Interoperacyjność systemów informacyjnych w UE

8.7.2017

Unia bezpieczeństwa: Komisja wprowadza interoperacyjność systemów informacyjnych

Komisja Europejska wywiązała się ze zobowiązania wprowadzenia interoperacyjności i zlikwidowania istniejących niedociągnięć w unijnych systemach informacyjnych do celów zarządzania granicami i zapewnienia bezpieczeństwa, podjętego przez Komisję w siódmym sprawozdaniu dotyczącym unii bezpieczeństwa z dnia 16 maja i zatwierdzonego na posiedzeniu Rady Europejskiej w dniach 22-23 czerwca. W pierwszej kolejności Komisja proponuje wzmocnić mandat unijnej agencji ds. zarządzania operacyjnego wieloskalowymi systemami informatycznymi (eu-LISA), tak aby mogła ona opracowywać i wprowadzać rozwiązania techniczne służące interoperacyjności unijnych systemów informatycznych. Komisja proponuje ponadto wprowadzenie dalszych usprawnień do europejskiego systemu przekazywania informacji z rejestrów karnych (ECRIS), aby umożliwić państwom członkowskim skuteczniejszą wymianę rejestrów karnych obywateli państw trzecich.

Komisarz do spraw migracji, spraw wewnętrznych i obywatelstwa Dimitris Avramopoulos powiedział: "Aby wykonywać swoją pracę, straż graniczna, organy ścigania i służby imigracyjne potrzebują dostępu do odpowiednich informacji we właściwym czasie. Od jakości i dostępności takich informacji zależy bezpieczeństwo naszych obywateli. Dzięki silniejszemu mandatowi, jaki dziś proponujemy, agencja eu-LISA stanie się unijnym cyfrowym centrum doskonałości i pomoże urzeczywistnić naszą wizję interoperacyjności systemów informacyjnych".

Komisarz ds. unii bezpieczeństwa Julian King stwierdził: "Posiadamy obszerne bazy danych pomocne w walce z terroryzmem i w zarządzaniu naszymi granicami, ale siła i skuteczność naszych systemów zależy głównie od zasilających je danych. Zaprezentowane dziś wnioski mają na celu zaradzić istniejącym ograniczeniom w zakresie pozyskiwania informacji z systemów. W ten sposób wywiązujemy się z zobowiązania zapewnienia silnych i inteligentnych systemów do celów ochrony granic i utrzymania bezpieczeństwa".

Komisarz do spraw sprawiedliwości, konsumentów i równouprawnienia płci, Věra Jourová powiedziała: "Scentralizowanie zarządzania operacyjnego unijnymi systemami informacyjnymi oraz wymiany informacji zgromadzonych w rejestrach karnych to ważny krok naprzód. Przedstawione dziś przez nas wnioski dadzą policji, prokuratorom i sędziom do dyspozycji lepsze narzędzia zwalczania przestępczości transgranicznej i terroryzmu".

Zapewnianie interoperacyjności: silniejszy mandat dla eu-LISA

Aby zaradzić istniejącym ograniczeniom systemów informacyjnych UE, wyeliminować luki informacyjne i umożliwić wymianę informacji między systemami, Komisja proponuje dziś wzmocnić mandat agencji eu-LISA. Proponowana reforma uprawni agencję do opracowania koniecznych rozwiązań technicznych w celu osiągnięcia interoperacyjności. Agencja będzie od tej pory również odpowiadała za opracowywanie przyszłych wieloskalowych unijnych systemów informacyjnych i zarządzanie nimi.

Zreformowana agencja eu-LISA:

zapewni scentralizowane zarządzanie operacyjne unijnymi systemami informacyjnymi. Agencja eu-LISA, obecnie odpowiedzialna za zarządzanie operacyjne na poziomie centralnym Systemem Informacyjny Schengen (SIS), wizowym systemem informacyjnym (VIS) oraz systemem Eurodac, będzie teraz odpowiadała również zaprzygotowywanie i opracowywanie nowych systemów informacyjnych proponowanych przez Komisję oraz operacyjne zarządzanie nimi. Są to: system wjazdu/wyjazdu (EES) i europejski system informacji o podróży oraz zezwoleń na podróż (ETIAS), a także zaproponowany dziś przez Komisję zaktualizowany europejski system przekazywania informacji z rejestrów karnych w odniesieniu do obywateli państw trzecich lub bezpaństwowców (ECRIS-TCN);
opracuje główne cechy techniczne podejścia Komisji wobec interoperacyjności (po przyjęciu odpowiednich instrumentów legislacyjnych). Są to: europejski portal wyszukiwania, wspólna usługa kojarzenia danych biometrycznych i wspólne repozytorium tożsamości. Dzięki temu wszystkie systemy informacyjne UE będą ze sobą skutecznie współdziałały, a policja i służby celne będą miały do nich łatwy dostęp;
poprawi jakość danych dzięki opracowaniu automatycznych mechanizmów kontroli jakości danych. Zapewnią one automatyczną identyfikację nieprawidłowych lub niespójnych danych. Państwo członkowskie odpowiedzialne za wprowadzenie danych zostanie powiadomione, aby móc usunąć lub zaktualizować takie dane.

Wymiana rejestrów karnych dotyczących obywateli państw trzecich: aktualizacja systemu ECRIS

Po przedłożeniu w styczniu 2016 r. wniosku dotyczącego reformy obecnego systemu w celu uwzględnienia odcisków palców obywateli państw trzecich, Komisja przedstawiła właśnie dodatkowy wniosek dotyczący:

utworzenia centralnego systemu ECRIS w odniesieniu do obywateli państw trzecich.Dzięki scentralizowanej bazie danych będzie można szybko sprawdzić, czy któreś państwo członkowskie posiada informacje o skazaniu danego obywatela państwa trzeciego. Usprawnienia przedstawione we wniosku umożliwią państwom członkowskim zwracanie się bezpośrednio poprzez system ECRIS do zidentyfikowanych państw członkowskich o szczegółowe informacje o skazaniu;
pomoże ustalić tożsamość skazanego obywatela państwa trzeciego: system ECRIS-TCN będzie zawierał informacje dotyczące nazwisk, adresów, odcisków palców i wizerunków twarzy (w miarę dostępności), co znacząco pomoże poprawić wiarygodność informacji dotyczących tożsamości obywateli państw trzecich, które często bywają mniej wiarygodne niż informacje o obywatelach UE z uwagi na brak pewności co do przedstawianych dokumentów tożsamości;
usprawni wymianę informacji dotyczących skazanych obywateli państw trzecich między państwami członkowskimi: dzięki łatwiejszemu i szybszemu dostępowi do rejestrów karnych organy ścigania staną się bardziej skuteczne w walce z terroryzmem i przestępczością zorganizowaną;
umożliwi interoperacyjność z innymi bazami danych UE: zcentralizowany ECRIS będzie wchodzić w skład systemów opracowywanych i zarządzanych przez agencję eu-LISA, umożliwiając wymianę informacji między różnymi systemami UE w ramach podejścia Komisji prowadzącego do osiągnięcia interoperacyjności.

Skąd nowa propozycja KE?

W orędziu o stanie Unii wygłoszonym przez przewodniczącego Jeana-Claude'a Junckera we wrześniu 2016 r. oraz w konkluzjach Rady Europejskiej z grudnia 2016 r. podkreślono, jak istotne znaczenie ma likwidacja niedociągnięć w zarządzaniu danymi oraz poprawa interoperacyjności istniejących systemów informacyjnych. Niedawne ataki terrorystyczne spowodowały jeszcze większe skupienie się na tym celu, ponieważ wykazały pilną potrzebę zapewnienia interoperacyjności systemów informacyjnych, a także wyeliminowania obecnych niedociągnięć, które powodują, że osoby podejrzane o terroryzm mogą rejestrować się pod różnymi pseudonimami w różnych, niepowiązanych ze sobą bazach danych.

W kwietniu 2016 r. Komisja przedstawiła komunikat pt. "Sprawniejsze i bardziej inteligentne systemy informacyjne do celów zarządzania granicami i zapewnienia bezpieczeństwa" i tym samym rozpoczęła dyskusję na temat tego, w jaki sposób systemy informacyjne w Unii Europejskiej mogą przyczynić się do lepszego zarządzania granicami oraz zwiększenia bezpieczeństwa wewnętrznego. W czerwcu 2016 r. Komisja powołała grupę ekspertów wysokiego szczebla ds. systemów informacyjnych i interoperacyjności, aby kontynuować te prace oraz zająć się prawnymi, technicznymi i operacyjnymi aspektami zapewnienia interoperacyjności systemów. Ostatnie posiedzenie grupy ekspertów wysokiego szczebla odbyło się w dniu 25 kwietnia 2017 r., a w dniu 11 maja 2017 r. przedstawiła ona sprawozdanie końcowe.

Dzięki utworzonemu w 2012 r. europejskiemu systemowi przekazywania informacji z rejestrów karnych (ECRIS) krajowe organy sądowe mogą otrzymywać informacje dotyczące wcześniejszych wyroków skazujących wydanych w innych państwach członkowskich. Obecnie państwa członkowskie składają za pośrednictwem ECRIS rocznie ok. 288 000 wniosków dotyczących informacji o wcześniejszych wyrokach skazujących wydanych w całej UE. Aktualizacja systemu ECRIS to jeden z kluczowych priorytetów realizowanej przez Komisję europejskiej agendy bezpieczeństwa, która nawołuje do uwzględnienia w systemie ECRIS również obywateli państw trzecich w celu skuteczniejszego zwalczania przestępczości transgranicznej i terroryzmu. W dniu 19 stycznia 2016 r. Komisja podjęła pierwsze działania legislacyjne na drodze do poprawy wymiany informacji dotyczących obywateli państw trzecich za pośrednictwem systemu ECRIS, z uwagi na nieporęczność i nieskuteczność obecnego systemu. Komisja proponuje teraz dalszą aktualizację tego narzędzia.

Europejska Agencja ds. Zarządzania Operacyjnego Wielkoskalowymi Systemami Informatycznymi w Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości (eu-LISA)zaczęła działać 1 grudnia 2012 r. Wykonuje ona zadania dotyczące zarządzania operacyjnego systemami SIS II, VIS i EURODAC. Głównym zadaniem operacyjnym jest zapewnienie działania tych systemów przez całą dobę, siedem dni w tygodniu. Inne zadania obejmują przyjmowanie koniecznych środków bezpieczeństwa oraz zapewnianie bezpieczeństwa i integralności danych, jak również zgodności z zasadami ochrony danych.

Dodatkowe informacje: