Odpowiedź prawnika: Mienie przesiedleńcze z Norwegii
Kwestie zwolnienia z należności celnych przywozowych rzeczy wchodzących w skład tzw. "mienia przesiedlenia", a więc mienia osobistego należącego do osób fizycznych przenoszących swoje miejsce zwykłego zamieszkania z państwa trzeciego (spoza obszaru Unii Europejskiej) na obszar celny Wspólnoty, regulują przepisy art.2-10 rozporządzenia Rady (EWG) Nr 918/83 z dnia 28 marca 1983 r. ustanawiającego wspólnotowy system zwolnień celnych.
Mienie osobiste stanowi każde mienie przeznaczone na własny użytek zainteresowanych osób lub do zaspokojenia potrzeb ich gospodarstw domowych. W szczególności w skład mienia osobistego wchodzą rowery i motocykle, prywatne pojazdy samochodowe i przyczepy do nich, przyczepy campingowe, łodzie wycieczkowe i prywatne samoloty oraz majątek ruchomy gospodarstwa domowego tj. rzeczy osobiste, bielizna pościelowa, umeblowanie i wyposażenie przeznaczone do użytku osobistego osób zainteresowanych lub do zaspokojenia potrzeb ich gospodarstwa domowego. W skład mienia osobistego wchodzi również dobytek gospodarstwa domowego właściwy dla zwykłych potrzeb rodziny, zwierzęta domowe i zwierzęta wierzchowe, przenośne instrumenty i sprzęt potrzebny do wykonywania przez osobę zainteresowaną rzemiosła lub zawodu. Ilość i rodzaj rzeczy wchodzących w skład mienia osobistego nie może wskazywać na przeznaczenie handlowe.
Zgodnie z ogólnymi zasadami określonymi w ww. przepisach, zwolnieniu podlega, za wyjątkiem szczególnie uzasadnionych okoliczności, jedynie to mienie osobiste, które pozostawało w posiadaniu oraz było używane przez osobę przesiedlającą się w jej poprzednim miejscu zwykłego zamieszkania przez co najmniej 6 miesięcy przed datą, z którą osoba przesiedlająca się przestała zamieszkiwać w państwie trzecim, który opuściła (z powyższego warunku wyłączone są rzeczy przeznaczone do konsumpcji) oraz które jest przeznaczone do użytku w takim samym celu w nowym miejscu zwykłego zamieszkania.
Należy podkreślić, iż wyrażenie "normal place of residence" użyte w przedmiotowym rozporządzeniu Rady (EWG) nr 918/83, przetłumaczone jako "miejsce zamieszkania" oznacza "zwykłe miejsce zamieszkania".
Przez użyte w tym przepisie pojęcie to należy rozumieć miejsce, które stanowiło miejsce normalnego życia osoby przesiedlającej się, miejsce, w którym gdzie koncentrowały się jej sprawy życiowe.
Dokonując interpretacji przepisów tego rozporządzenia należy dokonywać również ich wykładni logicznej i celowościowej, zaś w razie zaistnienia wątpliwości, posiłkować się obcojęzycznymi wersjami tych przepisów.
Przepisy nie przewidują możliwości wyłączenia określonych grup osób z obowiązku spełnienia warunku używania w poprzednim miejscu zwykłego zamieszkania towarów wchodzących w skład mienia przesiedlenia, przez okres co najmniej 6 miesięcy przed datą opuszczenia przez osobę przesiedlającą się miejsca zwykłego zamieszkania w państwie trzecim (warunek ten nie dotyczy oczywiście towarów przeznaczonych do konsumpcji). W wprzypadku prywatnych środków transportu, dokumentem potwierdzającym używanie pojazdu w poprzednim miejscu zwykłego zamieszkania przez osobę przesiedlającą się przez ww. 6-miesięczny okres będzie dowód rejestracyjny pojazdu wystawiony na nazwisko tej osoby.
Przepisy prawa celnego nie wyłączają żadnych określonych grup osób z obowiązku spełnienia wymogu 6-miesięcznego używania przywożonych towarów w miejscu poprzedniego zwykłego zamieszkania.
Okoliczności wyłączającej konieczność spełnienia warunku, o którym mowa wyżej, nie stanowi również fakt, iż ww. pojazd podlega ograniczeniom rejestracji w kraju poprzedniego zamieszkania.
Żadna z powyżej opisanych sytuacji nie jest bowiem "szczególnie uzasadnioną okolicznością", o której mowa w art. 3 lit. a rozporządzenia Rady (EWG) nr 918/83, zwalniającą osoby zainteresowane z obowiązku spełnienia warunku 6-miesięcznego używania pojazdu w miejscu poprzedniego zamieszkania.
Wprawdzie w sytuacji, w której w kraju poprzedniego zamieszkania osoby przesiedlającej się nie jest wymagana rejestracja pojazdu, brak podstaw do żądania przez organy celne przedłożenia takiego dokumentu, niemniej jednak osoba wnioskująca o zwolnienie pojazdu powinna przedstawić inny dowód potwierdzający jego używanie przez ww. okres.
W przypadku zaś niespełnienia warunku używania rzeczy (innych, niż przeznaczone do konsumpcji) w miejscu poprzedniego zamieszkania przez osobę przesiedlającą się, brak podstaw do zastosowania zwolnienia z należności celnych przywozowych tych rzeczy na podstawie wyżej powołanego przepisu rozporządzenia Rady (EWG) nr 918/83.
Należy podkreślić, iż zwolnienie z należności celnych przywozowych mienia osobistego na celu uprzywilejowanie tych osób, które przenoszą swoje mienie osobiste (rzeczy przeznaczone na własny użytek tych osób lub do zaspokojenia potrzeb ich gospodarstw domowych, dobytek gospodarstwa domowego), w związku ze zmianą miejsca zamieszkania.
