Powrót znaków opłaty skarbowej i inne zmiany w opłacie skarbowej

26 lipca 2007 r. wchodzi w życie ustawa z dnia 13 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o opłacie skarbowej. 

Celem tej regulacji jest przede wszystkim złagodzenie negatywnych skutków społecznych i gospodarczych przez umożliwienie wykorzystania znaków opłaty skarbowej zgromadzonych przez podatników. 

Do kiedy można wykorzystać posiadane znaki opłaty skarbowej?

Przepisy dotyczące opłaty skarbowej obowiązujące do dnia 31 grudnia 2006 r. przewidywały trzy sposoby zapłaty opłaty skarbowej, tj. gotówką, bezgotówkowo lub znakami opłaty skarbowej i urzędowymi blankietami wekslowymi. Obowiązująca regulacja, tj. ustawa z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej, która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2007 r., przewiduje jedynie zapłatę gotówką oraz w formie bezgotówkowej, a więc wyeliminowała możliwość zapłaty opłaty skarbowej za pomocą znaków tej opłaty, z wyjątkiem przypadków, gdy wszczęcie sprawy, w wyniku której ma być wykonana czynność podlegająca opłacie skarbowej, albo sporządzenie dokumentu pełnomocnictwa nastąpiło do dnia 31 grudnia 2006 r. W efekcie wprowadzenia tych zmian wiele podmiotów zarówno osób fizycznych, jak i przedsiębiorców nie mogło wykorzystać zakupionych znaków opłaty skarbowej we wskazanym terminie, jak również nie miało możliwości dokonania ich zwrotu.

Wchodząca w życie nowelizacja przewiduje, że do dnia 31 grudnia 2008 r. zapłata opłaty skarbowej może być dokonywana także nabytymi i niewykorzystanymi przed dniem 1 stycznia 2007 r. znakami opłaty skarbowej o odpowiedniej wartości, których wzór został określony w przepisach obowiązujących od dnia 1 lutego 1995 r. do dnia 31 grudnia 2006 r. Zapłaty opłaty skarbowej będzie więc można dokonywać znakami tej opłaty, których wzór został określony w:

• rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 9 stycznia 1995 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o zobowiązaniach podatkowych,

• rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 21 grudnia 1999 r. w sprawie wzorów znaków opłaty skarbowej i urzędowych blankietów wekslowych oraz warunków ich wymiany,

• rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 5 grudnia 2000 r. w sprawie sposobu pobierania, zapłaty i zwrotu opłaty skarbowej oraz sposobu prowadzenia rejestrów tej opłaty,

• rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 25 lipca 2006 r. w sprawie sposobu zapłaty i zwrotu opłaty skarbowej.

Nowelizacja umożliwia wykorzystanie znaków opłaty skarbowej (też do końca 2008 r.) również przedsiębiorcom, w tym prowadzącym działalność gospodarczą i obowiązanym do prowadzenia księgi rachunkowej lub podatkowej księgi przychodów i rozchodów. 

Wedle nowych przepisów znaki opłaty skarbowej nakleja się na składanym wniosku o dokonanie czynności urzędowej albo na dokumencie zgłoszenia, na składanym wniosku o wydanie zaświadczenia lub zezwolenia, albo na składanym dokumencie stwierdzającym udzielenie pełnomocnictwa lub prokury, albo na jego wypisie, odpisie lub kopii. Znaki opłaty skarbowej kasują upoważnieni pracownicy organów administracji rządowej i samorządowej, podmiotów wykonujących zadania z zakresu administracji publicznej oraz sądów. Znaki opłaty skarbowej kasuje się przez przekreślenie ich na krzyż, a obok znaków kasujący wpisuje datę skasowania, sumę, na którą znaki skasowano, oraz składa podpis z podaniem imienia i nazwiska. 

Jeżeli opłata skarbowa uiszczona w powyższy sposób jest niższa od należnej, zapłaty kwoty stanowiącej różnicę między kwotą należnej opłaty a zapłaconą znakami opłaty skarbowej dokonuje się się w kasie właściwego organu podatkowego lub na jego rachunek albo ew. u inkasenta. 

W przypadku gdy zapłata opłaty skarbowej następuje znakami opłaty skarbowej, organ administracji rządowej i samorządowej albo podmiot wykonujący zadania z zakresu administracji publicznej, dokonując czynności urzędowej, w wyniku której wydawany jest dokument, wydając zaświadczenie lub zezwolenie, na wydawanym dokumencie zamieści adnotację określającą wysokość opłaty skarbowej, z uwzględnieniem sposobu jej uiszczenia, potwierdzoną pieczęcią urzędową oraz podpisem osoby dokonującej adnotacji z podaniem imienia, nazwiska i stanowiska służbowego. 

Zwolnienie dla czynności dokonywanych za pośrednictwem konsula 

Nowelizacja dodaje do ustawy ponadto nowy art. 3a. przewiduje on, iż nie podlega opłacie skarbowej dokonanie czynności urzędowej lub wydanie zaświadczenia, jeśli dokonanie tej czynności lub wydanie zaświadczenia następuje na podstawie zgłoszenia lub na wniosek, które przekazane zostały za pośrednictwem polskiego konsula albo, jeżeli doręczenie dokumentu potwierdzającego dokonanie czynności urzędowej lub zaświadczenia dokonywane jest za pośrednictwem polskiego konsula, za pobraniem opłaty konsularnej. Konsul dokonując takich czynności zobowiązany jest poinformować organ administracji publicznej o pobraniu opłaty konsularnej. 

Jak można dokonać zapłaty opłaty skarbowej? 

Nowelizacja doprecyzowuje ponadto przepisy dotyczące sposobu płatności opłaty skarbowej, dostosowując je do rozwiązań przyjętych w innych regulacjach dotyczących należności publicznoprawnych. Art. 8 ust. 1 w obowiązującym brzmieniu, przewidując możliwość dokonania zapłaty na rachunek organu podatkowego wyłącznie w formie bezgotówkowej, powoduje bowiem, iż niektóre banki odmawiają przyjmowania wpłat w formie gotówkowej.

Nowelizacja wprowadza więc zasadę, że zapłaty opłaty skarbowej dokonuje się w kasie właściwego organu podatkowego lub na jego rachunek. Poza tym rada gminy może zarządzić pobór opłaty skarbowej w drodze inkasa, wyznaczyć inkasentów oraz określić wysokość wynagrodzenia za inkaso.  

Kto ma obowiązek zamieszczania na dokumentach adnotacji potwierdzającej zapłatę opłaty skarbowej? 

Kolejna zmiana zmierza do objęcia obowiązkiem adnotacyjnym wszystkich przedmiotów opłaty skarbowej, w tym pełnomocnictw. Organy administracji rządowej i samorządowej oraz podmioty inne niż organy administracji rządowej i samorządowej, w związku z wykonywaniem zadań z zakresu administracji publicznej (art. 1 ust. 2), mają dokonywać adnotacji potwierdzających zapłatę opłaty skarbowej, zwolnienie od niej lub wyłączenie obowiązku jej zapłaty.

Zgodnie ze zmienionymi przepisami, adnotacji takiej nie dokonuje się jednak w przypadku, gdy dokonanie czynności urzędowej, wydanie zaświadczenia lub zezwolenia (pozwolenia, koncesji) nie podlega opłacie skarbowej. Ma to zmniejszyć obowiązki organów administracji publicznej w tym zakresie, w przypadku gdy sporządzenie adnotacji jest technicznie utrudnione (np. musiałoby być dokonane na zafoliowanym dokumencie) lub z innych przyczyn zbędne.

Jak prawnicy mogą dokumentować zapłatę opłaty skarbowej od udzielonego im pełnomocnictwa? 

Wprowadza się też nowe zapisy, iż adwokat, radca prawny, doradca podatkowy oraz rzecznik patentowy mogą składać w sądzie, organie administracji rządowej lub samorządowej albo podmiocie wykonującym zadania z zakresu administracji publicznej, uwierzytelnioną przez siebie kopię dowodu zapłaty opłaty skarbowej od dokumentu stwierdzającego udzielenie im pełnomocnictwa lub prokury albo jego odpisu, wypisu lub kopii. Będzie to więc wyjątek od zasady dokumentowania faktu dokonania zapłaty opłaty skarbowej oryginałem dowodu zapłaty.

Sąd, organ administracji rządowej lub samorządowej albo podmiot wykonujący zadania z zakresu administracji publicznej może jednak, w razie wątpliwości, zażądać przedłożenia oryginału dowodu zapłaty. 

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 13 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o opłacie skarbowej (Dz. U. 2007 r., Nr 128, poz. 883); 

• Ustawa z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. 2006 r., Nr 225, poz. 1635, ze zm.);

• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 9 stycznia 1995 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o zobowiązaniach podatkowych (Dz. U. 1995 r., Nr 7, poz. 33, ze. zm.);

• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 21 grudnia 1999 r. w sprawie wzorów znaków opłaty skarbowej i urzędowych blankietów wekslowych oraz warunków ich wymiany (Dz. U. 1999 r., Nr 106, poz. 1209);

• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 5 grudnia 2000 r. w sprawie sposobu pobierania, zapłaty i zwrotu opłaty skarbowej oraz sposobu prowadzenia rejestrów tej opłaty (Dz. U. 2000 r., Nr 110, poz. 1176, ze zm.);

• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 25 lipca 2006 r. w sprawie sposobu zapłaty i zwrotu opłaty skarbowej (Dz. U. 2006 r. Nr 137, poz. 975).

A.J.
Zespół e-prawnik.pl