Współwłaściciel przy zasiedzeniu nie może powołać się na domniemanie
W sprawie o stwierdzenie zasiedzenia udziału w nieruchomości jednego współwłaściciela przez drugiego współwłaściciela pojawiła się wątpliwość dotycząca samoistnego posiadania. Wniosek został oddalony przez sądy obu instancji, a sprawa na skutek skargi kasacyjnej trafiła do Sądu Najwyższego, który stwierdził, że
W sprawie, w której wnioskodawca – będący jednym ze współwłaścicieli nieruchomości gruntowej – powołuje się na posiadanie całej nieruchomości i domaga się stwierdzenia nabycia udziałów należących do pozostałych współwłaścicieli, nie ma zastosowania domniemanie samoistności posiadania (art. 339 k.c.).
W uzasadnieniu Sąd Najwyższy przypomniał, że posiadanie samoistne jest jednym z koniecznych warunków zasiedzenia. Z okoliczności sprawy musi wynikać, że posiadacz wykonywał czynności faktyczne wskazujące na samodzielny, rzeczywisty, niezależny od woli innej osoby stan władztwa i czy jego dyspozycje swą treścią odpowiadałyby dyspozycjom właściciela.
Zgodnie z art. 339 k.c. domniemywa się, że ten kto rzeczą faktycznie włada, jest posiadaczem samoistnym. Domniemanie to, aktualne także w postępowaniu o zasiedzenie, zmniejsza trudności związane z oceną zakresu posiadania. Sąd Najwyższy uznał jednak, że w niniejszej sprawie przepis ten nie ma zastosowania.
Nieruchomość objęta niniejszym postępowaniem była zabudowana, a w znajdującym się na niej budynku zamieszkiwali lokatorzy. Współwłaściciele wykonywali jedynie określone czynności zarządcze i nadzorcze. Sąd Najwyższy zwrócił uwagę, że zgodnie z art. 206 k.c. każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli. Z samego faktycznego władania rzeczą przez współwłaściciela nie wynika jeszcze, że jest on jej samoistnym posiadaczem. Oznacza to, że w sprawie dotyczącej nieruchomości będącej współwłasnością, w której właściwość lub przeznaczenie tej nieruchomości nie pozwalają na wspólne lub rozdzielne władanie nią przez wszystkich współwłaścicieli, współwłaściciel żądający zasiedzenia udziału innego współwłaściciela nie może poprzestać na powołaniu się na domniemanie wynikające z art. 339 k.c. Powinien wykazać, że rozszerzył zakres swego samoistnego posiadania ponad realizację uprawnienia wynikającego z art. 206 k.c. oraz że w dostatecznie wyraźny sposób uzewnętrznił tę zmianę w stosunku do współwłaściciela, do którego udział ten należał.
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 1 kwietnia 2011 roku, sygn. akt III CSK 184/10, Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna – Zbiór Dodatkowy 2012 – Numer B, poz. 24
Zespół
e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?