Firma, czyli oznaczenie przedsiębiorcy

Co to jest firma?

Firma to nazwa przedsiębiorcy, pod którą prowadzi on działalność gospodarczą lub zawodową. Kodeks cywilny definiuje pojęcie przedsiębiorcy jako osobę fizyczną lub prawną, a także jednostkę organizacyjną nie posiadająca osobowości prawnej, która we własnym imieniu prowadzi działalność gospodarczą lub zawodową. Zatem pojęcie przedsiębiorcy obejmie osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą, spółki osobowe (nie jest jednak spółką osobową spółka cywilna, w tym przypadku za przedsiębiorcę uważa się każdego ze wspólników osobno), spółki kapitałowe oraz wszelkie inne osoby prawne prowadzące działalność gospodarczą. Pod pojęciem przedsiębiorcy Kodeks cywilny rozumie również podmioty wykonujące na własny rachunek działalność zawodową, czyli działalność o charakterze profesjonalnym, wymagającą posiadania określonych kwalifikacji zawodowych (np. architekt sporządzający projekt na podstawie umowy o dzieło, a nie prowadzący działalności gospodarczej). Prowadzenie działalności gospodarczej lub zawodowej we własnym imieniu oznacza, iż przedsiębiorca sam organizuje swoją działalność, nabywa prawa i zaciąga zobowiązania w związku z prowadzoną działalnością i sam ponosi za nie odpowiedzialność.

Zawarty w Kodeksie cywilnym przepis, stanowiący że przedsiębiorca działa pod firmą oznacza prowadzenie działalności gospodarczej lub zawodowej, w szczególności dokonywanie czynności prawnych (przede wszystkim zawieranie umów) pod indywidualizującą przedsiębiorcę nazwą. Firma bowiem służy oznaczeniu przedsiębiorcy i prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa.

Jakie wymogi musi spełniać firma?

Firma nie może być obrana przez przedsiębiorcę zupełnie dowolnie. Daleko idących ograniczeń doznaje swoboda wyboru firmy przez osobę fizyczną (osobę prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą), ponieważ firmą tej osoby jest jej imię i nazwisko. Przedsiębiorca może jednak, obok swojego imienia i nazwiska, umieścić w firmie swój pseudonim lub określenie wskazujące na przedmiot działania przedsiębiorcy, miejsce jej prowadzenia lub inne określenie dowolnie obrane (np. „Jan Kowalski Kraków”, „Antoni Trzewik - naprawa obuwia”, „Jan Kowalski - salon fryzjerski Elegantka”).

Firmą spółki cywilnej są imiona i nazwiska jej wspólników (np. „Jan Kowalski Piotr Nowak spółka cywilna”), oczywiście można uzupełnić firmę o wszystkie te dodatki, które możliwe są w przypadku firmy osoby fizycznej.

Wymogi dotyczace brmienia firm spółek osobowych prawa handlowego (spółki jawnej, partnerskiej, komandytowej i komandytowo - akcyjnej) zawarte są w Kodeksie spółek handlowych:

• firma spółki jawnej powinna zawierać nazwiska lub firmy wszystkich wspólników albo nazwisko lub firmę jednego albo kilku wspólników oraz dodatkowe oznaczenie „spółka jawna” (w obrocie dopuszczalne jest używanie skrótu „sp.j.”);
• firma spółki partnerskiej powinna zawierać nazwisko co najmniej jednego partnera i dodatkowe określenie „i partner” lub „i partnerzy”, czy też „spółka partnerska”, jak również określenie wolnego zawodu wykonywanego w spólce (w obrocie można używać skrótu „sp.p.”);
• firma spółki komandytowej powinna zawierać nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie „spółka komandytowa” (w obrocie dopuszczalne jest używanie skrótu „sp. k.”). Gdy komplementariuszem jest osoba prawna - firma spółki powinna zawierać pełne brzmienie jej firmy;
• firma spółki komandytowo - akcyjnej powinna zawierać nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy oraz oznaczenie „spółka komandytowo - akcyjna” (w obrocie można używać skrótu „S.K.A.”). W firmie nie można zamieszczać nazwiska lub firmy akcjonariusza, natomiast gdy komplementariuszem jest osoba prawna - firma spółki powinna zawierać pełne brzmienie jej firmy.

Oczywiście obok elementów wymaganych przez prawo, firmy spółek osobowych mogą również zawierać oznaczenia dotyczące miejsca prowadzenia działalności, przedmiotu działalności czy inne określenia dowolnie obrane.

Firmą osoby prawnej jest jej nazwa dowolnie obrana (np. „Cegła”, „KVV”), jednak obok nazwy musi być podana forma prawna tej osoby prawnej (spółka akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością), możliwe jest również podanie formy prawnej w skrócie (S.A., sp. z o.o.). Firma osoby prawnej może również wskazywać na przedmiot działalności („Przedsiębiorstwo budowlane Cegła sp. z o.o.”), siedzibę tej osoby (np. „KVV Warszawa S.A.”) lub inne określenia dowolnie obrane.