Odpowiedź prawnika: Prawa żony do domu wybudowanego na działce męża
Z opisu stanu faktycznego wynika, iż prawdopodobnie zaistnieje tu sytuacja, w której zostaną poczynione nakłady czy z Państwa majątku wspólnego, czy też z Pani majątku odrębnego na majątek odrębny Pani męża. Nie może bowiem zaistnieć sytuacja, w której działka będzie własnością jednego z małżonków, a budynek na niej postawiony współwłasnością obojga. Budynek bowiem stanowi część składową gruntu. Na mocy artykułu 45 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego „Każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na jego majątek odrębny. Może żądać zwrotu wydatków i nakładów, które poczynił ze swego majątku odrębnego na majątek wspólny. Zwrotu dokonywa się przy podziale majątku wspólnego; jednakże sąd może nakazać wcześniejszy zwrot, jeżeli wymaga tego dobro rodziny.” Na dzień dzisiejszy nie wiadomo jeszcze z jakiego majątku zostaną poczynione ewentualne nakłady. Pewne jest, iż powyższe zasady będą miały zastosowanie w przypadku, gdy pomiędzy Państwem istnieć będzie wspólność. Zacytowany powyżej przepis artykułu 45 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego nie reguluje rozliczeń z tytułu wydatków i nakładów poczynionych z majątku odrębnego jednego z małżonków na majątek odrębny drugiego z małżonków. Podstawę materialnoprawną tych rozliczeń stanowią przepisy kodeksu cywilnego. Brak jest przepisów, które pozwalałyby na dochodzenie roszczeń wynikających z tych rozliczeń na innej drodze niż droga procesu, a zwłaszcza w postępowaniu o podział majątku wspólnego (orz. SN: z dnia 3 kwietnia 1970 r., III CRN 90/70). Proszę zauważyć, że co do zasady, w/w rozliczeń dokonuje się przy podziale - umownym lub sądowym - majątku wspólnego. Wcześniej tylko wyjątkowo, gdy ma to służyć dobru rodziny.
