Dla kogo i jakie świadczenia rodzinne?

Generalnie (choć z wskazanymi niżej wyjątkami) 14 stycznia 2006 r. zaczyna obowiązywać nowelizacja ustawy o świadczeniach rodzinnych.

Komu przysÅ‚ugujÄ… Å›wiadczenia rodzinne? 

Przypomnijmy, że Å›wiadczenia rodzinne przysÅ‚ugujÄ…:  

  1. obywatelom polskim; 
  2. cudzoziemcom posiadajÄ…cym obywatelstwo paÅ„stwa czÅ‚onkowskiego Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego; 
  3. cudzoziemcom przebywajÄ…cym w Polsce na podstawie:
  • zezwolenia na osiedlenie siÄ™, zezwolenia na pobyt rezydenta dÅ‚ugoterminowego Wspólnot Europejskich,
  • zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony udzielonego w zwiÄ…zku z tym, że posiadajÄ… zezwolenie na pobyt rezydenta dÅ‚ugoterminowego WE, udzielone przez inne paÅ„stwo czÅ‚onkowskie Unii Europejskiej, oraz zamierzajÄ… wykonywać pracÄ™ lub prowadzić dziaÅ‚alność gospodarczÄ… na podstawie przepisów obowiÄ…zujÄ…cych w tym zakresie w  Polsce, podjąć lub kontynuować studia lub szkolenie zawodowe lub wykaże, że zachodzÄ… inne okolicznoÅ›ci uzasadniajÄ…ce jego zamieszkiwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
  • zgody na pobyt tolerowany lub w zwiÄ…zku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodźcy,

- jeÅ›li zamieszkujÄ… Å‚Ä…cznie z czÅ‚onkami rodzin na terytorium Polski.  

Åšwiadczenia rodzinne przysÅ‚ugujÄ… obecnie wszystkim ww. osobom, jeżeli zamieszkujÄ… na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres co najmniej 1 roku przed zÅ‚ożeniem wniosku oraz przez okres zasiÅ‚kowy, w którym otrzymujÄ… Å›wiadczenia rodzinne. Po zmianie również na cudzoziemców wymienionych w pkt 3 naÅ‚ożono ten warunek. 

Kogo uznaje siÄ™ za osobÄ™ samotnie wychowujÄ…cÄ… dziecko? 

Już od 1 stycznia 2006 r. wprowadzono definicję osoby samotnie wychowującej dziecko. Jest nią panna, kawaler, wdowa, wdowiec, osoba pozostająca w separacji orzeczonej prawomocnym wyrokiem sądu, osoba rozwiedziona, chyba że wychowuje wspólnie co najmniej jedno dziecko z jego rodzicem.

Zmiany w innych definicjach

MówiÄ…c o „utracie dochodu”, powinniÅ›my teraz mieć na myÅ›li utratÄ™ dochodu spowodowanÄ…: 

  • uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego, 
  • utratÄ… prawa do zasiÅ‚ku dla bezrobotnych lub stypendium w wysokoÅ›ci zasiÅ‚ku dla bezrobotnych,
  • utratÄ… zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, z wyÅ‚Ä…czeniem pracy wykonywanej na podstawie umowy o dzieÅ‚o, 
  • co nowego: utratÄ… zasiÅ‚ku przedemerytalnego lub Å›wiadczenia przedemerytalnego, a także emerytury  lub renty, renty rodzinnej lub renty socjalnej, z wyjÄ…tkiem rent przyznanych rolnikom w zwiÄ…zku z przekazaniem lub dzierżawÄ… gospodarstwa rolnego,
  • nieotrzymywaniem części albo caÅ‚oÅ›ci zasÄ…dzonych Å›wiadczeÅ„ alimentacyjnych, 
  • wyrejestrowaniem pozarolniczej dziaÅ‚alnoÅ›ci gospodarczej.  

Podobne zmiany zaszÅ‚y w definicji „uzyskania dochodu” – pod tym pojÄ™ciem należy rozumieć uzyskanie dochodu spowodowane: 

  • zakoÅ„czeniem urlopu wychowawczego, 
  • uzyskaniem prawa do zasiÅ‚ku dla bezrobotnych lub stypendium w wysokoÅ›ci zasiÅ‚ku dla bezrobotnych,
  • uzyskaniem zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, z wyÅ‚Ä…czeniem pracy wykonywanej na podstawie umowy o dzieÅ‚o, 
  • uzyskaniem zasiÅ‚ku przedemerytalnego lub Å›wiadczenia przedemerytalnego, a także emerytury lub renty, renty rodzinnej lub renty socjalnej, z wyjÄ…tkiem rent przyznanych rolnikom w zwiÄ…zku z przekazaniem lub dzierżawÄ… gospodarstwa rolnego,
  • uzyskaniem caÅ‚oÅ›ci lub części zasÄ…dzonych Å›wiadczeÅ„ alimentacyjnych, 
  • rozpoczÄ™ciem pozarolniczej dziaÅ‚alnoÅ›ci gospodarczej. 

Komu przysługuje zasiłek rodzinny?

Prawo do zasiÅ‚ku rodzinnego i dodatków do tego zasiÅ‚ku przysÅ‚uguje:  

  1. rodzicom, jednemu z rodziców albo opiekunowi prawnemu dziecka; 
  2. opiekunowi faktycznemu dziecka; 
  3. osobie uczÄ…cej siÄ™. 

ZasiÅ‚ek rodzinny przysÅ‚uguje ww. osobom, jeÅ›li dochód rodziny w przeliczeniu na osobÄ™ albo dochód osoby uczÄ…cej siÄ™ nie przekracza kwoty 504,00 zÅ‚. 

W razie gdy czÅ‚onkiem rodziny jest dziecko legitymujÄ…ce siÄ™ orzeczeniem o niepeÅ‚nosprawnoÅ›ci lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepeÅ‚nosprawnoÅ›ci, zasiÅ‚ek rodzinny przysÅ‚uguje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobÄ™ albo dochód osoby uczÄ…cej siÄ™ nie przekracza kwoty 583,00 zÅ‚.  

WedÅ‚ug zmienionych przepisów w przypadku gdy rodzina lub osoba uczÄ…ca siÄ™ utrzymuje siÄ™ z gospodarstwa rolnego, przyjmuje siÄ™, że z 1 ha przeliczeniowego uzyskuje siÄ™ dochód miesiÄ™czny w wysokoÅ›ci 1/12 dochodu ogÅ‚aszanego corocznie w drodze obwieszczenia przez Prezesa Głównego UrzÄ™du Statystycznego na podstawie art. 18 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym. Zgodnie z tym przepisem, Prezes Głównego UrzÄ™du Statystycznego, na podstawie danych statystycznych, ogÅ‚asza, w terminie do dnia 30 października każdego roku, wysokość przeciÄ™tnego dochodu z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 1 ha przeliczeniowego. I tak, przeciÄ™tny dochód z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 1 ha przeliczeniowego wynosiÅ‚ w 2004 r. 1626 zÅ‚. 

Zasiłek rodzinny nie przysługuje, jeżeli:

  1. dziecko lub osoba uczÄ…ca siÄ™ pozostajÄ… w zwiÄ…zku małżeÅ„skim; 
  2. dziecko zostaÅ‚o umieszczone w instytucji zapewniajÄ…cej caÅ‚odobowe utrzymanie albo w rodzinie zastÄ™pczej; 
  3. osoba uczÄ…ca siÄ™ zostaÅ‚a umieszczona w instytucji zapewniajÄ…cej caÅ‚odobowe utrzymanie; 
  4. dziecko lub osoba uczÄ…ca siÄ™ jest uprawniona do zasiÅ‚ku rodzinnego na wÅ‚asne dziecko; 
  5. osobie samotnie wychowujÄ…cej dziecko nie zostaÅ‚o zasÄ…dzone Å›wiadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka od jego rodzica, chyba że: 
  • rodzice lub jedno z rodziców dziecka nie żyje,
  • ojciec dziecka jest nieznany,
  • powództwo o ustalenie Å›wiadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostaÅ‚o oddalone,
  • (co nowego) sÄ…d zobowiÄ…zaÅ‚ jednego z rodziców do ponoszenia caÅ‚kowitych kosztów utrzymania dziecka i nie zobowiÄ…zaÅ‚ drugiego z rodziców do Å›wiadczenia alimentacyjnego na rzecz tego dziecka.

Przypomnijmy, że w okresie od dnia 1 maja 2004 r. do dnia 31 sierpnia 2006 r. wysokość miesiÄ™cznego zasiÅ‚ku rodzinnego wynosi: 

  • 43,00 zÅ‚ na pierwsze i drugie dziecko; 
  • 53,00 zÅ‚ na trzecie dziecko; 
  • 66,00 zÅ‚ na czwarte i kolejne dziecko. 

Kto dostanie dodatek z tytuÅ‚u urodzenia dziecka i w jakiej wysokoÅ›ci? 

WedÅ‚ug przepisów, które weszÅ‚y w życie już z dniem 1 stycznia 2006 r., dodatek z tytuÅ‚u urodzenia dziecka przysÅ‚uguje matce lub ojcu albo opiekunowi prawnemu dziecka. Dodatek przysÅ‚uguje również opiekunowi faktycznemu dziecka w wieku do ukoÅ„czenia przez dziecko pierwszego roku życia, jeżeli nie zostaÅ‚ przyznany rodzicom lub opiekunowi prawnemu dziecka. W przypadku jednak zbiegu prawa do dodatku z prawem do Å›wiadczenia z tytuÅ‚u urodzenia dziecka finansowanego z budżetu paÅ„stwa przysÅ‚uguje jedno Å›wiadczenie wybrane przez te osoby. 

Dodatek przysÅ‚uguje teraz jednorazowo, w wysokoÅ›ci 1 000,00 zÅ‚, a nie jak dotÄ…d 500,00 zÅ‚. W przypadku wystÄ…pienia o przysposobienie wiÄ™cej niż jednego dziecka lub urodzenia wiÄ™cej niż jednego dziecka podczas jednego porodu dodatek przysÅ‚uguje na każde dziecko.  

Zmiany w prawie do Å›wiadczeÅ„ rodzinnych uzależnionych od niepeÅ‚nosprawnoÅ›ci 

W razie utraty ważnoÅ›ci orzeczenia o niepeÅ‚nosprawnoÅ›ci lub stopniu niepeÅ‚nosprawnoÅ›ci, jeżeli osoba niepeÅ‚nosprawna uzyska ponownie orzeczenie o niepeÅ‚nosprawnoÅ›ci lub odpowiednim stopniu niepeÅ‚nosprawnoÅ›ci stanowiÄ…ce kontynuacjÄ™ poprzedniego orzeczenia, prawo do Å›wiadczeÅ„ rodzinnych uzależnionych od niepeÅ‚nosprawnoÅ›ci ustala siÄ™ od pierwszego dnia miesiÄ…ca nastÄ™pujÄ…cego po miesiÄ…cu, w którym upÅ‚ynÄ…Å‚ termin ważnoÅ›ci poprzedniego orzeczenia, nie wczeÅ›niej jednak niż od miesiÄ…ca, w którym osoba zÅ‚ożyÅ‚a wniosek o kontynuacjÄ™ Å›wiadczenia rodzinnego. W tym przypadku osoba do wniosku o Å›wiadczenie rodzinne uzależnione od niepeÅ‚nosprawnoÅ›ci doÅ‚Ä…cza zaÅ›wiadczenie wÅ‚aÅ›ciwej instytucji potwierdzajÄ…ce zÅ‚ożenie wniosku o ponowne ustalenie niepeÅ‚nosprawnoÅ›ci lub stopnia niepeÅ‚nosprawnoÅ›ci.  

Nie trzeba oświadczenie o wysokości dochodów członków rodziny

Uchylono art. 25a, zgodnie z którym osoba mająca ustalone na dany okres zasiłkowy prawo do świadczeń rodzinnych, z wyjątkiem zasiłku pielęgnacyjnego, musiała przedkładać, w terminie do dnia 15 marca, oświadczenie o wysokości dochodów członków rodziny uzyskanych w poprzednim roku kalendarzowym.

Inne zmiany

Zgodnie z nowym brzmieniem przepisów, marszaÅ‚ek województwa wÅ‚aÅ›ciwy ze wzglÄ™du na miejsce zamieszkania osoby ubiegajÄ…cej siÄ™ o Å›wiadczenia rodzinne może, w formie pisemnej, upoważnić dyrektora, jego zastÄ™pcÄ™ lub innego pracownika regionalnego oÅ›rodka polityki spoÅ‚ecznej albo innego pracownika urzÄ™du marszaÅ‚kowskiego do zaÅ‚atwiania w jego imieniu spraw dotyczÄ…cych realizacji Å›wiadczeÅ„ rodzinnych w ramach koordynacji systemów zabezpieczenia spoÅ‚ecznego i wydawania w tych sprawach decyzji.

Åšrodki uzyskiwane w wyniku likwidacji Funduszu Alimentacyjnego majÄ… być teraz przekazywane na dochody budżetu paÅ„stwa po zakoÅ„czeniu każdego roku budżetowego do dnia 31 marca. 

Podstawa prawna:

  • Ustawa z dnia 29 grudnia 2005 r. o zmianie ustawy o Å›wiadczeniach rodzinnych (Dz. U. 2005 r., Nr 267, poz. 2260);
  • Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o Å›wiadczeniach rodzinnych (Dz. U. 2003 r., Nr 228, poz. 2255, ze zm.);
  • Ustawa z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach (Dz. U. 2003 r., Nr 128, poz. 1175, ze zm.);
  • Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. 1993 r., Nr 94, poz. 431, ze zm.)

A.J.
Zespół e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

  • Kamila 2012-04-21 18:18:17

    Czy osobie rozpoczynającej studia dzienne także przysługuje zasiłek rodzinny i dodatek do zasiłku rodzinnego?

  • matka 2011-09-09 08:41:28

    dlaczego nie moge skorzystac z furtki przekroczenia najnizszego rodzinnego skoro w ubieglym roku zasilkowym przekroczylam kryterium i nie kwalifikowalam sie wogole do zasilku i bylam bez zasilku rodzinnego na czworke dzieci uczacych sie czy nie mozna cos zmienic i pomoc rodzina wielodzietnym?


Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika