Zastrzeżenie pisemnej formy zmiany umowy

Odpowiedź prawnika: Zastrzeżenie pisemnej formy zmiany umowy

Zastrzeżenie dla czynności prawnej formy pisemnej bez rygoru nieważności nosi nazwę formy ad probationem i podlega reżimowi form czynności prawnych zawartych w Kodeksie cywilnym.

Zgodnie z ogólną regułą wyrażoną w art. 74 k.c. zastrzeżenie formy pisemnej bez rygoru nieważności ma ten skutek, że w razie niezachowania zastrzeżonej formy, nie jest w sporze dopuszczalny dowód ze świadków ani dowód z przesłuchania stron na fakt dokonania czynności, chyba że obie strony wyrażą na to zgodę, jeżeli żąda tego konsument w sporze z przedsiębiorcą albo jeżeli fakt dokonania czynności prawnej będzie uprawdopodobniony za pomocą pisma.

Jednakże art. 77 § 1 k.c. jasno stanowi, że uzupełnienie lub zmiana umowy wymaga zachowania takiej formy, jaką ustawa lub strony przewidziały w celu jej zawarcia. Jeżeli zatem strony zawarły w umowie klauzulę, z której wynika, że zmiany są dopuszczalne pod warunkiem zachowania formy pisemnej, należy uznać że niezachowanie takiej formy dla postanowień zmieniających lub uzupełniających przesądza o ich nieważności nawet jeżeli strony tak nie postanowiły. Norma zawarta w art. 77 k.c. ma przy tym charakter iuris cogentis co oznacza, iż zasada w nim sformułowana obowiązuje bezwzględnie. O rodzaju formy umowy zmieniającej lub uzupełniającej decyduje zatem w każdym wypadku forma umowy zmienianej lub uzupełnianej, a jeżeli strony dobrowolnie nałożyły na siebie obowiązek zachowania dla zmian lub uzupełnień formy pisemnej, mają one obowiązek trzymać się tego ograniczenia przez cały czas trwania stosunku prawnego zawartego w umowie. Pogląd taki znalazł odzwierciedlenie w wyroku Sądu Najwyższego z 17 maja 2002 r., I CKN 827/2000, Lexpolonica nr 364535, OSP 12/2003, poz. 157. Jedynym sposobem umożliwiającym dokonywanie zmian w rzeczonej umowie bez zachowania dla nich formy pisemnej jest umieszczenie w umowie ( a więc na piśmie ) klauzuli dopuszczającej taką możliwość. Dopiero w takiej sytuacji będzie możliwe dokonywanie dalszych zmian umowy poprzez uzgodnienia słowne ( w tym i telefoniczne ).