Pytanie klienta:
Odpowiedź prawnika:
Składnikiem wynagrodzenia motywującym do większej efektywności pracowników, którego wysokość uzależniona jest od osiągniętego efektu pracy (osiągnięcie określonej wysokości obrotów) jest premia. Stanowi ona składnik wynagrodzenia, jednakże jej wysokość jest zmienna w poszczególnych okresach rozliczeniowych. Można wyróżnić dwa podstawowe rodzaje premii: uznaniowa i prowizyjna.
Przyznanie premii uznaniowej oraz określenie jej wysokości zależne jest tylko od woli pracodawcy. Przyznaje on ją według własnego uznania, a pracownikowi nie przysługuje żadne roszczenie o wypłatę premii uznaniowej w przypadku gdy pracodawca jej nie przyzna. Brak jest jakichkolwiek kryteriów, na podstawie których jest ona przyznawana. W przypadku osiągnięcia wyższych obrotów pracodawca może przyznać pracownikowi premię uznaniową w wysokości przez siebie określonej. Pracownik nie może jednak na podstawie osiągniętych efektów pracy przewidzieć czy otrzyma premię i w jakiej wysokości.
Premia prowizyjna zależna jest od efektów pracy uzyskiwanych przez pracownika. Z reguły zasady przyznawania premii uznaniowej określone są w umowie o pracę bądź regulaminie wynagradzania. W przypadku spełnienia się przesłanek przyznania premii prowizyjnej pracownik ma roszczenie względem pracodawcy o wypłatę premii. Pracownik może z góry przewidzieć na podstawie osiągniętych efektów pracy czy otrzyma premię i w jakiej wysokości. Premia prowizyjna jest więc lepszym instrumentem motywowania pracowników do większej efektywności pracy.
Pracodawca może też przyznać pracownikowi nagrodę. Jest ona arbitralnie przyznawanym przez pracodawcę składnikiem wynagrodzenia i niezależna jest od spełnienia przez pracowników konkretnych warunków (np. z tytułu świąt).
Zarówno premia prowizyjna jak i uznaniowa oraz nagroda stanowią składniki wynagrodzenia pracownika, a w związku z tym należy je wliczać do podstawy wyliczenia podatku i składek na ubezpieczenie społeczne.
W powyższym przedmiocie proponujemy również zapoznać się z treścią artykułu zatytułowanego Składniki Twojego wynagrodzenia (podstawowe, premia, nagrody, dodatki)