Gwarancja a rękojmia

Pytanie:

Odpowiedź prawnika: Gwarancja a rękojmia

Warto wskazać, że czym innym jest rękojmia, a czym innym gwarancja, jeśli została udzielona. Wskazuje na to również orzecznictwo: „ inne roszczenia przysługują na podstawie gwarancji, a inne na podstawie rękojmi. Mianowicie na podstawie gwarancji sprzedawca zobowiązany jest do usunięcia wad fizycznych rzeczy lub do dostarczenia rzeczy wolnej od wad (art. 577 § 1 k.c.). Decyduje także umowa (...).¹

Należy zauważyć, iż gwarancja nie jest obowiązkowym elementem sprzedaży, lecz dodatkowym zabezpieczeniem kupującego, czy to konsumenta, czy też przedsiębiorcy. Na gruncie kodeksu cywilnego, regulują to następujący przepisy:

Art.577.§1.W wypadku gdy kupujący otrzymał od sprzedawcy dokument gwarancyjny co do jakości rzeczy sprzedanej, poczytuje się w razie wątpliwości, że wystawca dokumentu (gwarant) jest obowiązany do usunięcia wady fizycznej rzeczy lub do dostarczenia rzeczy wolnej od wad, jeżeli wady te ujawnią się w ciągu terminu określonego w gwarancji.

§2.Jeżeli w gwarancji nie zastrzeżono innego terminu, termin wynosi jeden rok licząc od dnia, kiedy rzecz została kupującemu wydana. Art.578. Jeżeli w gwarancji inaczej nie zastrzeżono, odpowiedzialność z tytułu gwarancji obejmuje tylko wady powstałe z przyczyn tkwiących w sprzedanej rzeczy.

Art.579. Kupujący może wykonywać uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy, niezależnie od uprawnień wynikających z gwarancji.

Art.580.§ 1.Kto wykonuje uprawnienia wynikające z gwarancji, powinien dostarczyć rzecz na koszt gwaranta do miejsca wskazanego w gwarancji lub do miejsca, w którym rzecz została wydana przy udzieleniu gwarancji, chyba że z okoliczności wynika, iż wada powinna być usunięta w miejscu, w którym rzecz znajdowała się w chwili ujawnienia wady.

§ 2.Gwarant jest obowiązany wykonać obowiązki wynikające z gwarancji w odpowiednim terminie i dostarczyć uprawnionemu z gwarancji rzecz na swój koszt do miejsca wskazanego w paragrafie poprzedzającym.

§ 3.Niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy w czasie od wydania jej gwarantowi do jej odebrania przez uprawnionego z gwarancji ponosi gwarant.

Gwarancja stanowi dodatkowe zastrzeżenie umowne w umowie sprzedaży, które przynajmniej w zasadzie powinno być rozumiane jako dopełnienie przepisów o odpowiedzialności sprzedawcy z tytułu rękojmi za wady rzeczy, przez rozciągnięcie tej odpowiedzialności albo na inne podmioty, albo jej rozszerzenie na inne przyczyny zobowiązujące gwaranta do określonych czynności. Podstawową funkcją gwarancji jakości jest ochrona kupującego (uprawnionego z gwarancji) przed konsekwencjami "zepsucia się" przedmiotu objętego gwarancją, przed niewłaściwym funkcjonowaniem tego przedmiotu, pozostającym w związku z jego wadliwością. Mówiąc o wadliwości, należy uwzględnić, że pojęcie wady fizycznej przy gwarancji nie jest -mimo braku odrębnego zdefiniowania ustawowego -identyczne z pojęciem wady fizycznej przy rękojmi. Z istoty gwarancji wynika mianowicie, że ma ona zapewnić zdatność rzeczy do normalnego użytku, pojęcie wadliwości zatem nawiązuje do braku (zmniejszenia) tylko cech użytkowych, jakie rzecz powinna mieć zgodnie z normami i uzasadnionymi oczekiwaniami.

Gwarancja nie jest modyfikacją ani rękojmi, ani odpowiedzialności sprzedawcy towaru konsumpcyjnego, lecz odrębną, dodatkową formą zabezpieczenia interesów kupującego. Nie podlega więc ograniczeniom przewidzianym dla obu wspomnianych instytucji, gdyż w niczym nie uszczupla uprawnień z nich płynących. Umowa gwarancji może zatem ograniczyć obowiązki gwaranta do naprawy rzeczy i wyłączyć możliwość żądania wymiany rzeczy wadliwej na wolną od wad. Pojęcie usunięcia wady w rozumieniu komentowanego przepisu nie ogranicza się tylko do naprawy wadliwej części rzeczy złożonej. Obejmuje ono także zastąpienie wadliwej części nową częścią, tak aby zapewnić należytą jakość rzeczy złożonej. Prawidłowość zachowania gwaranta w przedmiocie usunięcia wady musi być rozpatrywana przez skuteczność naprawienia rzeczy wadliwej, również złożonej.