Jak w związku z likwidacją działalności handlowej i przekazaniem sklepów wraz z towarami dzieciom (...)

Podatniczka zamierza zlikwidować działalność w zakresie handlu (2 sklepy), a sklepy wraz z towarem, po sporządzeniu inwentaryzacji, przekazać dzieciom w drodze darowizny.

Ocena prawna stanu faktycznego:

Zgodnie z treścią art. 24 ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) - u podatników osiągających do-chody z działalności gospodarczej i prowadzących księgi przychodów i rozchodów dochodem z działalności jest różnica pomiędzy przychodem w rozumieniu art. 14 a kosztami uzyskania powięk-szona o różnicę pomiędzy wartością remanentu końcowego i początkowego towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, wyrobów gotowych, braków i odpadków, jeżeli wartość remanentu końcowego jest wyższa niż wartość remanentu początkowego, lub pomniejszona o różnicę pomiędzy wartością remanentu początkowego i końcowego, jeżeli war-tość remanentu początkowego jest wyższa. (...)

Stosownie do treści art. 24 ust. 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. w razie zawiadomienia urzę-du skarbowego o likwidacji działalności gospodarczej, dochód ustala się przy zastosowaniu do wartości ustalonej według cen zakupu pozostałych na dzień likwidacji towarów handlowych, mate-riałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, wyrobów gotowych, braków i od-padków oraz rzeczowych składników majątku związanego z wykonywaną działalnością, nie będą-cych środkami trwałymi - takiego wskaźnika procentowego, jaki wynika z udziału dochodu w przy-chodach w okresie ostatnich trzech miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym nastąpiła likwida-cja działalności, a jeżeli w tym okresie dochód nie wystąpił - w roku podatkowym poprzedzającym rok, w którym nastąpiła likwidacja. Za datę likwidacji działalności gospodarczej uważa się datę określoną w zawiadomieniu, o którym mowa w zdaniu poprzednim. Nie ustala się dochodu na dzień likwidacji, jeżeli:

• w wyniku zmiany formy prawnej lub połączenia przedsiębiorstw składniki majątku objęte rema-nentem zostały wniesione w formie wkładu lub aportu do nowo powstałego lub istniejącego przedsiębiorcy,
• nastąpiła całkowita lub częściowa zmiana branży,
• osoba fizyczna wniosła w formie wkładu lub aportu do spółki cywilnej albo spółki handlowej składniki majątku objęte remanentem,
• nastąpiło przekształcenie spółki cywilnej w spółkę handlową lub osobowej spółki handlowej w inną osobową spółkę handlową albo w kapitałową spółkę handlową.

Podatek od dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 3, ustala się w formie ryczałtu w wysokości 10% tego dochodu (art. 44 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991r.).

Ponadto stosownie do treści § 27 ust. 1, 3 i 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. Nr 152, poz. 1475, z późn. zm.) podatnicy są obowiązani do sporządzenia i wpisania do księgi spisu z natury to-warów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produk-cji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów, zwanego dalej 'spisem z natury', na dzień 1 stycznia, na koniec każdego roku podatkowego, na dzień rozpoczęcia działalności w ciągu roku po-datkowego, a także w razie zmiany wspólnika, zmiany proporcji udziałów wspólników lub likwidacji działalności. W razie zawiadomienia urzędu skarbowego o likwidacji działalności, spisem z natury należy objąć również wyposażenie. O zamiarze sporządzenia spisu z natury w innym terminie niż na dzień 1 stycznia, 31 grudnia oraz na dzień rozpoczęcia działalności gospodarczej podatnicy są obowiązani zawiadomić w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie co najmniej siedmiu dni przed datą sporządzenia tego spisu). W myśl § 29 ust. 6 i 8 ww. rozporzą-dzenia podatnik jest obowiązany dokonać wyceny (materiałów i towarów handlowych objętych spi-sem z natury) najpóźniej w terminie 14 dni od dnia zakończenia spisu z natury. Podatnik jest obo-wiązany dokonać wyceny, w tym wyposażenia objętego spisem z natury, sporządzonym na dzień li-kwidacji działalności, według cen zakupu.

Biorąc pod uwagę powyższe, w przypadku likwidacji prowadzonej działalności gospodarczej i jed-nocześnie nie wystąpienia sytuacji wymienionych w art. 24 ust. 3 pkt 1-4 ustawy z 26 lipca 1991r., podatnik likwidujący działalność obowiązany jest zawiadomić o tym właściwy urząd skarbowy, ustalić dochód z działalności gospodarczej w sposób wskazany w przytoczonym przepisie art. 24 ust. 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. i zapłacić 10% podatek dochodowy od tego dochodu (o ile do-chód wystąpi).

W zapytaniu Podatniczka wskazała, iż zamierza zlikwidować działalność gospodarczą w zakresie handlu, a nadal prowadzić będzie działalność gospodarczą w zakresie usług hotelarskich - wraz z mężem (działalność zarejestrowana została we wpisie do ewidencji działalności gospodarczej na imię obojga małżonków). Należy zauważyć, że gdy działalność gospodarcza prowadzona jest ? zgodnie ze wskazanym wpisem do ewidencji ? na imię obojga małżonków, każdy z nich staje się odrębnym podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych. Zatem, skoro Podatniczka pro-wadzi działalność gospodarczą w zakresie usług handlowych i hotelarskich, wskutek likwidacji działalności handlowej nastąpi jedynie ograniczenie zakresu działalności gospodarczej. Nie dojdzie zaś do jej całkowitej likwidacji, ponieważ nie wygaśnie źródło przychodów Podatniczki, określone w treści art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy z 26 lipca 1991r., tj. pozarolnicza działalność gospodarcza. Stąd też w rozpatrywanym przypadku nie będzie miał zastosowania przepis art. 24 ust. 3 ustawy o po-datku dochodowym od osób fizycznych. Niemniej jednak w celu ustalenia całkowitego dochodu z działalności handlowej prowadzonej w dwóch sklepach ? stosownie do treści art. 24 ust. 2 ustawy z 26 lipca 1991r. - Podatniczka, w związku z ich likwidacją, powinna sporządzić ?spis z natury? - zgodnie z zapisami zawartymi w rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie prowadzenia podat-kowej księgi przychodów i rozchodów.

Jednocześnie zaznaczyć należy, iż zgodnie z treścią art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązu-je się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Istotą prawną darowizny jest więc bezpłatne, nieekwiwalentne świadczenie darczyńcy. Skoro zatem poprzez przekazanie dzieciom w drodze darowizny 2 sklepów wraz z towarami u Podatniczki nie wystąpi przychód z tego źródła, to również czynność ta nie spowoduje u Podatniczki powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych.