Czy do transakcji zawieranych przez Syndyka ma zastosowanie przepis art. 112 Ordynacji podatkowej, nakładający (...)

Wnioskodawca przedstawił swoją ocenę prawną, zgodnie z którą po ogłoszeniu upadłości, upadły traci prawo zarządu majątkiem, a zgodnie z art. 173 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze, syndyk obejmuje majątek upadłego zabezpiecza go i przystępuje do jego likwidacji. Z dniem ogłoszenia upadłości majątek upadłego staje się masą upadłości, która służy zaspokojeniu wierzycieli upadłego. W skład masy wchodzi wszystko to co, co można spieniężyć, aby zaspokoić wierzycieli, w szczególności nieruchomości, ruchomości, wierzytelności i prawa. Zgodnie z art. 311 Prawa upadłościowego i naprawczego likwidacja masy upadłości dokonywana jest przez sprzedaż przedsiębiorstwa upadłego w całości lub jego zorganizowanych części, sprzedaż nieruchomości i ruchomości. Jak podnosi wnioskodawca, art. 313 ww. ustawy stanowi, że sprzedaż dokonana w postępowaniu upadłościowym ma skutki sprzedaży egzekucyjnej, a sprzedaż nieruchomości powoduje wygaśnięcie praw i roszczeń osobistych na tej nieruchomości. Spółka wskazuje, iż jednocześnie po ogłoszeniu upadłości na podstawie przepisów cytowanej Ustawy, wierzyciele powinni zgłosić sędziemu komisarzowi swoje wierzytelności, którym przypisane są odpowiednie kategorie, w jakich podlegają zaspokojeniu. Fundusze masy upadłości uzyskane z likwidacji masy upadłości, w tym ze zbycia nieruchomości służą zaspokojeniu wierzycieli, i tu w kategorii drugiej znajdują się podatki i inne daniny publiczne. Wnioskodawca argumentuje, iż jeżeli do transakcji zawieranych przez syndyka, a stanowiących podstawowy sposób likwidacji zastosowanie miałby ogólny przepis zawarty w art. 112 Ordynacji podatkowej, nakładający na nabywcę składników majątku odpowiedzialność solidarna z podatnikiem, w tym i upadłym, za powstałe do dnia nabycia zaległości podatkowe związane z jego działalnością gospodarczą nie byłoby możliwe znalezienie potencjalnych nabywców składników masy upadłości, ponieważ ryzyko finansowe za długi bankruta oznaczałoby całkowitą nieopłacalność transakcji nabycia składników masy upadłości.

W związku z powyższym Wnioskodawca przedstawił stanowisko, iż do transakcji zawieranych przez przez Syndyka, a stanowiących podstawowy sposób likwidacji nie ma zastosowania przepis zawarty w art. 112 Ordynacji podatkowej, nakładający na nabywcę składników majątku podatnika odpowiedzialność solidarną za powstałe do dnia nabycia zaległości podatkowe związane z jego działalnością gospodarczą. W ocenie Spółki, kupujący nieruchomość należącą do przedsiębiorstwa w upadłości nie odpowiada za długi podatkowe upadłego, jeżeli transakcja zawierana jest w drodze postępowania upadłościowego, ponieważ nieruchomość nie jest nabywana od podatnika lecz od syndyka masy upadłości, zakup taki ma charakter pierwotny dlatego nabywca pierwotny składników majątku nie odpowiada za zobowiązanie podatkowe poprzedniego ich właściciela. Wnioskodawca wyraził stanowisko, iż w opisanym przypadku przepisy ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze stanowią lex specialis w stosunku do przepisów Ordynacji podatkowej.

Ponadto Wnioskodawca złożył oświadczenie, iż w powyższej sprawie nie toczy się postępowanie podatkowe, kontrola podatkowa ani postępowanie przed sadem administracyjnym.

Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie podziela stanowisko podatnika i wyjaśnia:

Zgodnie z przepisami art. 61, art. 62 i art. 68 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze , z dniem ogłoszenia upadłości majątek upadłego staje się masą upadłości, która służy zaspokojeniu wierzycieli upadłego. W skład masy upadłości wchodzi majątek należący do upadłego w dniu ogłoszenia upadłości oraz nabyty przez upadłego w toku postępowania upadłościowego, z zastrzeżeniem art. 63-67. Syndyk, nadzorca sądowy albo zarządca ustala skład masy upadłości na podstawie wpisów w księgach upadłego oraz dokumentów bezspornych. Na mocy przepisów art. 313 ust. 1 i 2 ww. ustawy sprzedaż dokonana w postępowaniu upadłościowym ma skutki sprzedaży egzekucyjnej. Sprzedaż nieruchomości w toku tegoż postępowania powoduje wygaśnięcie praw oraz praw i roszczeń osobistych ujawnionych przez wpis do księgi wieczystej lub nieujawnionych w ten sposób, lecz zgłoszonych sędziemu-komisarzowi w terminie określonym w art. 51 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy. W miejsce prawa, które wygasło, uprawniony nabywa prawo do zaspokojenia wartości wygasłego prawa z ceny uzyskanej ze sprzedaży obciążonej nieruchomości. Skutek ten powstaje z chwilą zawarcia umowy sprzedaży. Podstawą do wykreślenia prawa, które wygasło na skutek sprzedaży, jest prawomocny plan podziału sumy uzyskanej ze sprzedaży nieruchomości obciążonej. W myśl art. 146 ust. 3 prawa upadłościowego, zaspokojenie wierzycieli, których roszczenie zabezpieczono hipoteką przymusową lub hipoteką morską, następuje według przepisów ustawy. Według art. 342 ust. 1 pkt 2 cyt. prawa upadłościowego, zaległe zobowiązania podatkowe wraz z odsetkami za zwłokę zaliczone są do drugiej kategorii kolejności zaspokajania wierzycieli z funduszów masy upadłości.

Zgodnie natomiast z przepisami art. 112 ustawy z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) - w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2006 r. - nabywca składników majątku związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą o wartości co najmniej 15.700 zł odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem za powstałe od dnia nabycia zaległości podatkowe zbywcy związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Zakres odpowiedzialności nabywcy jest ograniczony do wartości nabytego składnika majątku i nie obejmuje należności wymienionych w art. 107 § 2 pkt 1 ww. ustawy oraz odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych oraz oprocentowania, o którym mowa w art. 107 § 2 pkt 3 tej ustawy, powstałych po dniu nabycia.

W ocenie tut. organu podatkowego wskazane powyżej regulacje Prawa upadłościowego i naprawczego stanowią lex specialis w stosunku do regulacji zawartej w art. 112 Ordynacji podatkowej, w związku z czym nabycie nieruchomości związanej z prowadzoną działalnością gospodarczą przedsiębiorstwa znajdującego się w stanie upadłości skutkuje nabyciem ww. składnika majątku w stanie wolnym od obciążeń, w konsekwencji czego nabywca nie odpowiada za zobowiązania przedsiębiorstwa znajdującego się w stanie upadłości. Nabywca takiego składnika majątkowego nie ponosi żadnej odpowiedzialności za zaległe zobowiązania podatkowe i odsetki od tych zobowiązań podatkowych byłego właściciela, bowiem na gruncie przedstawionego stanu faktycznego przepisy Ordynacji podatkowej o odpowiedzialności nabywcy za zaległości podatkowe zbywcy nie mają zastosowania.