Wartość przedmiotu zaskarżenia w skardze wynosi tylko tyle, ile kwestionowana kwota
Naczelny Sąd Administracyjny orzekał niwdawno w sprawie z zażalenia P.G. na zarządzenie przewodniczącego wydziału Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie w zakresie uzupełnienia wpisu od skargi P.G. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w L. w przedmiocie podatku od towarów i usług za poszczególne miesiące 2005 r. oraz dodatkowego zobowiązania podatkowego. Chodziło o rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego budzącego poważne wątpliwości przekazanego przez skład orzekający Naczelnego Sądu Administracyjnego do wyjaśnienia na podstawie art. 187 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270n, ze zm.): "czy w świetle przepisów art. 231 w związku z art. 215 i 216 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), wartość przedmiotu zaskarżenia stanowi cała kwota zobowiązania podatkowego wynikająca z decyzji zaskarżonej do sądu administracyjnego, czy też tylko ta jej część, która została zakwestionowana w skardze?".
NSA podjął następująca uchwałę:
W świetle przepisów art. 231 w związku z art. 215 i 216 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), wartość przedmiotu zaskarżenia stanowi tylko ta część należności pieniężnej, która została zakwestionowana w skardze.
W uzasadnieniu NSA wskazał, że to strona postępowania jest uprawniona do wniesienia skargi i określenia przedmiotu zaskarżenia przy wnoszeniu skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego, w tym do podania wartości przedmiotu sporu. Innymi słowy to osoba wszczynająca spór z organem administracji publicznej najlepiej orientuje się w przedmiocie tego sporu i potrafi określić jego właściwe granice poprzez wskazanie wartości przedmiotu zaskarżenia.
NSA zauważył, że nie w każdym wypadku cała kwota zobowiązania podatkowego określona w decyzji podatkowej będzie kwestionowana przez podatnika, a zaledwie jej część, np. kwota zaległości podatkowej na którą wskazuje w sprawie będącej przedmiotem pytania prawnego podatnik i organ podatkowy w wysokości 17.
714 zł i kwota 48.206 zł stanowiąca całą wysokość zobowiązania podatkowego wynikającą z decyzji. Zwłaszcza ma to miejsce w sytuacji, gdy w jednej decyzji ujęto różne okresy rozliczeniowe a podatnik kwestionuje jedynie jeden miesiąc rozliczenia w podatku od towarów i usług. Pobieranie wpisu stosunkowego od kwoty znacznie wyższej, niż to faktycznie wynika ze sporu, jaki został zainicjowany przez stronę, mogłoby być uznane za objaw nadmiernego fiskalizmu.
NSA podkreślił, że ustawodawca w jednym z przepisów ustawy p.p.s.a. (art. 206) używa zwrotu "wartość Przedmiotu sporu" i to niewątpliwie w znaczeniu tej wartości, jako podstawy ustalania wpisu, czy zamiennego z użyciem w innych przepisów (przede wszystkim w art. 216 p.p.s.a.) zwrotem "wartości przedmiotu zaskarżenia". Oznacza to, że ustawodawca utożsamia te dwa pojęcia - wartość zaskarżenia i wartość przedmiotu sporu.
W ocenie NSA błędna jest wykładnia oparta na tłumaczeniu przepisów ustawowych przy pomocy uregulowań zawartych w aktach niższego rzędu. Użyty w § 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 221, poz. 2193) zwrot, że wpis stosunkowy zależy od wysokości należności pieniężnej objętej zaskarżonym aktem, nie zawsze oznacza obowiązek pobierania wpisu stosunku od całości. Rada Ministrów na mocy delegacji zawartej w art. 233 p.p.s.a. była jedynie uprawniona do określenia w rozporządzeniu wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu, a zatem rozszerzająca wykładania przepisów rozporządzenia w stosunku do art. 215 i 216 p.p.s.a. jest niedopuszczalna.
NSA odwołał się także do orzecznictwa ETS oraz TK, który w uzasadnieniu wyroku z dnia 7 marca 2006 , sygn. akt SK 11/05 wskazał, że prawo do odpowiedniego ukształtowania procedury sadowej, pozwalające każdemu na rzeczywiste dochodzenie swych praw, z czym wiąże się kwestia kosztów sadowych, należy rozpatrywać także z punktu widzenia czynników utrudniających bądź uniemożliwiających dostęp do sądu, jak np. kształtowania kosztów sądowych o wygórowanej wysokości czy też braku precyzji przepisów określających obowiązek uiszczania kosztów sądowych. A zatem, odnosząc wykładnię prokonstytucyjną i zgodną z prawami człowieka do analizowanych przepisów, w imię realizacji prawa do sądu i prawa do rzetelnego procesu, wysokość wpisu stosunkowego powinna być obliczana od wartości podanej przez stronę, która będzie odzwierciedlała wartość faktycznego przedmiotu sporu. W tym miejscu należy podkreślić, że wysokość wpisu wpływa również na wysokość wynagrodzenia fachowego pełnomocnika i wysokość wpisu od skargi kasacyjnej. W związku z tym ustalenie nadmiernych kosztów może stanowić istotną barierę w możliwości z korzystania z prawa do składania środków zaskarżenia i korzystania z profesjonalnej pomocy pełnomocnika.
Uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 stycznia 2008 r., sygn. akt I FPS 7/07
Zespół
e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?