Zakres kontroli podatkowej podatnika

Odpowiedź prawnika: Zakres kontroli podatkowej podatnika

Zasady prowadzenia kontroli podatkowej regulują art. 281 i nast. Ordynacji podatkowej. Należy zauważyć, iż przepisy te (podobnie regulujące kontrolę skarbową) nie wskazują maksymalnego okresu czasowego, którego dotyczyć może kontrola. Tym samym, teoretycznie, kontrola może dotyczyć bardzo odległych czasowo okresów. Praktyczne znaczenie powyższej możliwości przepisy ograniczają na dwa sposoby. Po pierwsze poprzez nałożenie na podatników obowiązku przechowywania dokumentów tylko przez określony okres czasu (por. przykładowo art. 86 Ordynacji podatkowej). Po drugie, co istotniejsze, znaczenie kontroli ograniczają przepisy dotyczące przedawnienia zobowiązań podatkowych (art. 70 Ordynacji podatkowej). Przedawnienie zobowiązania oznacza niemożność wydania decyzji określającej wysokość tego zobowiązania, a w konsekwencji niemożność „skonsumowania” kontroli podatkowej (skarbowej). Niestety nie zostało w pytaniu wskazane jakiego podatku dotyczy kontrola podatkowa. Ma to o tyle istotne znaczenie, iż pięcioletni bieg przedawnienia zobowiązania podatkowego rozpoczyna się z końcem roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Oznacza to, przykładowo, iż zobowiązanie podatkowe w podatku dochodowym od osób fizycznych za rok 1998 przedawnia się dopiero z końcem 2004 r. – termin płatności podatku za ten rok upływa w 1999 r., a w konsekwencji przedawnienie rozpoczyna swój bieg z końcem 1999 r. Z kolei termin płatności zobowiązań podatkowych w podatku od towarów i usług upływa 25 dnia miesiąca następującego po zakończeniu okresu rozliczeniowego. Oznacza to, iż w przypadku miesięcznych okresów rozliczeniowych zobowiązania podatkowe za miesięca styczeń-listopad 1998 uległy przedawnieniu, natomiast zobowiązanie podatkowe za grudzień 1998 r. przedawni się dopiero z końcem 2004 r. (termin płatności podatku od towarów i usług za miesiąc grudzień upływa 25 stycznia). Odnośnie drugiej części pytania należy wskazać, iż przepisy nie wskazują maksymalnego terminu, w którym organ podatkowy może zażądać sprawdzenia podatnika. Żądanie takie może nastąpić w każdej sytuacji, gdy z dowodów zgromadzonych w toku postępowania podatkowego wynika potrzeba uzupełnienia tych dowodów lub ich porównania z informacjami pochodzącymi z banku (por. art. 182 Ordynacji podatkowej).