Zakup i sprzedaż towaru przed rejestracją VAT

Odpowiedź prawnika: Zakup i sprzedaż towaru przed rejestracją VAT

Kwestie skorzystania z uprawnienia do odliczenia podatku VAT z faktur otrzymanych przed dniem uzyskania potwierdzenia zarejestrowania danego podatnika jako podatnika VAT są bardzo szeroko regulowane wyjaśnieniami naczelników urzędów skarbowych, dyrektorów izb skarbowych oraz wyrokami Naczelnego Sądu Administracyjnego. Orzecznictwo w tym zakresie jest bardzo istotne i należy nim się kierować, ponieważ same przepisy ustawy nie określają wprost, od jakiego dnia podatnik ma prawo do obniżenia podatku należnego naliczony oraz od jakiego dnia ma wykazywać podatek należny.

Zgodnie z art. 96 ust. 1 ustawy o z dnia 11 marca2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004r. nr 54, poz.535 ze zm.): podmioty, prowadzące samodzielnie działalność gospodarczą są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności, w tym czynności dostawy towarów, złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne. Obowiązek ten został przez spółkę spełniony z dniem złożenia zgłoszenia VAT-R. Zgodnie z decyzją w sprawie interpretacji prawa podatkowego wydaną przez Izbę Skarbową w Warszawie dnia 4 stycznia 2006 r. o sygnaturze 1401/HTI/4407/14-35/EN: „ (…) naczelnik rejestruje podatnika, rejestracja następuje w momencie samego zgłoszenia rejestracyjnego (tj. złożenia w urzędzie skarbowym druku VAT-R). Z tą chwilą podmiot staje się zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług i od dnia następnego po dokonaniu rejestracji przysługuje mu prawo do odliczeń i otrzymywania zwrotów. (…) Naczelnik urzędu skarbowego, w przypadku gdy zgłoszenie rejestracyjne jest złożone w sposób prawidłowy, jedynie rejestruje (umieszcza) podatnika w rejestrze z datą złożenia zgłoszenia rejestracyjnego (deklaratoryjna forma rejestracji) i dokonuje potwierdzenia zarejestrowania podatnika z tą datą jako podatnika VAT czynnego. Natomiast potwierdzenie, o którym mowa w art. 96 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług ma charakter prawny zaświadczenia w rozumieniu art. 306a i nast. Ordynacji podatkowej, wydanego w tym przypadku z urzędu, w następstwie jednak działania podatnika, który na druku VAT-R dokonał zgłoszenia rejestracyjnego, skutkującego jego wpisem do stosownego rejestru podatników VAT.” Innymi słowy, za dzień zarejestrowania podmiotu jako podatnika VAT należy uznać dzień złożenia zgłoszenia rejestracyjnego.

W praktyce organy podatkowe dopuszczają prawo do odliczenia podatku naliczonego właśnie od tego dnia bądź od dnia następującego po złożeniu zgłoszenia rejestracyjnego. Niemniej, warto przytoczyć w tej kwestii orzecznictwo NSA, które znacznie szerzej określa prawo podatnika do skorzystania z odliczenia. Istotne znaczenie ma, w tej kwestii wyrok NSA z dnia 29 września 2004 r. o sygnaturze FSK 733/04. W uzasadnieniu wyroku mowa jest o tym, że przewidziane w art. 25 ust. 3 ustawy o VAT wyłączenie obniżenia kwoty ma zastosowanie tylko wtedy, gdy zgłoszenie rejestracyjne nie zostało dokonane przed zakończeniem okresu rozliczeniowego, w którym w szczególności podatnik otrzymał fakturę stwierdzającą nabycie towaru, z którego to nabywca wywodzi prawo do obniżenia podatku należnego. Na podobne w swej treści orzeczenie powołał się w postanowieniu Naczelnik Urzędu w Człuchowie z dnia 10 stycznia 2006 r. o sygnaturze UCR.I./443-0002/06. W treści uzasadnienia naczelnik informuje, że: „Z uwagi na istniejące rozbieżności interpretacyjne dotyczące zagadnienia objętego przedmiotowym wnioskiem przywołać należy w tym miejscu stanowisko sądów administracyjnych (min. wyrok WSA z dnia 25.01.2005 sygn. akt III SA/Wa 2244/04), zgodnie z którym przepisy dotyczące rejestracji, nie przewidują sankcji w postaci pozbawienia podatnika prawa do obniżenia podatku należnego i zwrotu różnicy podatku. Natomiast sankcja ta jest przewidziana w art. 88 ust. 4 , jednak nie jest ona związana ze statusem podatnika (zarejestrowany czy nie) w dniu wykonania przez niego pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu. Ustawodawca odnosi niedokonanie zgłoszenia rejestracyjnego do wyłączenia nie tylko obniżenia kwoty podatku należnego, ale i zwrotu różnicy podatku. Zatem za istotny należy uznać nie tyle moment powstania prawa do obniżenia podatku należnego, co moment powstania możliwości realizacji przez podatnika tego prawa oraz prawa do zwrotu różnicy podatku. Możliwość ta powstaje z dniem zakończenia danego okresu rozliczeniowego. Tak więc, chociaż realizacja wymienionych praw (do obniżenia podatku należnego oraz do zwrotu różnicy podatku) następuje dopiero w odpowiednim rozliczeniu (deklaracji podatkowej), w którym podatnik wykazuje kwotę podatku naliczonego obniżającą podatek należny oraz kwotę zwrotu różnicy podatku, to istotne jest, czy zgłoszenie rejestracyjne zostało dokonane przed zakończeniem okresu rozliczeniowego, w którym zaszły zdarzenia uprawniające podatnika do obniżenia podatku należnego.

Natomiast nie jest istotne, czy zgłoszenie rejestracyjne zostało dokonane przed dokonaniem czynności, z których wynika podatek podlegający odliczeniu.” Z powyższego wynika, że podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego z zakupów dokonanych nawet przed dniem złożenia zgłoszenia rejestracyjnego, obowiązkiem jest jednak by zgłoszenie to złożył przed zakończeniem okresu rozliczeniowego, czyli w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego dotyczy rozliczenie. Zaznaczyć, jednak należy, że większość organów podatkowych nie dopuszcza tak szerokiego uprawnienia podatnika do obniżenia podatku naliczonego, przyjmując za prawidłowe postępowanie dokonywanie odliczeń od dnia złożenia zgłoszenia VAT-R, bądź od dnia następnego po dniu złożenia zgłoszenia.

Przez analogię należy przyjąć postępowanie w zakresie obliczania i wykazywania podatku należnego wynikającego z faktur sprzedaży. Od dnia złożenia zgłoszenia rejestracyjnego przyjmuje się, że podatnik jest czynnym podatnikiem VAT, czyli takim, który ma obowiązek wystawiać faktury dokumentujące dokonanie sprzedaży, zgodnie z art. 106 ust.1 ustawy. Zgodnie z art. 19 ust. 4 ustawy, jeżeli dostawa towarów powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7 dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Oznacza to, że prawidłowe było postępowanie podatnika, który jako zarejestrowany podatnik VAT wystawił fakturę VAT i wykazał na niej podatek należny. Podobnie, prawidłowe jest stanowisko Spółki, w kwestii odliczenia podatku naliczonego – Spółka ma prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur otrzymanych po dniu rejestracji dla celów podatku VAT.

Warto zauważyć, że samo dokonanie zgłoszenia rejestracyjnego do celów podatku VAT nie jest powiązane z uzyskaniem numeru NIP spółki ani z uzyskaniem numeru VAT. Numer NIP nadawany jest podatnikowi w drodze decyzji na podstawie zgłoszenia identyfikacyjnego osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie mającej osobowości prawnej, będącej podatnikiem lub płatnikiem – NIP-2. Zaś identyfikator pod nazwą numer VAT nie istnieje. Podatnik dla celów podatku VAT posługuje się nadany mu numerem NIP. Numer ten jest numerem nadanym w wyniku złożonego NIP-2, a dodatkowo naczelnik urzędu potwierdza zarejestrowanie podatnika o danym numerze NIP jako podatnika VAT. Potwierdzenie to w wydawane jest na druku VAT-5. Istnieje zaś, identyfikator zwany NIP UE, potwierdzający zarejestrowanie podatnika jako podatnika VAT UE. NIP UE nadawany jest podatnikowi na podstawie złożonego VAT-R/UE. NIP UE jest to nadany danemu podatnikowi numer NIP poprzedzony prefiksem PL.

Polecamy również następujące opracowania serwisu e-prawnik.pl:

• Transakcje wewnątrzwspólnotowe w VAT

• Faktura od podatnika niezarejestrowanego

• Brak rejestracji VAT-R/UE dla WDT a stawka 0%

• Jednorazowa sprzedaż towaru do innego kraju UE z punktu widzenia prawa podatkowego - opinia prawna