Pozbawienie i ograniczenie władzy rodzicielskiej
Pytanie:
"Mój brat jest rozwiedziony od 3 lat. Ma teraz nową rodzinę. Żonę i dziecko. Z pierwszego małżeństwa posiada córkę. O nia właśnie chodzi. Jej matka i dziewczynka są zameldowane u jej rodziców i tam dziecko chodzi do szkoły. Jednak kobieta w tygodniu zostawia małą i jedzie do swojego chłopaka. Z dzieckiem kontaktuje się tylko telefonicznie lub \"odwiedza\" ją na dzień lub dwa. Czasem bywa tak, że mała nie widzi jej 2 tyg. i zabiera ją dopiero na weekend. Lekcje z dziewczynką odrabia \"nażeczona\" wujka. Podejrzewamy też, że warunki higieniczne nie są tam przestrzegane(zawsze dziecko przyjeżdża brudne np. ma nie umyte włosy a jak jej się każe to mówi, że umyje przed wyjazdem do babci). Brat kupuje jej wszystkie potrzebne na co dzień rzeczy, odwiedza szkołę ale nikt nie reaguje na taką sytuację. A kiedy rozmawiamy z dzieckiem mówi, że jak coś powiemy to pójdzie do domu dziecka i płacze. Brat stara się jak najczęściej małą zabierać do siebie ale taka sytuacja nie może długo trwać. Nie wie nawet gdzie ma dom gdzie mieszka mama a juz sama ona. Co można zrobić w tej sytuacji? do jakiej instytucji to zgłosić?"
Odpowiedź prawnika: Pozbawienie i ograniczenie władzy rodzicielskiej
Informujemy, że w zaistniałej sytuacji możliwe jest powiadomienie sądu opiekuńczego - brat ma między innymi prawo do złożenia wniosku o ograniczenie władzy rodzicielskiej. W przypadku wydania przez sąd opiekuńczy orzeczenia o ograniczeniu tej władzy, zostałaby ona najprawdopodobniej powierzona ojcu dziecka lub innemu członkowi najbliższej rodziny dziewczynki. Dom dziecka jest ostatecznością.
Sprawowanie władzy rodzicielskiej polega bowiem na trosce o rozwój dziecka, zapewnienie mu środków utrzymania i wychowania, reprezentowanie jego interesów. W przypadku, gdy rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej zaniedbując dziecko, należy powiadomić sąd opiekuńczy. Ten może władzę rodzicielską zawiesić, ograniczyć ją lub nawet jej pozbawić. Zgodnie bowiem z art. 106 kro jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd opiekuńczy, w razie zmiany okoliczności, może zmienić zawarte w wyroku orzekającym rozwód orzeczenie o władzy rodzicielskiej i sposobie jej wykonywania.
Pozbawienie władzy rodzicielskiej powoduje, że rodzice (lub tylko jeden z nich) na stałe tracą swoje prawa, a także obowiązki względem dziecka. Sąd pozbawia władzy rodzicielskiej tylko w ostateczności, gdy nie ma innej możliwości, by zapewnić dziecku należytą opiekę. Uprawnia do tego w szczególności sytuacja, kiedy rodzice nadużywają swojej władzy (np. krzywdzą dziecko) albo zaniedbują dziecko lub też w sposób trwały nie mogą się nim zajmować. Dla dziecka jest wtedy ustanawiany opiekun. Badania psychologiczne nie są obligatoryjnym wymogiem w tego typu postępowaniach, ale jeśli sąd uzna to za niezbędne, wówczas dzieci mogą nim być poddawane.
Ograniczenia władzy rodzicielskiej dokonuje sąd opiekuńczy. Jest to możliwe w każdej sytuacji, gdy zagrożone jest dobro dziecka. Sąd może wydać takie orzeczenie z własnej inicjatywy w odniesieniu do jednego albo obojga rodziców. Wskazuje w nim sposób, w jaki rodzice są ograniczeni w swoich prawach. Może nakazać im jakąś czynność, której zaniedbali albo zakazać określonego zachowania. Kontrolę wypełniania swoich poleceń sąd może powierzyć kuratorowi. Jeśli rodzice nie spełniają swoich podstawowych obowiązków, sąd może skierować dziecko do placówki opiekuńczej albo rodziny zastępczej. Ograniczenie władzy rodzicielskiej może być dokonane na dłuższy czas albo też odnosić się do jednego zdarzenia (np. sąd wydaje orzeczenie, które zastępuje zgodę rodziców na wykonanie koniecznej dla zdrowia dziecka operacji).
Wydaje się, że w przypadku, gdy podejrzewane jest także stosowanie przemocy wobec dziewczynki, można sprawę taką zgłosić do prokuratury, do specjalistów ds. nieletnich znajdujących się w każdej jednostce Policji. Można także zadzwonić na tzw. niebieską linię.
Wskazujemy, że w przypadku wniesienia o ograniczenie lub odebranie praw rodzicielskich sąd kierować się będzie przede wszystkim dobrem dziecka. Nie ma natomiast wpływu wzajemny stosunek do siebie rodziców dziecka, chyba, że dochodzi do sytuacji, w których prawidłowy rozwój dziecka zostaje zagrożony.
Zespół prawników
e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?