Kto i po co będzie mógł się ubiegać o Kartę Polaka?

Kto będzie mógł uzyskać Kartę Polaka? 

Zgodnie z projektowanymi regulacjami, Karta Polaka będzie mogła być przyznana osobie, która deklaruje przy­należność do Narodu Polskiego i spełni łącznie następujące warunki:

1. wykaże swój związek z polskością przez przynajmniej bierną znajomość języka polskiego, który uważa za język ojczysty oraz znajomość i kultywowanie polskich tradycji i zwyczajów;
2. w obecności konsula Rzeczypospolitej Polskiej lub upoważnionego pracownika orga­nizacji wymienionej w planowanym rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów, złoży pisemną deklarację przynależności do Narodu Polskiego;
3. posiada w dniu złożenia wniosku o wydanie Karty Polaka obywatelstwo Republiki Armenii, Republiki Azerbejdżańskiej, Republiki Białoruś, Republiki Estońskiej, Gruzji, Republiki Kazachstanu, Republiki Kirgiskiej, Republiki Litewskiej, Republiki Łotewskiej, Republiki Mołdowy, Federacji Rosyjskiej, Republiki Tadżykistanu, Turkmenistanu, Ukrainy albo Republiki Uzbekistanu;
4. wykaże, że co najmniej jedno z jej rodziców lub dziadków albo dwoje pradziadków było narodowości polskiej lub posia­dało obywatelstwo polskie, albo przedstawi za­świad­czenie organizacji polskiej lub polonijnej działającej na terenie jednego z ww. państw, potwierdzające aktywne zaangażowanie w działalność na rzecz języka i kultury polskiej lub polskiej mniejszości narodowej przez okres co najmniej ostatnich 3 lat.

Karta Polaka będzie mogła być także przyznana osobie będącej obywatelem jednego z ww. państw na Wschodzie, której polskie pochodzenie zostało prawomocnie stwierdzone zgodnie z przepisami ustawy z dnia 9 listopada 2000 r. o repatriacji.

Wedle proppzycji rządowej, Karta Polaka ma być przyznana wyłącznie osobie nieposiadającej obywatelstwa polskiego albo zezwolenia na osiedlenie się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Jakie uprawnienia da posiadaczowi Karta Polaka?

Karta Polaka ma być dokumentem potwierdzającym przy­należność do Narodu Polskiego. Ma też poświadczać uprawnienia wynikające z omawianej ustawy.

Proponowane Przez Radę Ministrów przepisy przewidują, iż posiadacz Karty Polaka będzie mógł ubiegać się o zwolnienie z opłaty za wydanie wizy pobytowej długoterminowej uprawniającej do wielo­krotnego wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub refundację tej opłaty. Refundacja ta ma być finansowana z budżetu państwa i dokonywana za pośrednictwem właściwego konsula.

Ponadto, wedle projektu ustawy, posiadacz Karty Polaka ma mieć prawo do:

1. podejmowania i odbywania studiów, studiów doktoran­ckich oraz innych form kształcenia, a także uczestni­czenia w badaniach naukowych i pracach rozwojowych na zasadach określonych w ustawie z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym; Posiadacz Karty Polaka podejmujący kształcenie w zakresie szkolnictwa wyższego, zachowa przy tym prawo do ubiegania się o stypendia i inną pomoc przewidzianą dla cudzoziemców w odrębnych przepisach;
2. korzystania z form kształcenia na zasadach określonych w ustawie z dnia 7 września 1999 r. o systemie oświaty;
3. korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej w stanach nagłych, w zakresie określonym w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, chyba że umowa między­narodowa, której Rzeczpospolita Polska jest stroną, przewiduje zasady bardziej korzystne; nie będzie to jednak dotyczyć osób upra­wnionych do świadczeń opieki zdrowotnej na podstawie przepisów o koor­dy­nacji systemów zabezpieczenia społecznego;
4. ulgi 37% przy przejazdach środkami publicznego tran­sportu zbiorowego kolejowego w pociągach osobowych, pospiesznych i ekspresowych, na podstawie biletów jednorazowych, na zasadach określonych w ustawie z dnia 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego;
5. bezpłatnego wstępu do muzeów państwowych.

Posiadacz Karty Polaka lub osoba, której stwierdzono pochodzenie polskie zgodnie z ustawą o repatriacji ma także korzystać z pierwszeństwa przy ubieganiu się o pomoc finansową udzielaną osobom fizycznym ze środków budżetu państwa lub budżetów samorządów terytorialnych prze­znaczonych na wspieranie Polaków za granicą.

Zgodnie z propozycją rządową, przyznanie Karty Polaka nie będzie natomiast oznaczać nabycia polskiego obywatelstwa ani stwierdzenia polskiego pochodzenia w rozumieniu odrębnych przepisów. Karta Polaka nie będzie też dokumentem uprawniającym do przekraczania granicy ani do osiedlenia się na terytorium Polski.

Kto ma przyznawać Kartę Polaka?