Zasada zakazu anatocyzmu w prawie bankowym

Pytanie klienta:

""Czy bank może naliczać odsetki karne od kwoty głównej powiększonej o odsetki karne, czyli odsetki od odsetek? Sprawa dotyczy linii debetowej. Jakie przepisy regulują nadmierne odsetki?""

Odpowiedź prawnika:

Generalnie kodeks cywilny w art. 482 formułuje tzw. zasadę zakazu anatocyzmu, co oznacza, że zakazane jest pobieranie odsetek od zaległych odsetek (chyba że ma to miejsce od momentu wytoczenia o nie powództwa). Przepis ten statuuje jednak jednocześnie wyjątek od powyższej zasady, stanowiąc, że zakaz ten nie dotyczy "pożyczek długoterminowych udzielanych przez instytucje kredytowe". Taką instytucją kredytową zgodnie z obecna definicją nie jest polski bank. W świetle bowiem ustawy prawo bankowe  instytucją kredytową jest tylko podmiot mający swoją siedzibę za granicą Rzeczypospolitej Polskiej na terytorium jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej, prowadzący we własnym imieniu i na własny rachunek, na podstawie zezwolenia właściwych władz nadzorczych, działalność polegającą na przyjmowaniu depozytów lub innych środków powierzonych pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym i udzielaniu kredytów lub na wydawaniu pieniądza elektronicznego. Nie są zatem instytucjami kredytowymi np. polskie banki.

W związku z tym praktyka taka jest nielegalna, a odsetki od odsetek można naliczać dopiero od  momentu wytoczenia o nie powództwa lub w przypadku banku, zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, także wystawienia bankowego tytułu wykonawczego.