Zmiany w systemie wyborczym?

Na czym mają polegać zmiany w systemie wyborczym?

Grupa posłów Platformy Obywa­telskiej zaproponowała zmiany ustawy o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, ustawy Ordynacja wyborcza do Parlamentu Europejskiego oraz ustawy o referendum ogólnokrajowym. Proponowane zmiany dotyczą głównie trybu wyłaniania Prezydenta RP oraz naszych przedstawicieli do Parlamentu Euro­pejskiego. Projekt dotyczy zmiany zasad finansowania kampanii wyborczej w wyborach i "uszczelnienia" systemu finansowania komitetów wyborczych.

Projektem zajmuje się teraz Sejm. Prace legislacyjne wymagają pośpiechu, ponieważ z orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego wynika, iż zmian w or­dynacjach trzeba dokonywać najpóźniej 6 miesięcy przed wyborami, a w czerw­cu 2009 r. będą wybory posłów do PE. W założeniu projektodawców ustawa miałaby wejść w życie z dniem 1 stycznia 2009 r.

Na czym ma polegać uszczelnienie systemu finansowa­nia wyborów prezydenckich?

Posłowie proponują uszczelnienie systemu finansowa­nia wyborów prezydenckich m.in. poprzez:

• zniesienie osobowości prawnej poszczególnych komitetów wyborczych,

• wprowa­dzenie odpowiedzialności ich pełno­mocników finansowych (podobne roz­wiązanie obowiązuje w ordynacji sejmo­wej i senackiej),

• zlikwidowanie możliwości pozyskiwania środków ze zbiórek publicznych,

• ograni­czenie kręgu podmiotów udzielających finansowego wsparcia wyłącznie do osób fizycznych,  

• wprowadzenie zakazu dokonywania wpłat gotówko­wych na rachunek komitetu wyborcze­go.

Ponadto przewidziano zwrot darczyńcom kwot pozyskanych z naruszeniem ustawy i enumera­tywne wyliczenie okoliczności powodu­jących odrzucenie sprawozdania finan­sowego kandydata (zwłaszcza złamanie rygorów dotyczących gromadzenia i wydatkowania fun­duszy). Poselska propozycja zakłada też obowiązek prowadzenia stron internetowych, na których mają być publiko­wane dane osób, które wpłaciły sumy stanowiące co najmniej równowartość minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Jakie propozycje dotyczą wyborów do Parlamentu Euro­pejskiego?

Odnośnie trybu wy­bierania posłów do PE, celem zwięk­szenia frekwencji, projekt przewiduje np. wprowadzenie możliwości dwudnio­wego głosowania - w sobotę i niedzielę, w godzinach między 8 i 20 (jeżeli zaś miałoby ono być jednodnio­we, to odbywałoby się między 6 i 22).

Celem zabezpieczenia dokumentów wy­borczych w przerwie pomiędzy pierwszym a drugim dniem głosowania przewidziano m.in. protokolarne ustalenie niewykorzystanych i wydanych kart wyborczych oraz opieczętowanie wejścia do lokalu, w którym odbywa się głosowanie. Jego ochronę mają zapewnić miejscowo właściwi wójtowie bądź burmistrzowie (prezydenci) miast.

Projekt wprowadza możliwość oddania głosu przez pełnomocnika. Uprawnienie takie miałyby osoby niepełnosprawne bądź w wieku powyżej 75 lat. Upoważnionym do oddania głosu mógłby być jedynie obywatel wpisany do rejestru wyborców w tej samej gmi­nie, ale niebędący członkiem ko­misji wyborczej. Rozwiązanie takie oparte jest na cywilnoprawnej konstrukcji pełnomocnictwa, a tym samym dla swej skuteczności wymaga określonego w przepisach prawa szczegółowego pełnomocnictwa. Zgodnie z proponowaną nowelizacją pełnomocnictwa będzie można udzielać pisemnie przed właściwym wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta) lub upoważnionym przez niego pracownikiem. Upoważnienie będzie można cofnąć w ten sam sposób, nie ­później niż 2 dni przed głosowaniem.

Projekt zakłada też możliwość wspól­nego przeprowadzenia wyborów do PE i referendum ogólnokrajowego (obecnie referendum można łączyć jedynie z wyła­nianiem posłów i senatorów oraz Prezydenta).

Podstawa:

• Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, ustawy Ordynacja wyborcza do Parlamentu Europejskiego oraz ustawy o referendum ogólnokrajowym (sejmowy druk nr 1391)

A.J.
Zespół e-prawnik.pl