego, jak i okresowego (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17 stycznia 1969 r., sygn. akt III CRN 379/68).