1. Gdzie wystąpi obowiązek podatkowy w podatku dochodowym od osób fizycznych w sytuacji gdy firma (...)

Ad. 1. Zgodnie z art. 3 ust. 2a ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych /Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm./ osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów z pracy wykonywanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie stosunku służbowego lub stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia oraz od innych dochodów osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej /ograniczony obowiązek podatkowy/.

Powyższe przepisy stosuje się z uwzględnieniem umowy w sprawie zapobieganiu podwójnemu opodatkowaniu w zakresie podatków od dochodów i majątku, zawartej między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Ukrainy /Dz. U. z 1994 r., Nr 63 poz. 269/.

Zgodnie z generalną zasadą wyrażoną w w/w umowie dochody osób fizycznych mających miejsce zamieszkania w umawiającym się państwie, uzyskane z tytułu pracy najemnej świadczonej na terytorium drugiego państwa mogą być opodatkowane w tym państwie, w którym praca ta jest rzeczywiście wykonywana. Za miejsce wykonywania pracy należy uznać to miejsce, w którym osoba fizyczna przebywa, kiedy wykonuje pracę, za którą otrzymuje wynagrodzenie. Jeżeli więc osoba mająca miejsce zamieszkania w umawiającym się państwie, wykonuje w tym państwie pracę na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim państwie, z którego to drugiego państwa otrzymuje wynagrodzenie, dochód ten nie może być opodatkowany w tym drugim państwie tylko z tego powodu, że wyniki pracy są wykonywane w tym drugim państwie.
Pierwszeństwo do opodatkowania dochodów z pracy najemnej ma więc zawsze to państwo, w którym praca ta jest wykonywana.

W sytuacji opisanej w pytaniu, to jest zlecenie wykonania pracy obywatelowi Ukrainy, zamieszkałemu na Ukrainie, który będzie wykonywał pracę na rzecz spółki mającej siedzibę na terytorium Polski, wypłacone wynagrodzenie nie jest przychodem osiągniętym na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. W takiej sytuacji osoby zagraniczne nie mają z tego tytułu obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych w Polsce.
W związku z tym spółka płacąc wynagrodzenie obywatelowi Ukrainy nie powinna potrącać podatku dochodowego, ponieważ nie jest on zobowiązany do zapłaty tego podatku w Polsce.

Ad. 2. Zgodnie z art. 2 pkt 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług /Dz. U. Nr 54, poz. 535/ przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy.

Art. 17 ust. 1 pkt 4 w/w ustawy stanowi, iż podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mających osobowości prawnej oraz osoby fizyczne będące usługobiorcami usług świadczonych przez podatników posiadających siedzibę lub miejsce zamieszkania albo pobytu poza terytorium kraju.

W opisanym przypadku cytowany artykuł nie ma zastosowania, gdyż nie jest spełniony warunek, że świadczącym usługę jest podatnik. Usługa badania rynku przez osobę fizyczną zamieszkałą na Ukrainie /nie będącą podatnikiem/ nie stanowi importu usług w rozumieniu ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.
Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą nie uznaje się czynności wykonywanych przez osobę fizyczną na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenie lub innej umowy o świadczenie usług, dla której zgodnie z Kodeksem Cywilnym stosuje się przepisy dotyczące umowy zlecenia.

Uwzględniając powyższe, umowa zlecenia zawarta z obywatelem Ukrainy nie będącym w swoim kraju podatnikiem nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Interpretacji przepisów prawa podatkowego udzielono wg stanu na dzień 12.07.2004 r.