16.12.2003

Zespół
e-prawnik.pl

Odpowiedzialność cywilna dłużnika - stan prawny aktualny do dnia 30 września 2003 r.

Na początku tej porady należy przedstawić relację dług – odpowiedzialność i określić jakie są rodzaje odpowiedzialności, aby dalsze wywody były zrozumiałe.

Odpowiedzialność osobista i rzeczowa.

Odpowiedzialność wiąże się z obowiązkiem pokrycia długu, z przymusową realizacją świadczenia. Zwykle odpowiedzialność wywodzi się z długu i występuje łącznie z nim, jednakże odpowiedzialność nie może być utożsamiana z długiem. Niekiedy bowiem te pojęcia muszą być rozpatrywane oddzielnie (istnieje odpowiedzialność bez długu – na przykład zobowiązania naturalne i dług bez odpowiedzialności). Istnieje wreszcie odpowiedzialność za cudzy dług (na przykład odpowiedzialność osoby, która nie jest dłużnikiem osobistym wierzyciela, a zabezpieczyła dług hipoteką lub zastawem).
Odpowiedzialność może być:

  • osobista – ten rodzaj odpowiedzialności polega na tym, że jest ściśle związana z obowiązkiem świadczenia – odpowiedzialność ta jest majątkowa i co do zasady nieograniczona. Dłużnik odpowiada tutaj całym swoim majątkiem i to zarówno teraźniejszym, jak i przyszłym. Wierzycielowi w związku z odpowiedzialnością osobistą służy natomiast wybór pomiędzy przedmiotami majątkowymi, a w przypadku zbiegu odpowiedzialności każdy z wierzycieli uzyska zaspokojenie częściowe.
  • rzeczowa – ta odpowiedzialność z kolei jest wyodrębniona od obowiązku świadczenia – jest następstwem pewnych czynności prawnych – na przykład ustanowieniem hipoteki czy zastawu. Jak już wspomniano odpowiedzialność rzeczowa może się sprowadzać do zabezpieczenia cudzego długu, jednakże może również zabezpieczać dług własny. Gwarancją zaspokojenia wierzyciela jest tutaj nie majątek dłużnika, ale pewien oznaczony przedmiot majątkowy.

Z odpowiedzialności osobistą i rzeczową wiązało się w prawie upadłościowym kilka regulacji – na przykład aż do 2 stycznia 1998 r. nie można było zgłosić do masy upadłościowej takiej wierzytelności, za którą upadły odpowiadał jedynie rzeczowo (zabezpieczając cudzy dług i nie będąc w ogóle dłużnikiem osobistym). Obecnie zgłoszenie może nastąpić zarówno, jeżeli upadły jest odpowiedzialny osobiście, jak i wtedy gdy jest odpowiedzialny rzeczowo.

Odpowiedzialność cywilna może się wiązać z przymusowym wykonaniem zobowiązania, z obowiązkiem odszkodowawczym, a nawet niekiedy z sankcją nieważności czynności cywilnoprawnej.

W niniejszej poradzie skupimy się na odpowiedzialności osobistej – cywilnej dłużnika w postępowaniu upadłościowym, która wynika z niedopełnienia obowiązku zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości.

Obowiązek zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości.

Pierwszą przyczyną ponoszenia przez dłużnika odpowiedzialności jest zaniedbanie obowiązku przewidzianego w prawie upadłościowym, który to obowiązek polega na tym, że reprezentant przedsiębiorcy, który zaprzestał płacenia długów, jest zobowiązany zgłosić wniosek o ogłoszenie upadłości w terminie dwóch tygodni od dnia, w którym majątek nie wystarcza na zaspokojenie długów. Do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości jest zobowiązany przedsiębiorca, który zaprzestał płacenia długów. Jeżeli upadłość dotyczy przedsiębiorcy będącego osobą prawną oraz znajdujących się w stanie likwidacji spółki jawnej, partnerskiej, komandytowej oraz komandytowo-akcyjnej to obowiązek powstaje również wówczas, gdy ich majątek nie wystarcza na zaspokojenie długów. Postępowania o ogłoszenie upadłości nie wszczyna się jednak z urzędu – należy złożyć odpowiedni wniosek w sądzie.

Odpowiedzialność odszkodowawcza w związku z niedopełnieniem obowiązku zgłoszenia upadłości.

W związku z niedopełnieniem obowiązku zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości powstanie przede wszystkim odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną wierzycielowi – to znaczy za zmniejszenie się majątku upadłego w stopniu zezwalającym na mniejszy zakres zaspokojenia albo uniemożliwiającym uzyskanie jakiejkolwiek części wierzytelności.

Jest to odpowiedzialność osobista i w tym przypadku nie będzie ona ograniczona do masy upadłości. Obowiązek odszkodowawczy będzie bowiem spoczywał nie na dłużniku (upadłym), ale na jego reprezentantach i likwidatorach.

Porady prawne

Potrzebujesz porady prawnej?

Spółka cywilna a upadłość

Spółka cywilna a upadłość

Spółka cywilna, jako umowa prawa cywilnego między wspólnikami będącymi co do zasady przedsiębiorcami, nie ma zdolności upadłościowej. Polski system prawa odmawia jej statusu przedsiębiorcy. Przedsiębiorcami są jednak jej wspólnicy i oni mają zdolność upadłościową. Jak (...)

Zasady uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym w Polsce

Zasady uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym w Polsce

Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej reguluje podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej przez osoby zagraniczne (...)

Liczne zmiany do ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych

Liczne zmiany do ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych

Ustawodawca wprowadził szereg zmian do ustawy systemowej, emerytalnej i zasiłkowej. Część z nich już obowiązuje – od 18 września, a kolejne wejdą w życie 1 stycznia  i 1 kwietnia 2022 r. oraz 1 stycznia 2023 r. Zmiany te mają różny charakter – od bardzo istotnych i (...)

Zakres odpowiedzialności komandytariusza

Zakres odpowiedzialności komandytariusza

  Charakter prawny odpowiedzialności komandytariusza Komandytariusz odpowiada ze zobowiązania spółki w sposób bezpośredni, solidarny, subsydiarny, osobisty i ograniczony do wysokości sumy komandytowej. Osobisty charakter odpowiedzialności oznacza ponoszenie jej całym swoim majątkiem (...)

Nabycie niektórych rodzajów usług i praw a koszty

Nabycie niektórych rodzajów usług i praw a koszty

Koszty uzyskania przychodów związanych z nabyciem niektórych rodzajów usług i praw Poniższe wyjaśnienie dotyczy nowych przepisów art. 15e ustawy z dnia 15 lutego 1992  r. o podatku dochodowym od osób prawnych, które weszły w życie 1 stycznia 2018 (...)

Odpowiedzialność majątkowa członków zarządu spółek prawa handlowego

Odpowiedzialność majątkowa członków zarządu spółek prawa handlowego

 Odpowiedzialność materialna członków zarządu spółek prawa handlowegoCzłonkowie zarządów spółek prawa handlowego mają szeroki zakres kompetencji i daleko posuniętą niezależność w sprawowaniu swych funkcji. Niejednokrotnie za pełnienie obowiązków (...)

Kontrola pracownika przebywającego na chorobowym przez pracodawcę

Kontrola pracownika przebywającego na chorobowym przez pracodawcę

Pracodawcy są uprawnieni do przeprowadzania kontroli prawidłowości wykorzystywania przez pracowników zwolnień lekarskich od pracy z powodu choroby lub konieczności sprawowania opieki nad chorym dzieckiem lub innym chorym członkiem rodziny, na podstawie art. 68 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 (...)

Przejęcie zakładu pracy a jego pracownicy

Przejęcie zakładu pracy a jego pracownicy

Coraz częstszą praktyką w obrocie gospodarczym jest łączenie się przedsiębiorców oraz przejmowanie mniejszych przedsiębiorstw przez większe. Połączenia takie mają wpływ nie tylko na łączące się przedsiębiorstwa, ale także na sytuację prawną i materialną zatrudnionych w obu (...)

Czym jest informacja publiczna?

Czym jest informacja publiczna?

Co jest informacją publiczną? Informacja publiczna jest pojęciem ustawowym, zawartym w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej. Ustawa o dostępie do informacji publicznych stanowi wykonanie art. 61 Konstytucji RP. Zasada dostępu do informacji publicznej Ogólną (...)

Obowiązkowe ubezpieczenie OC kierowców - zakres odpowiedzialności ubezpieczyciela

Obowiązkowe ubezpieczenie OC kierowców - zakres odpowiedzialności ubezpieczyciela

Posiadacz pojazdu mechanicznego jest obowiązany zawrzeć umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem posiadanego przez niego pojazdu. Ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej (...)

Odszkodowanie z OC należy się także współwłaścicielowi

Odszkodowanie z OC należy się także współwłaścicielowi

Sąd Najwyższy w dniu 7 lutego 2008 r. po rozstrzygnięciu zagadnienia prawnego przedstawionego przez Rzecznika Ubezpieczonych: "Czy ubezpieczyciel ponosi odpowiedzialność gwarancyjną wynikającą z umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody na osobie (...)

Odszkodowanie z OC rolnika za szkody wyrządzone przez jego psa

Odszkodowanie z OC rolnika za szkody wyrządzone przez jego psa

Zakład ubezpieczeń nie może odmówić wypłaty odszkodowania z OC rolnika za szkody wyrządzone przez jego psa W dniu 20 czerwca br. Sąd Najwyższy po rozpoznaniu w Izbie Cywilnej zagadnienia prawnego w sprawie o sygn. III CZP 114/16, podjął uchwałę następującej treści: Przepis art. (...)

Obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności

Obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności

23 grudnia 2019 r. Minister Finanasów wydał objaśnienia podatkowe dotyczące stosowania obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności. Sprawdź, co z nich wynika. ##baner## Przedmiotowe przepisy podatkowe W dniu 1 listopada 2019 r. weszła w życie ustawa z dnia 9 sierpnia 2019 (...)

Opodatkowanie akcyzą płynu do papierosów elektronicznych i wyrobów nowatorskich

Opodatkowanie akcyzą płynu do papierosów elektronicznych i wyrobów nowatorskich

Przeczytaj ważne informacje na temat prawidłowego prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie płynu do papierosów elektronicznych i wyrobów nowatorskich. Opodatkowanie akcyzą Podstawowym aktem prawnym dotyczącym podatku akcyzowego w Polsce jest ustawa o podatku akcyzowym, która (...)

Trybunał zabrał przywileje kontrolerom skarbowym

Trybunał zabrał przywileje kontrolerom skarbowym

20 czerwca Trybunał Konstytucyjny rozpoznał wniosek Grupy posłów na Sejm w sprawie konstytucyjności niektórych przepisów ustawy o utworzeniu Wojewódzkich Kolegiów Skarbowych oraz o zmianie niektórych ustaw regulujących zadania i kompetencje organów oraz organizację jednostek organizacyjnych (...)

Zasady prowadzenia ewidencji działalności gospodarczej obowiązujące od 1 stycznia 2004r. do 1 października 2008 r.

Zasady prowadzenia ewidencji działalności gospodarczej obowiązujące od 1 stycznia 2004r. do 1 października 2008 r.

Zasady ewidencji działalności gospodarczej obowiązujące do dnia 31 grudnia 2003 r. Do dnia 31 grudnia 2003 r. osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą funkcjonowały na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej. Ewidencja prowadzona była przez urzędy gminy właściwe (...)

Wykaz podatników VAT

Wykaz podatników VAT

20 grudnia 2019 r.Minister Finansów wydał objaśnienia podatkowe, które dotyczą zasad korzystania z danych zawartych w utworzonym z dniem 1 września 2019 r. Wykazie podatników VAT, zwanym dalej także ,,Wykazem”. Dowiedz się, co z nich wynika. ##baner## Ogólne wyjaśnienia (...)

Pakiet Przyjazne Prawo

Pakiet Przyjazne Prawo

Prawo do błędu przez pierwszy rok działalności; ochrona konsumencka, czyli m.in. prawo do reklamacji dla firm zarejestrowanych w CEIDG; szereg ułatwień dla rzemieślników – to tylko niektóre przepisy Pakietu Przyjazne Prawo (PPP), które już niedługo wejdą w życie. (...)

Emerytura a praca za granicą

Emerytura a praca za granicą

W pewnych przypadkach na polskie emerytury lub renty mogą liczyć osoby pracujące czy zamieszkałe za granicą. Dowiedz się, jak polacy, którzy mieszkają za granicą, mogą nabyć prawo do polskiej emerytury. Jakie są zasady przyznawania emerytur i rent dla osób pracujących (...)

Skorzystaj z nowego Wykazu podatników VAT

Skorzystaj z nowego Wykazu podatników VAT

Od 1 września 2019 r. dostępny jest jeden, bezpłatny i elektroniczny Wykaz podatników VAT – to połączony wykaz podmiotów zarejestrowanych, niezarejestrowanych oraz wykreślonych i przywróconych do rejestru VAT. Do 31 grudnia 2019 r. korzystanie z wykazu jest fakultatywne (...)

Świadczenie niektórych usług w Niemczech w ramach delegowania pracowników

Świadczenie niektórych usług w Niemczech w ramach delegowania pracowników

Jakich usług dotyczą ograniczenia? Republika Federalna Niemiec wprowadziła ograniczenia dla polskich przedsiębiorstw świadczących usługi w tym kraju. Konieczność uzyskania pozwoleń na pracę dotyczy usług wymienionych w Załączniku XII Traktatu Akcesyjnego, w stosunku do których występują (...)

Zapytaj prawnika:

Dodaj załącznikDodaj załącznik

Oświadczenia i zgody RODO:


PORADY PRAWNIKA

Wyjście ze spółki cywilnej

Wyjście ze spółki cywilnej

Cztery lata temu wszedłem do spółki cywilnej, która już wcześniej istniała. Obecnie mam tam 40 % udziałów. Z powodu straty zaufania do wspólników postanowiłem odejść ze spółki. Chciałbym wiedzieć jak to wygląda prawnie. Czy będę odpowiedzialny za zobowiązania spółki? Oraz w jaki (...)

Jak przygotować się do zakupu mieszkania z licytacji komorniczej?

Jak przygotować się do zakupu mieszkania z licytacji komorniczej?

Witam serdecznie, chcę zakupić mieszkanie z licytacji komorniczej. Nie ukrywam że natrafiłem na naprawdę ciekawą ofertę i chciałbym jak najszybciej stać się jej właścicielem. Dlatego pisze do Państwa z prośbą o pomoc w przygotowaniu się na procedury związane z zakupem mieszkania przez (...)

Sprzedaż spółki z o.o z zadłużeniem.

Sprzedaż spółki z o.o z zadłużeniem.

Witam serdecznie, potrzebuję wyjaśnienia jak wygląda sprawa sprzedaży spółki z o.o która posiada zadłużenia. Rzecz jasna osoba która chce nabyć spółkę wie o wszystkich jej zadłużeniach. Czy jest możliwość że kiedy poprzedni prezes będzie pociągnięty do odpowiedzialności za zaciągnięte (...)

Zwrot kosztów nieprofesjonalnego pełnomocnika

Zwrot kosztów nieprofesjonalnego pełnomocnika

Dochodzenie wierzytelności na drodze sądowej i komorniczej wiąże się z kosztami, w przypadku gdy reprezentuje mnie adwokat lub radca prawny w pozwie wykazywane są koszty zastępstwa adwokackiego i egzekwowane są później zgodnie z wyrokiem sądu. Czy jeżeli pisaniem pozwów i sprawami egzekucji (...)

Czy mogę się starać wypłaty z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych

Czy mogę się starać wypłaty z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych

Witam serdecznie, chciałbym Państwa prosić o pomoc. Od 2010 roku pracowałem na hali montażowej. W 2012 roku podpisałem umowę na czas określony do 2016. Pod koniec maja 2015 roku zostałem zwolniony przez pracodawcę, z powodu likwidacji mojego stanowiska. Zwróciłem się o wypłacenie mi 3 (...)

Sposób skorzystania z zarzutu przedawnienia

Sposób skorzystania z zarzutu przedawnienia

Kontrahent przesłał do nas do potwierdzenia saldo swoich należności, jednak ze względu na to, że pochodzą one z lat 2003-2004 i uległy przedawnieniu - nie chcielibyśmy ich dalej uznawać, co wyraźnie chcemy oznajmić kontrahentowi i zwolnić się tym samym z zapłacenia starych długów. W (...)

Obowiązkowe ubezpieczenie OC prawników

Obowiązkowe ubezpieczenie OC prawników

Czy kancelarie prawnicze mają obowiązek ubezpieczenia się od odpowiedzialności cywilnej (np. od podejmowania złych decyzji) i w jakiej wysokości są to ubezpieczenia? To nie kancelarie prawnicze, ale adwokaci i radcowie prawni mają obowiązek zawrzeć umowę ubezpieczenia OC. Obowiązek adwokatów (...)

Wymogi formalne wniosku o ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy

Wymogi formalne wniosku o ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy

W jakiej wysokości należy uiścić opłatę za rozpatrzenie wniosku o ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy? Jakie niezbędne załączniki należy dołączyć do wniosku, aby sąd nie zwrócił go i aby nie przepadła opłata? Czy muszą to być oryginały? Ile odpisów wniosku wraz z załącznikami (...)

Wniosek o rozszerzenie klauzuli wykonalności

Wniosek o rozszerzenie klauzuli wykonalności

Mój dłużnik zaciągnął u mnie pożyczkę w 1996 roku. Dysponuję już tytułem wykonawczym, ale chciałbym uzyskać klauzulę wykonalności także przeciwko jego małżonce. Od kilku lat mają rozdzielność majątkową, ale gdy on w 1996 roku zaciągał u mnie pożyczkę, tej rozdzielności majątkowej (...)

Kara umowna, odstąpienie, wykonanie zastępcze

Kara umowna, odstąpienie, wykonanie zastępcze

Podpisałem z wykonawcą umowę, zgodnie z którą miał on wykonać określone prace (wykonanie, montaż i malowanie balustrady na taras i schody domu) w terminie do 15.09.2007. W przypadku zwłoki w terminie wykonania zobowiązał się on się do zapłaty odszkodowania w wysokości 1% od kwoty 7700 (...)

Rejestracja samochodu zakupionego przez syna w USA

Rejestracja samochodu zakupionego przez syna w USA

Mojemu synowi, przebywającemu w USA, zleciłem zakup dla mnie i za moje środki finansowe samochodu. Samochód został przez syna nadany statkiem, będę mógł go odebrać w porcie Bremerhaven w Niemczech. Niestety syn nieopatrznie wziął fakturę zakupu samochodu (Bill of Sale) i dowód własności (...)

Orzecznictwo na temat oświadczenia o potrąceniu

Orzecznictwo na temat oświadczenia o potrąceniu

Jak wygląda sprawa orzecznictwa w kwestii nieustosunkowania się przez 3 lata do złożonego przedsiębiorcy oświadczenia o potrąceniu? Orzecznictwo Sądu Najwyższego przedstawia się natomiast następująco:- wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 maja 1968r., sygn. akt II PR 202/68, LexPolonica nr (...)

Wypowiedzenie OC samochodu

Wypowiedzenie OC samochodu

Kupiłem samochód. Samochód ma polisę OC zawartą przez innego właściciela. Chcę rozwiązać tę umowę i zawrzeć w innym towarzystwie ubezpieczeniowym. Obecne towarzystwo ubezpieczeniowe powiedziało, że po 30 dniach od zakupu samochodu nie mogę tego zrobić i muszę dopłacić 300PLN. Czy (...)

Nieudana reklamacja kamery a gwarancja jakości

Nieudana reklamacja kamery a gwarancja jakości

Zakupiłem w sklepie elektronikę użytkową, kamerę Panasonic. Ponieważ po jakimś czasie zaczęła źle funkcjonować odesłałem ją do naprawy w ramach gwarancji, do autoryzowanego serwisu wskazanego w karcie gwarancyjnej. Niestety naprawa nie przyniosła rezultatu i po niedługim czasie urządzenie (...)

Akcje pracownicze a majątek wspólny małżonków

Akcje pracownicze a majątek wspólny małżonków

Czy otrzymane imienne, bezpłatne akcje pracownicze przeniesione na pracownika przez Skarb Państwa reprezentowany przez Ministra Skarbu Państwa (tj. nie nabyte ze środków pochodzących z majątku wspólnego) z wyznaczonym terminem możności ich zbycia, który przypadał po ustaniu wspólności majątkowej, (...)

Niespłacone kredyty a śmierć kredytobiorcy  i przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza

Niespłacone kredyty a śmierć kredytobiorcy i przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza

Mój zmarły mąż pozostawił mnie i córkę z niespłaconymi kredytami. Przyjęłam spadek po nim z dobrodziejstwem inwentarza. Czy jest szansa, że kredyty się przedawniły w związku ze śmiercią męża? Należy przypuszczać, iż roszczenie banku nie uległo przedawnieniu. Nie mogło równieżwygasnąć, (...)