16.12.2003
Zespół
e-prawnik.pl
Na początku tej porady należy przedstawić relację dług – odpowiedzialność i określić jakie są rodzaje odpowiedzialności, aby dalsze wywody były zrozumiałe.
Odpowiedzialność osobista i rzeczowa.
Odpowiedzialność wiąże się z obowiązkiem pokrycia długu, z przymusową realizacją świadczenia. Zwykle odpowiedzialność wywodzi się z długu i występuje łącznie z nim, jednakże odpowiedzialność nie może być utożsamiana z długiem. Niekiedy bowiem te pojęcia muszą być rozpatrywane oddzielnie (istnieje odpowiedzialność bez długu – na przykład zobowiązania naturalne i dług bez odpowiedzialności). Istnieje wreszcie odpowiedzialność za cudzy dług (na przykład odpowiedzialność osoby, która nie jest dłużnikiem osobistym wierzyciela, a zabezpieczyła dług hipoteką lub zastawem).
Odpowiedzialność może być:
- osobista – ten rodzaj odpowiedzialności polega na tym, że jest ściśle związana z obowiązkiem świadczenia – odpowiedzialność ta jest majątkowa i co do zasady nieograniczona. Dłużnik odpowiada tutaj całym swoim majątkiem i to zarówno teraźniejszym, jak i przyszłym. Wierzycielowi w związku z odpowiedzialnością osobistą służy natomiast wybór pomiędzy przedmiotami majątkowymi, a w przypadku zbiegu odpowiedzialności każdy z wierzycieli uzyska zaspokojenie częściowe.
- rzeczowa – ta odpowiedzialność z kolei jest wyodrębniona od obowiązku świadczenia – jest następstwem pewnych czynności prawnych – na przykład ustanowieniem hipoteki czy zastawu. Jak już wspomniano odpowiedzialność rzeczowa może się sprowadzać do zabezpieczenia cudzego długu, jednakże może również zabezpieczać dług własny. Gwarancją zaspokojenia wierzyciela jest tutaj nie majątek dłużnika, ale pewien oznaczony przedmiot majątkowy.
Z odpowiedzialności osobistą i rzeczową wiązało się w prawie upadłościowym kilka regulacji – na przykład aż do 2 stycznia 1998 r. nie można było zgłosić do masy upadłościowej takiej wierzytelności, za którą upadły odpowiadał jedynie rzeczowo (zabezpieczając cudzy dług i nie będąc w ogóle dłużnikiem osobistym). Obecnie zgłoszenie może nastąpić zarówno, jeżeli upadły jest odpowiedzialny osobiście, jak i wtedy gdy jest odpowiedzialny rzeczowo.
Odpowiedzialność cywilna może się wiązać z przymusowym wykonaniem zobowiązania, z obowiązkiem odszkodowawczym, a nawet niekiedy z sankcją nieważności czynności cywilnoprawnej.
W niniejszej poradzie skupimy się na odpowiedzialności osobistej – cywilnej dłużnika w postępowaniu upadłościowym, która wynika z niedopełnienia obowiązku zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości.
Obowiązek zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości.
Pierwszą przyczyną ponoszenia przez dłużnika odpowiedzialności jest zaniedbanie obowiązku przewidzianego w prawie upadłościowym, który to obowiązek polega na tym, że reprezentant przedsiębiorcy, który zaprzestał płacenia długów, jest zobowiązany zgłosić wniosek o ogłoszenie upadłości w terminie dwóch tygodni od dnia, w którym majątek nie wystarcza na zaspokojenie długów. Do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości jest zobowiązany przedsiębiorca, który zaprzestał płacenia długów. Jeżeli upadłość dotyczy przedsiębiorcy będącego osobą prawną oraz znajdujących się w stanie likwidacji spółki jawnej, partnerskiej, komandytowej oraz komandytowo-akcyjnej to obowiązek powstaje również wówczas, gdy ich majątek nie wystarcza na zaspokojenie długów. Postępowania o ogłoszenie upadłości nie wszczyna się jednak z urzędu – należy złożyć odpowiedni wniosek w sądzie.
Odpowiedzialność odszkodowawcza w związku z niedopełnieniem obowiązku zgłoszenia upadłości.
W związku z niedopełnieniem obowiązku zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości powstanie przede wszystkim odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną wierzycielowi – to znaczy za zmniejszenie się majątku upadłego w stopniu zezwalającym na mniejszy zakres zaspokojenia albo uniemożliwiającym uzyskanie jakiejkolwiek części wierzytelności.
Jest to odpowiedzialność osobista i w tym przypadku nie będzie ona ograniczona do masy upadłości. Obowiązek odszkodowawczy będzie bowiem spoczywał nie na dłużniku (upadłym), ale na jego reprezentantach i likwidatorach.
Potrzebujesz porady prawnej?
Spółka cywilna, jako umowa prawa cywilnego między wspólnikami będącymi co do zasady przedsiębiorcami, nie ma zdolności upadłościowej. Polski system prawa odmawia jej statusu przedsiębiorcy. Przedsiębiorcami są jednak jej wspólnicy i oni mają zdolność upadłościową. Jak (...)
Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej reguluje podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej przez osoby zagraniczne (...)
Liczne zmiany do ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych
Ustawodawca wprowadził szereg zmian do ustawy systemowej, emerytalnej i zasiłkowej. Część z nich już obowiązuje – od 18 września, a kolejne wejdą w życie 1 stycznia i 1 kwietnia 2022 r. oraz 1 stycznia 2023 r. Zmiany te mają różny charakter – od bardzo istotnych i (...)
Zakres odpowiedzialności komandytariusza
Charakter prawny odpowiedzialności komandytariusza Komandytariusz odpowiada ze zobowiązania spółki w sposób bezpośredni, solidarny, subsydiarny, osobisty i ograniczony do wysokości sumy komandytowej. Osobisty charakter odpowiedzialności oznacza ponoszenie jej całym swoim majątkiem (...)
Nabycie niektórych rodzajów usług i praw a koszty
Koszty uzyskania przychodów związanych z nabyciem niektórych rodzajów usług i praw Poniższe wyjaśnienie dotyczy nowych przepisów art. 15e ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, które weszły w życie 1 stycznia 2018 (...)
Odpowiedzialność majątkowa członków zarządu spółek prawa handlowego
Odpowiedzialność materialna członków zarządu spółek prawa handlowegoCzłonkowie zarządów spółek prawa handlowego mają szeroki zakres kompetencji i daleko posuniętą niezależność w sprawowaniu swych funkcji. Niejednokrotnie za pełnienie obowiązków (...)
Kontrola pracownika przebywającego na chorobowym przez pracodawcę
Pracodawcy są uprawnieni do przeprowadzania kontroli prawidłowości wykorzystywania przez pracowników zwolnień lekarskich od pracy z powodu choroby lub konieczności sprawowania opieki nad chorym dzieckiem lub innym chorym członkiem rodziny, na podstawie art. 68 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 (...)
Przejęcie zakładu pracy a jego pracownicy
Coraz częstszą praktyką w obrocie gospodarczym jest łączenie się przedsiębiorców oraz przejmowanie mniejszych przedsiębiorstw przez większe. Połączenia takie mają wpływ nie tylko na łączące się przedsiębiorstwa, ale także na sytuację prawną i materialną zatrudnionych w obu (...)
Czym jest informacja publiczna?
Co jest informacją publiczną? Informacja publiczna jest pojęciem ustawowym, zawartym w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej. Ustawa o dostępie do informacji publicznych stanowi wykonanie art. 61 Konstytucji RP. Zasada dostępu do informacji publicznej Ogólną (...)
Obowiązkowe ubezpieczenie OC kierowców - zakres odpowiedzialności ubezpieczyciela
Posiadacz pojazdu mechanicznego jest obowiązany zawrzeć umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem posiadanego przez niego pojazdu. Ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej (...)
Odszkodowanie z OC należy się także współwłaścicielowi
Sąd Najwyższy w dniu 7 lutego 2008 r. po rozstrzygnięciu zagadnienia prawnego przedstawionego przez Rzecznika Ubezpieczonych: "Czy ubezpieczyciel ponosi odpowiedzialność gwarancyjną wynikającą z umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody na osobie (...)
Odszkodowanie z OC rolnika za szkody wyrządzone przez jego psa
Zakład ubezpieczeń nie może odmówić wypłaty odszkodowania z OC rolnika za szkody wyrządzone przez jego psa W dniu 20 czerwca br. Sąd Najwyższy po rozpoznaniu w Izbie Cywilnej zagadnienia prawnego w sprawie o sygn. III CZP 114/16, podjął uchwałę następującej treści: Przepis art. (...)
Obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności
23 grudnia 2019 r. Minister Finanasów wydał objaśnienia podatkowe dotyczące stosowania obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności. Sprawdź, co z nich wynika. ##baner## Przedmiotowe przepisy podatkowe W dniu 1 listopada 2019 r. weszła w życie ustawa z dnia 9 sierpnia 2019 (...)
Opodatkowanie akcyzą płynu do papierosów elektronicznych i wyrobów nowatorskich
Przeczytaj ważne informacje na temat prawidłowego prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie płynu do papierosów elektronicznych i wyrobów nowatorskich. Opodatkowanie akcyzą Podstawowym aktem prawnym dotyczącym podatku akcyzowego w Polsce jest ustawa o podatku akcyzowym, która (...)
Trybunał zabrał przywileje kontrolerom skarbowym
20 czerwca Trybunał Konstytucyjny rozpoznał wniosek Grupy posłów na Sejm w sprawie konstytucyjności niektórych przepisów ustawy o utworzeniu Wojewódzkich Kolegiów Skarbowych oraz o zmianie niektórych ustaw regulujących zadania i kompetencje organów oraz organizację jednostek organizacyjnych (...)
Zasady ewidencji działalności gospodarczej obowiązujące do dnia 31 grudnia 2003 r. Do dnia 31 grudnia 2003 r. osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą funkcjonowały na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej. Ewidencja prowadzona była przez urzędy gminy właściwe (...)
20 grudnia 2019 r.Minister Finansów wydał objaśnienia podatkowe, które dotyczą zasad korzystania z danych zawartych w utworzonym z dniem 1 września 2019 r. Wykazie podatników VAT, zwanym dalej także ,,Wykazem”. Dowiedz się, co z nich wynika. ##baner## Ogólne wyjaśnienia (...)
Prawo do błędu przez pierwszy rok działalności; ochrona konsumencka, czyli m.in. prawo do reklamacji dla firm zarejestrowanych w CEIDG; szereg ułatwień dla rzemieślników – to tylko niektóre przepisy Pakietu Przyjazne Prawo (PPP), które już niedługo wejdą w życie. (...)
W pewnych przypadkach na polskie emerytury lub renty mogą liczyć osoby pracujące czy zamieszkałe za granicą. Dowiedz się, jak polacy, którzy mieszkają za granicą, mogą nabyć prawo do polskiej emerytury. Jakie są zasady przyznawania emerytur i rent dla osób pracujących (...)
Skorzystaj z nowego Wykazu podatników VAT
Od 1 września 2019 r. dostępny jest jeden, bezpłatny i elektroniczny Wykaz podatników VAT – to połączony wykaz podmiotów zarejestrowanych, niezarejestrowanych oraz wykreślonych i przywróconych do rejestru VAT. Do 31 grudnia 2019 r. korzystanie z wykazu jest fakultatywne (...)
Świadczenie niektórych usług w Niemczech w ramach delegowania pracowników
Jakich usług dotyczą ograniczenia? Republika Federalna Niemiec wprowadziła ograniczenia dla polskich przedsiębiorstw świadczących usługi w tym kraju. Konieczność uzyskania pozwoleń na pracę dotyczy usług wymienionych w Załączniku XII Traktatu Akcesyjnego, w stosunku do których występują (...)
