Zakaz działalności konkurencyjnej w spółce z o.o.

Odpowiedź prawnika: Zakaz działalności konkurencyjnej w spółce z o.o.

Kodeks spółek handlowych przewiduje uregulowania dotyczące zakazu prowadzenia działalności konkurencyjnej jedynie w odniesieniu do członków organów zarządzających spółek kapitałowych. W odniesieniu do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością kwestię tę reguluje art. 211 ksh. Przewiduje on, że członek zarządu nie może bez zgody spółki zajmować się interesami konkurencyjnymi ani też uczestniczyć w spółce konkurencyjnej jako wspólnik spółki cywilnej, spółki osobowej lub jako członek organu spółki kapitałowej bądź uczestniczyć w innej konkurencyjnej osobie prawnej jako członek organu. Zakaz ten obejmuje także udział w konkurencyjnej spółce kapitałowej w przypadku posiadania przez członka zarządu co najmniej 10% udziałów lub akcji tej spółki albo prawa do powołania co najmniej jednego członka zarządu. Jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, zgody udziela organ uprawniony do powołania zarządu. O ile nie pełni Pani zatem funkcji członka zarządu w spółce z o.o., o której mowa w pytaniu, powołany wyżej przepis nie znajdzie zastosowania w przypadku, gdyby zechciałaby Pani założyć nową spółkę kapitałową o profilu zbliżonym lub tożsamym z tą, w której posiada Pani 10 % udziałów. Kodeks spółek handlowych nie wprowadza ograniczeń dla sytuacji, w których wspólnik spółki A miałby udziały w spółce B, której przedmiot działalności byłby podobny lub tożsamy z przedmiotem działalności spółki A. Warto mieć jednakowoż świadomość, że działalność owej spółki B musiałaby być prowadzona z uwzględnieniem przepisów Ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o nieuczciwej konkurencji, która zakazuje podejmowania czynów nieuczciwej konkurencji. Zgodnie z jej postanowieniami, czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta. Warto pamiętać, że prowadząc działalność gospodarczą w nowej spółce winna Pani chronić tajemnicę obu przedsiębiorstw. Czynem nieuczciwej konkurencji jest bowiem w szczególności przekazanie, ujawnienie lub wykorzystanie cudzych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa albo ich nabycie od osoby nieuprawnionej, jeżeli zagraża lub narusza interes przedsiębiorcy. Przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności.

W wypadku, gdy dwie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością prowadzą działalność gospodarczą na tym samym rynku, a zachodzi nadto w pewnym zakresie tożsamość jej składów osobowych, łatwo o naruszenie przepisów dotyczących działalności konkurencyjnej. Reasumując zatem, nie ma generalnego zakazu, aby wspólnik spółki A posiadał udziały w spółce B prowadzącej działalność gospodarczą w tożsamym zakresie, należy jednak mieć na uwadze okoliczność, aby działalność drugiej spółki nie nosiła znamion czynu nieuczciwej konkurencji.

Warto zwrócić uwagę na to, że niezależnie od powyższych uwag postanowienia umowy spółki z o.o. mogą wprowadzać pewne ograniczenia w zakresie podejmowania działalności konkurencyjnej przez wspólnika. Warto zatem zapoznać się z treścią umowy spółki w tym zakresie.

Nie ma także prawnych ograniczeń, aby nową spółkę z o.o., o której mowa w pytaniu, założyły dzieci wspólników "pierwszej spółki". Nowo utworzona spółka będzie wszakże podlegać wszelkim ograniczeniom wynikającym z Ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Nie ma prawnych przeszkód, aby sprzedali Państwo swoje udziały podmiotom trzecim, o ile znajdą się chętni do ich nabycia. Nie jest to jednak warunek konieczny, aby posiadać udziały w innej spółce prowadzącej działalność w takim samym zakresie, jak poprzednia spółka. Odpowiedź, czy byłoby to lepsze rozwiązanie, zależy od tego, czy spółka funkcjonuje należycie i przynosi zysk, co wpłynie znacząco na możliwą do uzyskania cenę za sprzedawane udziały. Zbycie udziału, jego części lub ułamkowej części udziału oraz jego zastawienie powinno być dokonane w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi.

Służy Państwu także uprawnienie do przekazania dzieciom posiadanych przez siebie udziałów w spółce z o.o. W zależności od konkretnej sytuacji faktycznej, mogą Państwo sprzedać udziały, przekazać je dzieciom w formie darowizny. Warto również w tym zakresie zapoznać się z treścią umowy spółki, może ona bowiem uzależnić rozporządzenie udziałem wspólnika od zgody spółki lub w inny sposób ograniczyć. Nie jest to wszakże niezbędna przesłanka - jak wyżej wspomniano - do zawiązania nowej spółki i prowadzenia działalności o tym samym profilu, co poprzednia spółka.