Rezygnacja ze spółki z o.o. a dochodzenie przysługujących jej wierzytelności - opinia prawna
Stan faktyczny
Jestem jedynym właścicielem Spółki z o.o. Spółka od pewnego czasu praktycznie nie działa (nie zlikwidowałem jej ze względu na dłużników). Ciągle utrzymuję biuro księgowe. Mam sądowy nakaz zapłaty (z tytułem wykonawczym) na kilkadziesiąt tysięcy złotych, lecz mam niewielkie szanse na ich ściągnięcie - ustne informacje od komornika. Co miesiąc konto spółki zasila symboliczna kwota kilkudziesięciu złotych od innego dłużnika. Co mogę zrobić i jak? Chcę pozbyć się spółki lub ją zawiesić (jeśli można). Chcę mieć możliwość ścigania mojego dłużnika i nie tracić tych drobnych kwot, które będą wpływać przez kilka lat. Czy mogę, jako osoba fizyczna, wykupić długi, tzn. wierzytelności przysługujące spółce? Chodzi o długi, które są teraz nieściągalne oraz o długi, które są spłacane w ratach. Czy lepiej to zrobić po, czy przed uzyskaniem od komornika informacji o niemożności ściągnięcia długów. Chcę pozbyć się kosztów prowadzenia księgowości.
Opinia prawna
Istnieją dwa sposoby rezygnacji ze spółki. Pierwszym jest sprzedaż udziałów w spółce innej spółce lub osobie fizycznej. Drugim jest rozwiązanie i likwidacja spółki. Jest to bardziej skomplikowany i długotrwały proces, wymaga on przy tym dobrej kondycji finansowej spółki.
Zbycie udziałów
Rekomendowanym i najprostszym sposobem jest sprzedaż wszystkich udziałów posiadanych przez Pana na rzecz innego podmiotu. Wtedy przestanie być Pan wspólnikiem spółki, jednak, na co należy zwrócić uwagę, nie zwolni to Pana od ewentualnej odpowiedzialności za zobowiązania spółki, jeśli jest Pan równocześnie członkiem jej zarządu.
W takiej sytuacji, aby całkowicie, przynajmniej od momentu zbycia udziałów zaniechać angażowania się w sprawy spółki winien Pan złożyć rezygnację z zajmowanej funkcji członka zarządu. Może Pan również złożyć rezygnację przed zbyciem udziałów. Nie zwolni to jednak Pana od ewentualnej odpowiedzialności cywilnoprawnej za podjęte czynności przed złożeniem rezygnacji.
Sprzedaż udziałów jest związana z koniecznością zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych w wysokości 1 % od wartości transakcji, która to wartość wyraża się ceną zbycia. Na koszty zawarcia przedmiotowej umowy składają się również koszty notarialnego poświadczenia podpisów - umowa zbycia udziałów wymaga dla swej ważności formy pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi.
Likwidacja spółki
Jeśli jednak znalezienie nabywcy okaże się niemożliwe. Pozostanie Panu rozwiązanie spółki. Nie jest celem niniejszej porady całościowe omówienie procedury likwidacji spółki, zasady likwidacji spółki szczegółowe uregulowania zawierają przepisy art. 270 - 290 ksh, niemniej jednak opiniujący wskazuje niniejszym na następujące etapy likwidacji. Likwidację spółki inicjuje (przynajmniej w Pańskim przypadku) uchwała wspólników o rozwiązaniu spółki (art. 270 ksh), która winna być zaprotokołowana przez notariusza. Z chwilą powzięcia uchwały o rozwiązaniu spółki następuje otwarcie likwidacji. Otwarcie likwidacji wymaga zgłoszenia tego faktu do sądu rejestrowego. Zgłoszenie to obejmuje nazwiska i imiona likwidatorów (są nimi członkowie zarządu, chyba że co innego wynika z uchwały o rozwiązaniu spółki lub z umowy spółki) oraz ich adresy, sposób reprezentowania spółki przez likwidatorów i wszelkie w tym zakresie zmiany, nawet gdyby nie nastąpiła żadna zmiana w dotychczasowej reprezentacji spółki. Każdy likwidator ma prawo i obowiązek dokonania zgłoszenia. Likwidatorzy powinni następnie ogłosić (co do zasady w Monitorze Sądowym i Gospodarczym) o rozwiązaniu spółki i otwarciu likwidacji, wzywając wierzycieli do zgłoszenia ich wierzytelności w terminie trzech miesięcy od dnia tego ogłoszenia.
Likwidatorzy powinni zakończyć interesy bieżące spółki, ściągnąć wierzytelności, wypełnić zobowiązania i upłynnić majątek spółki (czynności likwidacyjne). Nowe interesy mogą wszczynać tylko wówczas, gdy to jest potrzebne do ukończenia spraw w toku. Rozwiązanie spółki następuje po przeprowadzeniu likwidacji, z chwilą wykreślenia spółki z rejestru. (art. 272 ksh). O rozwiązaniu spółki likwidator zawiadamia właściwy urząd skarbowy, przekazując odpis sprawozdania likwidacyjnego (art. 290 ksh).
Cesja wierzytelności
Odnosząc się do Pańskiego pytania o cesję wierzytelności, nie ma przeszkód, aby doszło do jej zbycia na Pańską rzecz. Musi mieć Pan jednak na uwadze wierzycieli spółki, w której jest Pan udziałowcem. Zbycie wierzytelności przysługujących spółce nie może zostać dokonane ze szkodą dla wierzycieli spółki. Jeśli jednak nie ma tego rodzaju przeszkód, spółka może zbyć Panu przysługujące jej wierzytelności.
