Odszkodowanie za naruszenie prywatności
Pytanie:
"Bez mojej wiedzy zostałem ojcem i zostały zasądzone alimenty ode mnie na rzecz dziewczyny, której nie znam a miałem z nią przygodny kontakt. O sprawie nic nie wiedziałem, gdyż od półtorej roku przebywam poza miejscem zameldowania (zmieniłem pracę). Mam na utrzymaniu niepracującą żonę ,5-miesięczną córeczkę i kredyt do spłacania (kwota alimentów znacznie przekracza moje możliwości). O wszystkim dowiedziałem się dopiero, gdy otrzymałem znacznie mniejszą wypłatę. Nie wiem skąd ta osoba dostała moje dane osobowe oraz adresy moich rodziców i teściów. Jej matka zaczęła nękać moich rodziców i teściów telefonami oraz psuć mi opinię wśród znajomych. Nachodziła też moich rodziców w pracy przez co mojej mamie nie przedłużono umowy o pracę, gdyż nie spodobało się to jej pracodawcy. Tata mój jest po dwóch zawałach a teściowa po ciężkiej operacji. Czy matka tej dziewczyny może mieć jakieś prawa odnośnie tej całej sytuacji? Czy mogę wytoczyć proces tej kobiecie, jeżeli tak to z jakiego powództwa i o co mogę ją oskarżyć. Zaznaczam że szarga ona moją dobrą opinię oraz NISZCZY moje prywatne życie. Czy to nie jest naruszenie prywatności? Czy mogę żądać odszkodowania za straty moralne i stres. Czy sąd może zakazać jej kontaktu z moimi rodzicami i ingerowania w moje prywatne życie. Na jakiej podstawie sąd uznał moje ojcostwo, przecież nie ma pewności, że to moje dziecko? Co mam robić w tej sytuacji? Czy wszelkie sprawy w sądzie mam załatwiać zgodnie z miejscem zameldowania czy zamieszkania? Zameldowany jestem ponad 300 km od miejsca w którym obecnie mieszkam."
Odpowiedź prawnika: Odszkodowanie za naruszenie prywatności
Zakres obowiązku alimentacyjnego, a więc wysokość kwoty którą należy z tego tytułu płacić, zależy w świetle przepisów zarówno od potrzeb uprawnionego jak i majątkowych i zarobkowych możliwości zobowiązanego.
Zmiana wyroku zasądzającego alimenty jest możliwa tylko w razie zmiany stosunków po wyroku sądowym. Chodzi tu np. o utratę pracy przez zobowiązanego, wzrost jego wydatków w związku z urodzeniem się nowego dziecka, czy o usamodzielnienie się nieślubnego dziecka na którego utrzymanie zobowiązany wcześniej łożył.
W razie jednak oparcia wyroku sądu na błędnym ustaleniu okoliczności faktycznych sprawy - np. na przeświadczeniu o lepszych niż w rzeczywistości zarobkach zobowiązanego - zmiana wyroku może nastąpić jedynie w trybie wznowienia postępowania.
Ojcostwo mężczyzny może zostać ustalone na kilka sposobów. W tym przypadku na podstawie powództwa o ustalenie ojcostwa wytoczonego przez matkę dziecka. Prawdopodobnie zapadł tu wyrok zaoczny w sytuacji gdy pozwany tj. ojciec nie stawił się na rozprawie.
Od wyroku takiego można wnieść odwołanie i dowodzić np. na podstawie badań krwi czy genetycznych, że nie jest się ojcem. Dowód taki ciąży na potencjalnym ojcu, jako że obcowanie płciowe z matką w określonym czasie przed porodem powoduje, że z mocy prawa ojcostwo jest domniemywane.
Jeśli chodzi z kolei o postępowanie babki dziecka, to z sytuacji opisanej w pytaniu wynika, że dopuszcza się ona naruszenia dóbr osobistych ojca dziecka i jego rodziny - przede wszystkim prawa do prywatności oraz dobrego imienia. Bycie babką dziecka nie upoważnia jej bowiem do opisywanych zachowań. Przepisy o ochronie dóbr osobistych pozwalają na żądanie zaprzestania takich naruszeń (a więc właśnie zaprzestania nękania rodziców ojca i ingerowania w ich życie prywatne) i przeprosin. Poniesienie strat moralnych oraz stres umożliwia zaś domagania się zadośćuczynienia - w tej sytuacji należy jednak przed sądem udowodnić powstanie krzywdy, związek przyczynowy między zachowaniem osoby krzywdzącej a powstałą krzywdą oraz zawinienie osoby która ją wyrządziła. Z kolei nieprzedłużenie terminowej umowy o pracę matce może być zakwalifikowane jako szkoda, przy wykazaniu jednak podobnych okoliczności jak w przypadku zadośćuczynienia. Pracodawca nie jest zobowiązany do przedłuzania terminowych umów. Nie musi tego też uzasadniać. Jeśli powodem nieprzedłużenia było działania babki dziecka, a Pańska matka jest w stanie to udowodnić odszkodowanie nie jest wykluczone.
Powództwo o w sprawach o naruszenie dóbr osobistych wnosi się do sądu okręgowego.
Właściwość sądu zasadniczo zależy od miejsca zamieszkania pozwanego, czyli ojca dziecka. Przez miejsce zamieszkania rozumie się miejscowość, w której osoba przebywa z zamiarem stałego pobytu. Niekoniecznie musi więc być to miejscowość zameldowania. W sprawie o dobra osobiste może, to więc być sąd miejsca zamieszkania, nie zameldowania.
W razie jednak odwołania od wyroku sądu - jak w przypadku sprawy o alimenty czy o ustalenie ojcostwa - powództwo należy wnieść do sądu, który wydał wyrok w pierwszej instancji.